Ulica Stanisława Staszica (Sosnowiec): Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
(Utworzył nową stronę „'''Ulica Stanisława Staszica w Sosnowcu''' – ulica na Środuli-Konstanynowie, będąca główną arterią Kons...”)
 
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 16 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
'''Ulica Stanisława Staszica w Sosnowcu''' – ulica na [[Środula (Sosnowiec)|Środuli]]-[[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstanynowie]], będąca główną arterią Konstantynowa. Przechodzi na południu w ul. Narutowicza w miejscu skrzyżowania z [[Ulica 3 Maja (Sosnowiec)|ul. 3 Maja]] a na północy w ul. Piotrkowską w miejscu w którym przez przejazd łączy się z [[Ulica Chemiczna (Sosnowiec)|ul. Chemiczną]]. Posiada połączenie z ul. Norwida poprzez drogi wewnętrzne [[Centrum Handlowe "Plejada"|CH Plejada]]. Ulica posiada stosunkowo mało połączeń z innymi ulicami. Przesuwając się od południa w kierunku północnym pierwszą ulicą odchodzącą od Staszica jest ulica Fabryczna a po drugiej stronie ulica Fitznera-Gampera. Kolejnymi i zarazem ostatnimi odnogami są ulice [[Ulica Stefana Okrzei (Sosnowiec)|Okrzei]] i Piotrkowska
[[Plik:Droga Katarzyńska, Konstantynów.png|thumb|250px]]'''Ulica Stanisława Staszica w Sosnowcu''' – ulica na [[Środula (Sosnowiec)|Środuli]]-[[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstanynowie]], będąca główną arterią [[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstantynowa]]. Przechodzi na południu w ul. Narutowicza w miejscu skrzyżowania z [[Ulica 3 Maja (Sosnowiec)|ul. 3 Maja]] a na północy w ul. Piotrkowską w miejscu w którym przez przejazd łączy się z [[Ulica Chemiczna (Sosnowiec)|ul. Chemiczną]]. Posiada połączenie z [[Ulica Cypriana Kamila Norwida (Sosnowiec)|ul. Norwida]] poprzez drogi wewnętrzne [[Centrum Handlowe "Plejada"|CH Plejada]]. Ulica posiada stosunkowo mało połączeń z innymi ulicami. Przesuwając się od południa w kierunku północnym pierwszą ulicą odchodzącą od '''ulicy Staszica''' jest [[Ulica Fabryczna (Sosnowiec)|ulica Fabryczna (była Przodowników Pracy /  Gampera)]], a po drugiej stronie [[Ulica Wilhelma Fitznera i Konrada Gampera (Sosnowiec)|ulica Fitznera-Gampera]] (była Kamienna potem Szewczyka). Kolejnymi i zarazem ostatnimi odnogami są ulice [[Ulica Stefana Okrzei (Sosnowiec)|Okrzei]] i Piotrkowska


Zarysy drogi stanowiącej dzisiaj ul. Staszica pojawiają się na planach i mapach z XIX w. a od samego początku XX w widoczny jest rozwój urbanistyczny wzdłuż tej drogi. Dawniej zwana Katarzyńska ( Droga Katarzyńska) (część południowa), Konstantynowska (część północna).  Nazwa Staszyca pierwszy raz pojawa się na planach w latach 30-tych XX w. i obowiązywała jedynie dla fragmentu zwanego Drogą Katarzyńską, od ul. Zamkowej do drogi na Pekin Zagórski. Cześć północną stanowiły ulice Perla Feliksa (część północna), Pstrowskiego (część północna). W czasie drugiej wojny światowej Muave Strasse.
Zarysy drogi stanowiącej dzisiaj ul. Staszica pojawiają się na planach i mapach z XIX w. a od samego początku XX w widoczny jest rozwój urbanistyczny wzdłuż tej drogi. Dawniej zwana '''Katarzyńska''' ( Droga Katarzyńska) (część południowa), '''Konstantynowska''' (część północna).  Nazwa '''Staszyca''' pierwszy raz pojawa się na planach w latach 30-tych XX w. i obowiązywała jedynie dla fragmentu zwanego '''Drogą Katarzyńską''', od ul. Zamkowej do drogi na [[Pekin Zagórski (Sosnowiec)|Pekin Zagórski]]. Cześć północną stanowiły ulice '''Perla Feliksa''' (część północna), '''Wincentego Pstrowskiego''' (część północna). W czasie drugiej wojny światowej '''Muave Strasse'''.
Przez krótki czas w okolicach lat 50 i 60 XX w. w całości widoczna na planach jako ul. Pstrowskiego.
Przez krótki czas w okolicach lat 50 i początku 60 XX w. w całości widoczna na planach jako ul. Pstrowskiego. Na planie z 1963 oraz na planach z lat 70-tych i 80-tych część północna od ulicy Fabrycznej (dawnej: Przodowników Pracy / Gampera ) występuje jako ulica '''Pstrowskiego''' a południowa jako '''Stanisława Staszica'''. Dopiero w latach 90-tych XX w. całość ulicy zyskała jednego patrona: Stanisława Staszica.
 
