Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn": Różnice pomiędzy wersjami
Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn"''' - założone w [[Czeladź|Czeladzi]] w [[1899]] r. | [[Plik:Towarzystwo Górniczo Przemysłowe Saturn 1 Akcja.jpg|thumb|300px|Akcja Towarzystwa]] | ||
[[Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0004.jpg|thumb|300px|Mapa z zaznaczonymi kopalniami Towarzystwa]] | |||
[[Plik:Czeladź Tow. Górniczo-Przemysłowe SATURN 5 fen a.jpg|thumb|300px|Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" kwit na 5 fenigów]] | |||
'''Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn"''' - założone w [[Czeladź|Czeladzi]] w [[1899]] r. przez: [[Karol Wilhelm Scheibler II|Karola]], Emila i Annę Scheiblerów, [[Alfred Biedermann|Alfreda Biedermanna]], Juliana Heinzla, Juliana Kunitzera, Edwarda Herbsta oraz [[Stanisław Reicher|Stanisława Reichera]] z [[sosnowiec|Sosnowca]].<ref>{{cytuj stronę|url=http://czeladz.org.pl/index.php?kopalnie=poczatki|tytuł=Kopalnia Saturn|opublikowany=http://czeladz.org.pl/|data dostępu=2013-11-20}}</ref> | |||
==Majątek== | ==Majątek== | ||
Towarzystwo posiadało trzy kopalnie węgla kamiennego: | |||
*[[Kopalnia "Saturn" (Czeladź)|"Saturn"]] | |||
*[[Kopalnia "Jowisz" (Wojkowice)|"Jowisz"]] | |||
*[[Kopalnia "Mars" (Będzin-Łagisza)|"Mars"]] | |||
oraz cementownię [[Cementownia "Saturn" (Wojkowice)|"Saturn"]] i dwie elektrownie: centralną dla całego Towarzystwa przy kopalni "Jowisz" o zainstalowanej mocy 17100 KW i rezerwową przy kopalni "Saturn" o zainstalowanej mocy 2500 KW, wytwórnię wyrobów cementowych, lasy w Kamienicy koło Szczawnicy, Gorenicach i Sączowie, oraz majątek ziemski w Rudnikach o łącznym obszarze 6829 ha. | |||
==Wydobycie== | |||
'''Tabela wydobycia w latach 1925 - 1932''' | |||
{| border="2" cellpadding="2" cellspacing="1" align="center" style="margin-left: 0.5em; margin-bottom: 1.5em" | |||
|- | |||
|'''LP||'''Rok'''||'''Ilość (tony)''' | |||
|- | |||
|1. ||[[1925]]||802,219|| | |||
|- | |||
|2. ||[[1926]]||1,005,567|| | |||
|- | |||
|3. ||[[1927]]||1,093,082|| | |||
|- | |||
|4. ||[[1928]]||1,127,597|| | |||
|- | |||
|5. ||[[1929]]||1,397,143|| | |||
|- | |||
|6. ||[[1930]]||1,019.809|| | |||
|- | |||
|7. ||[[1931]]||963,329|| | |||
|- | |||
|8. ||[[1932]]||748,738|| | |||
|- | |||
|} | |||
Węgiel swój T-wo "Saturn" lokowała, poza rynkiem wewnętrznym, w 30-40% ogólnej produkcji zagranicą, w krajach następujących: Austria, Węgry, Czechosłowacja, Rumunia, Włochy, Francja, Belgia, Szwecja, Dania, Norwegia, Finlandia, Litwa, Łotwa i inne. | |||
== | '''Tabela wydobycia i zatrudnienia z 1927 roku''' | ||
W [[1938]] r. kopalnie Towarzystwa wydobywały 1.120.496 ton węgla i zatrudniały przeciętnie 3.042 robotników. | |||
Tabela przedstawia wydobycie węgla oraz zatrudnienie w Towarzystwie Górniczo-Przemysłowym "Saturn" oraz innych wybranych towarzystwach i spółkach na terenie Zagłębia Dąbrowskiego w 1927 roku. | |||
{| border="6" cellpadding="2" cellspacing="1" align="center" style="margin-left: 0.5em; margin-bottom: 1.5em" | |||
|- | |||
|'''LP||'''Przedsiębiorstwo'''||'''Ilość czynnych kopalń'''||'''Ilość pracowników'''||'''Ilość (tony)'''||'''Ilość (procenty)''' | |||
|- | |||
|1. ||[[Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich]]||6||5.330||1.461.102||19.11||- | |||
|- | |||
|2. ||[[Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn"]]||3||3.342||1.215.283||15.90||- | |||
|- | |||
|3. ||[[Warszawskie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych]]||2||3.545||1.062.000||13.89||- | |||
|- | |||
|4. ||[[Gwarectwo „Hrabia Renard”]]||1||2.165||742.926||9.72||- | |||
|- | |||
|5. ||[[Towarzystwo Bezimienne Kopalń Węgla "Czeladź” Piaski]]||1||2.021||666.997||8.73||- | |||
|- | |||
|6. ||[[Towarzystwo Francusko - Włoskie Dąbrowskich Kopalń Węgla]]||2||2.392||665.456||8.71||- | |||
|- | |||
|7. ||[[Grodzieckie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych]]||1||1.653||546.210||7.15||- | |||
|- | |||
|8. ||[[Francusko-Polskie Towarzystwo Górnicze]]||1||1.136||383.378||5.01||- | |||
|- | |||
|9. ||[[Towarzystwo Akcyjne Kopalń Węgla "Flora"]]||1||1.628||371.595||4.86||- | |||
|- | |||
|10. ||Inne przedsiębiorstwa||16||2.973||529.276||6.92||- | |||
|- | |||
| ||OGÓŁEM||34||26.263||7.644.223||100||- | |||
|} | |||
*Tabela na podstawie: [[Geografja gospodarcza województwa kieleckiego]] | |||
W [[1933]] r. w kopalniach Towarzystwa "Saturn" urządzenia sortowni dawały możność wysyłania do 10.000 ton węgla dziennie, co stanowi około 3,000.000 ton rocznie. | |||