Przy tej ulicy znajdowało się wejście główne do [[Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010|Huty Buczek (dawnej Katarzyna)]] oraz biurowców [[Fabryka Kotłów Parowych W. Fitzner i K. Gamper|FaKoP (byłej Fitzner i Gamper)]]. Znajdują się tutaj także osiedla:[[Osiedle patronackie Huty "Katarzyna" (Sosnowiec)|osiedle patronackie Katarzyna]], osiedle Staszica, osiedle Baraki (Baraki Pawlika). W czasach PRL w willi dyrektorskiej na przeciw Huty Buczek mieścił się komisariat milicji. Na przeciw [[Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010|Huty Katarzyna]], w miejscu obecnego centrum handlowego znajdowała się [[Hałda huty "Katarzyna" w Sosnowcu - Konstantynowie|Hałda Katarzyńska]], a ulica była przecięta torami kolejki hutniczej. W [[2001]] roku na ternach po byłej hałdzie wybudowano [[Centrum Handlowe Plejada]]
 
==Komunikacja==
Linię tramwajową ulica zyskała w  [[22 grudnia]] [[1935]] roku. Prowadziła ona z [[Milowice (Sosnowiec)|Milowic]] przez [[Sielec (Sosnowiec)|Sielec]] do [[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstantynowa]] i na obrzeża [[Środula (Sosnowiec)|Środuli]] (ul. Perla). [3] W drugiej połowie lat 70-tych XX wieku linia tramwajowa została wyłączona z użycia w związku z przedłużeniem [[Ulica Główna (Sosnowiec)|ulicy Czerwonego Zagłębia]] w kierunku nowo budowanego osiedla bloków [[Środula Górna (Sosnowiec)|Środula]] oraz osiedli bloków na [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórzu]]. W tym czasie linia tramwajowa nr 24 dojeżdżała do okolicy [[Ulica Zamkowa (Sosnowiec)|ulicy Zamkowej]].
W [[2019]] krakowska firma ''Tor-Krak'' za kwotę 8.4 mln pln przeprowadziła remont i modernizację torowiska. Wymienione został torowisko. Nowe zostało umieszone na betonowych płytach<ref>{{Cytuj stronę|url=https://sosnowiec.wyborcza.pl/sosnowiec/7,93867,25283029,tramwaje-wrocily-na-staszica-w-sosnowcu-panattoni-europe-ma.html|tytuł=Tramwaje wróciły na ul. Staszica w Sosnowcu. Panattoni Europe ma zapłacić za remont części drogi}}</ref>. Przy okazji został przeprowadzony remont wodociągów<ref>{{Cytuj stronę|url=https://otososnowiec.pl/20190326155156/um-sosnowiec-rewitalizacja-ulicy-staszica-po-wodociagach-czas-na-torowisko-tramwajowe1553558585|tytuł=UM Sosnowiec: Rewitalizacja ulicy Staszica. Po wodociągach czas na torowisko tramwajowe}}</ref>.
 
==Zabytki==
* [[Osiedle patronackie Huty "Katarzyna" (Sosnowiec)|Kolonia robotnicza - Osiedle patronackie Huty "Katarzyna"]] (Osiedle Staszica) [2]
** Bydynki mieszkalne przy ul. Staszica pod numerami: 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 17, 19, 21, 23 [2]
* Bydynek mieszkalny - Staszica 4 ([[Kolonia patronacka "Renardowska" przy ulicy Staszica (Sosnowiec)|Kolonia patronacka "Renardowska"]]) [2]
* Budynek administracyjny, dawna siedziba Komitetu Wykonawczego Rad Delegatów Robotniczych Zagłębia Dąbrowskiego - Staszica 6 [2]
* Dawny budynek Resursy Obywatelskiej, była Komenda Policji - Staszica 10 [2]
* Budynek administracyjny [[Fabryka Kotłów Parowych W. Fitzner i K. Gamper|Fabryki Kotłów Parowych W. Fitzner i K. Gamper]]  [2]
 
==Istotne budynki i miejsca==
* [[Centrum Handlowe "Plejada"|Centrum Handlowe Plejada]], Staszica 8A, 8B
* [[Budynek Staszica 62 w Sosnowcu|Dawny budynek]] I Liceum Ogólnokształcące im. Walentego Roździeńskiego, od 2020 Centrum Usług Wspólnych
 
==Historyczne miejsca==
* Zabudowania [[Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010|Huty Buczek (wcześniej Huta Katarzyna)]], Staszica 29
* [[Hałda huty "Katarzyna" w Sosnowcu - Konstantynowie|Hałda huty "Katarzyna"]]
 
==Ważne wydarzenia==
* [[Krwawe stłumienie wystąpień robotniczych pod Hutą "Katarzyna" w Sosnowcu - 9 luty 1905]]
 
==Galeria==
<gallery>
Plik:Katarzyna Plan miasta Sosnowca.jpg|Zasięg ulicy Staszyca
Plik:1950 Halda huty Katarzyna, poł. XX w. Grzegorz Onyszko.jpg|Widok na Hałdę Huty Katarzyna z ulicy Staszica w 1950 roku
Plik:Pocztowka sosnowiec fabryka fitzner i gamper 0001.jpg|Budynek fabryki Fitzner & Gamper przy ul. Staszica
Plik:Sosnowiec Kolonia Renardowska przy ul. Staszica 04.JPG|Dom Kolonii Renardowskiej przy ul. Staszica
Plik:Sosnowiec Osiedle Huty Katarzyna 10.JPG|Kolonia robotnicza Katarzyna
</gallery>
 
==Bibliografia==
# H. Rechowicz (praca zbiorowa), Sosnowiec, zarys rozwoju miasta, PWN, Warszawa, Kraków 1977
# Ewidencja zabytków nieruchomych z terenu Gminy Sosnowiec (WKS)
# Bernard Szczech, Z dziejów komunikacji tramwajowej i autobusowej na Górnym Śląsku do połowy XX wieku, Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach, Katowice 2013
# D. Pliszka (red.). Plan Miasta Sosnowca. Wyd. I. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa 1963.
# A. Kajoch (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. II. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa 1979.
# A. Kajoch, G. Wysocki (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. I. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera. Warszawa, Wrocław 1987.
 
==Zobacz także==
Patroni ulicy:
* [https://pl.wikipedia.org/wiki/Wincenty_Pstrowski Wincenty Pstrowski w polskiej Wikipedii]
* [https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanisław_Staszic Stanisław Staszic w polskiej Wikipedii]
* [https://pl.wikipedia.org/wiki/Feliks_Perl Feliks Perl w polskiej Wikipedii]
* [[Ludwik Mauve|Ludwik Mauve w WikiZagłębie]]
 
Nazwy lokalne związane z ulicą Staszica:
* [[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstantynów w WikiZagłębie]]
* [[Katarzyna (Sosnowiec)|Katarzyna w WikiZagłębie]]
 
==Przypisy==
<references />


[[Kategoria: Środula]]
[[Kategoria: Środula]]
[[Kategoria: Ulice|Staszica Stanisława, Sosnowie]]
[[Kategoria: Ulice|Staszica Stanisława, Sosnowie]]
[[Kategoria: Ulice Sosnowca|Staszica Stanisława]]
[[Kategoria: Ulice Sosnowca|Staszica Stanisława]]

Aktualna wersja na dzień 08:29, 15 lis 2023

Droga Katarzyńska, Konstantynów.png

Ulica Stanisława Staszica w Sosnowcu – ulica na Środuli-Konstanynowie, będąca główną arterią Konstantynowa. Przechodzi na południu w ul. Narutowicza w miejscu skrzyżowania z ul. 3 Maja a na północy w ul. Piotrkowską w miejscu w którym przez przejazd łączy się z ul. Chemiczną. Posiada połączenie z ul. Norwida poprzez drogi wewnętrzne CH Plejada. Ulica posiada stosunkowo mało połączeń z innymi ulicami. Przesuwając się od południa w kierunku północnym pierwszą ulicą odchodzącą od ulicy Staszica jest ulica Fabryczna (była Przodowników Pracy / Gampera), a po drugiej stronie ulica Fitznera-Gampera (była Kamienna potem Szewczyka). Kolejnymi i zarazem ostatnimi odnogami są ulice Okrzei i Piotrkowska