W [[1938]] r. kopalnie Towarzystwa "Saturn" wydobywały 1.120.496 ton węgla i zatrudniały przeciętnie 3.042 robotników. | |||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
Przy zakładach Towarzystwa, prócz normalnych ustawowych urządzeń socjalnych, były urządzone parki publiczne z boiskami sportowymi, ogródki Jordanowskie dla dzieci, przedszkola, dom wypoczynkowy w Kamienicy z którego korzystali robotnicy z ich rodzinami w czasie urlopów. | Przy zakładach Towarzystwa, prócz normalnych ustawowych urządzeń socjalnych, były urządzone parki publiczne z boiskami sportowymi, ogródki Jordanowskie dla dzieci, przedszkola, dom wypoczynkowy w Kamienicy, z którego korzystali robotnicy z ich rodzinami w czasie urlopów. | ||
==Galeria== | |||
<gallery> | |||
Plik:Towarzystwo górniczo przemysłowe Saturn okladka.jpg|[[Towarzystwo górniczo przemysłowe "Saturn" S.A.|Druk reklamowy Towarzystwa]] | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0001.jpg|Siedziba Zarządu i Dyrekcji - biuro główne | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe Saturn reklama 001.jpg|Reklama prasowa Towarzystwa z okresu międzywojennego | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0007.jpg|Przeciętne analizy | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0002.jpg|[[Kopalnia "Saturn" (Czeladź)|Kopalnia "Saturn"]] | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0003.jpg|[[Kopalnia "Jowisz" (Wojkowice)|Kopalnia "Jowisz"]] | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0005.jpg|Motyw z pracy wrębówką | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0006.jpg|Elektrownia na [[Kopalnia "Jowisz" (Wojkowice)|kopalni "Jowisz"]] | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0008.jpg|Sortownia na [[Kopalnia "Jowisz" (Wojkowice)|kopalni "Jowisz"]] | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0009.jpg|Kotłownia na [[Kopalnia "Jowisz" (Wojkowice)|kopalni "Jowisz"]] | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0010.jpg|Dom zborny przy [[Kopalnia "Saturn" (Czeladź)|kopalni "Saturn"]] | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0011.jpg|[[Cementownia "Saturn" (Wojkowice)|Cementownia]] | |||
Plik:Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe ''Saturn'' - 0012.jpg|Załadunek węgla Tow. "Saturn" na statek w Gdyni | |||
Plik:Czeladź Tow. Górniczo-Przemysłowe SATURN 5 fen b.jpg|Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" kwit na 5 fenigów | |||
Plik:Czeladź Tow. Górniczo-Przemysłowe SATURN 10 fen a.jpg|Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" kwit na 10 fenigów | |||
Plik:Czeladź Tow. Górniczo-Przemysłowe SATURN 10 fen b.jpg|Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" kwit na 10 fenigów | |||
</gallery> | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
*{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim | data = [[1939]] | wydawca = Komitet Przewodnika po Zagłębiu Dąbrowskim | miejsce = [[Sosnowiec]] | isbn = | strony = 139-140}} | *{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = |nazwisko2= |imię2= | tytuł = [[Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim]] | data = [[1939]] | wydawca = Komitet Przewodnika po Zagłębiu Dąbrowskim | miejsce = [[Sosnowiec]] | isbn = | strony = 139-140}} | ||
*{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = |nazwisko2= |imię2= | tytuł = [[Towarzystwo górniczo przemysłowe "Saturn" S.A.]] | data = [[1933]] | wydawca = Poczta Sosnowiec | miejsce = [[Sosnowiec]] | isbn = | strony = }} | |||
== Przypisy == | |||
<references/> | |||
[[Kategoria:Górnictwo węglowe w Zagłębiu Dąbrowskim|Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn"]] | |||
[[Kategoria:Towarzystwa i spółki akcyjne|Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn"]] | |||
[[Kategoria:Zakłady przemysłowe|Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn"]] | |||
Aktualna wersja na dzień 14:54, 10 gru 2021
Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" - założone w Czeladzi w 1899 r. przez: Karola, Emila i Annę Scheiblerów, Alfreda Biedermanna, Juliana Heinzla, Juliana Kunitzera, Edwarda Herbsta oraz Stanisława Reichera z Sosnowca.[1]
Majątek
Towarzystwo posiadało trzy kopalnie węgla kamiennego:
oraz cementownię "Saturn" i dwie elektrownie: centralną dla całego Towarzystwa przy kopalni "Jowisz" o zainstalowanej mocy 17100 KW i rezerwową przy kopalni "Saturn" o zainstalowanej mocy 2500 KW, wytwórnię wyrobów cementowych, lasy w Kamienicy koło Szczawnicy, Gorenicach i Sączowie, oraz majątek ziemski w Rudnikach o łącznym obszarze 6829 ha.
Wydobycie
Tabela wydobycia w latach 1925 - 1932
| LP | Rok | Ilość (tony) | |
| 1. | 1925 | 802,219 | |
| 2. | 1926 | 1,005,567 | |
| 3. | 1927 | 1,093,082 | |
| 4. | 1928 | 1,127,597 | |
| 5. | 1929 | 1,397,143 | |
| 6. | 1930 | 1,019.809 | |
| 7. | 1931 | 963,329 | |
| 8. | 1932 | 748,738 |
Węgiel swój T-wo "Saturn" lokowała, poza rynkiem wewnętrznym, w 30-40% ogólnej produkcji zagranicą, w krajach następujących: Austria, Węgry, Czechosłowacja, Rumunia, Włochy, Francja, Belgia, Szwecja, Dania, Norwegia, Finlandia, Litwa, Łotwa i inne.
Tabela wydobycia i zatrudnienia z 1927 roku
Tabela przedstawia wydobycie węgla oraz zatrudnienie w Towarzystwie Górniczo-Przemysłowym "Saturn" oraz innych wybranych towarzystwach i spółkach na terenie Zagłębia Dąbrowskiego w 1927 roku.
| LP | Przedsiębiorstwo | Ilość czynnych kopalń | Ilość pracowników | Ilość (tony) | Ilość (procenty) | |
| 1. | Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich | 6 | 5.330 | 1.461.102 | 19.11 | - |
| 2. | Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" | 3 | 3.342 | 1.215.283 | 15.90 | - |
| 3. | Warszawskie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych | 2 | 3.545 | 1.062.000 | 13.89 | - |
| 4. | Gwarectwo „Hrabia Renard” | 1 | 2.165 | 742.926 | 9.72 | - |
| 5. | Towarzystwo Bezimienne Kopalń Węgla "Czeladź” Piaski | 1 | 2.021 | 666.997 | 8.73 | - |
| 6. | Towarzystwo Francusko - Włoskie Dąbrowskich Kopalń Węgla | 2 | 2.392 | 665.456 | 8.71 | - |
| 7. | Grodzieckie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych | 1 | 1.653 | 546.210 | 7.15 | - |
| 8. | Francusko-Polskie Towarzystwo Górnicze | 1 | 1.136 | 383.378 | 5.01 | - |
| 9. | Towarzystwo Akcyjne Kopalń Węgla "Flora" | 1 | 1.628 | 371.595 | 4.86 | - |
| 10. | Inne przedsiębiorstwa | 16 | 2.973 | 529.276 | 6.92 | - |
| OGÓŁEM | 34 | 26.263 | 7.644.223 | 100 | - |
- Tabela na podstawie: Geografja gospodarcza województwa kieleckiego
W 1933 r. w kopalniach Towarzystwa "Saturn" urządzenia sortowni dawały możność wysyłania do 10.000 ton węgla dziennie, co stanowi około 3,000.000 ton rocznie. W 1938 r. kopalnie Towarzystwa "Saturn" wydobywały 1.120.496 ton węgla i zatrudniały przeciętnie 3.042 robotników.
Ciekawostki
Przy zakładach Towarzystwa, prócz normalnych ustawowych urządzeń socjalnych, były urządzone parki publiczne z boiskami sportowymi, ogródki Jordanowskie dla dzieci, przedszkola, dom wypoczynkowy w Kamienicy, z którego korzystali robotnicy z ich rodzinami w czasie urlopów.
Galeria
Siedziba Zarządu i Dyrekcji - biuro główne
Reklama prasowa Towarzystwa z okresu międzywojennego
Przeciętne analizy
Motyw z pracy wrębówką
Elektrownia na kopalni "Jowisz"
Sortownia na kopalni "Jowisz"
Kotłownia na kopalni "Jowisz"
Dom zborny przy kopalni "Saturn"
Załadunek węgla Tow. "Saturn" na statek w Gdyni
Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" kwit na 5 fenigów
Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" kwit na 10 fenigów
Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" kwit na 10 fenigów
Bibliografia
- Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim. Sosnowiec: Komitet Przewodnika po Zagłębiu Dąbrowskim, 1939, s. 139-140.
- Towarzystwo górniczo przemysłowe "Saturn" S.A.. Sosnowiec: Poczta Sosnowiec, 1933.
Przypisy
- ↑ Kopalnia Saturn. http://czeladz.org.pl/.+[dostęp 2013-11-20].