Zarysy drogi stanowiącej dzisiaj ul. Staszica pojawiają się na planach i mapach z XIX w. a od samego początku XX w widoczny jest rozwój urbanistyczny wzdłuż tej drogi. Dawniej zwana Katarzyńska ( Droga Katarzyńska) (część południowa), Konstantynowska (część północna). Nazwa Staszyca pierwszy raz pojawa się na planach w latach 30-tych XX w. i obowiązywała jedynie dla fragmentu zwanego Drogą Katarzyńską, od ul. Zamkowej do drogi na Pekin Zagórski. Cześć północną stanowiły ulice Perla Feliksa (część północna), Wincentego Pstrowskiego (część północna). W czasie drugiej wojny światowej Muave Strasse. Przez krótki czas w okolicach lat 50 i początku 60 XX w. w całości widoczna na planach jako ul. Pstrowskiego. Na planie z 1963 oraz na planach z lat 70-tych i 80-tych część północna od ulicy Fabrycznej (dawnej: Przodowników Pracy / Gampera ) występuje jako ulica Pstrowskiego a południowa jako Stanisława Staszica. Dopiero w latach 90-tych XX w. całość ulicy zyskała jednego patrona: Stanisława Staszica.

Przy tej ulicy znajdowało się wejście główne do Huty Buczek (dawnej Katarzyna) oraz biurowców FaKoP (byłej Fitzner i Gamper). Znajdują się tutaj także osiedla:osiedle patronackie Katarzyna, osiedle Staszica, osiedle Baraki (Baraki Pawlika). W czasach PRL w willi dyrektorskiej na przeciw Huty Buczek mieścił się komisariat milicji. Na przeciw Huty Katarzyna, w miejscu obecnego centrum handlowego znajdowała się Hałda Katarzyńska, a ulica była przecięta torami kolejki hutniczej. W 2001 roku na ternach po byłej hałdzie wybudowano Centrum Handlowe Plejada

Komunikacja

Linię tramwajową ulica zyskała w 22 grudnia 1935 roku. Prowadziła ona z Milowic przez Sielec do Konstantynowa i na obrzeża Środuli (ul. Perla). [3] W drugiej połowie lat 70-tych XX wieku linia tramwajowa została wyłączona z użycia w związku z przedłużeniem ulicy Czerwonego Zagłębia w kierunku nowo budowanego osiedla bloków Środula oraz osiedli bloków na Zagórzu. W tym czasie linia tramwajowa nr 24 dojeżdżała do okolicy ulicy Zamkowej. W 2019 krakowska firma Tor-Krak za kwotę 8.4 mln pln przeprowadziła remont i modernizację torowiska. Wymienione został torowisko. Nowe zostało umieszone na betonowych płytach[1]. Przy okazji został przeprowadzony remont wodociągów[2].

Zabytki

Istotne budynki i miejsca

Historyczne miejsca

Ważne wydarzenia

Galeria

  • Zasięg ulicy Staszyca

  • Widok na Hałdę Huty Katarzyna z ulicy Staszica w 1950 roku

  • Budynek fabryki Fitzner & Gamper przy ul. Staszica

  • Dom Kolonii Renardowskiej przy ul. Staszica

  • Kolonia robotnicza Katarzyna

Bibliografia

  1. H. Rechowicz (praca zbiorowa), Sosnowiec, zarys rozwoju miasta, PWN, Warszawa, Kraków 1977
  2. Ewidencja zabytków nieruchomych z terenu Gminy Sosnowiec (WKS)
  3. Bernard Szczech, Z dziejów komunikacji tramwajowej i autobusowej na Górnym Śląsku do połowy XX wieku, Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach, Katowice 2013
  4. D. Pliszka (red.). Plan Miasta Sosnowca. Wyd. I. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa 1963.
  5. A. Kajoch (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. II. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa 1979.
  6. A. Kajoch, G. Wysocki (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. I. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera. Warszawa, Wrocław 1987.

Zobacz także

Patroni ulicy:

Nazwy lokalne związane z ulicą Staszica:

Przypisy

  1. ↑ Tramwaje wróciły na ul. Staszica w Sosnowcu. Panattoni Europe ma zapłacić za remont części drogi.
  2. ↑ UM Sosnowiec: Rewitalizacja ulicy Staszica. Po wodociągach czas na torowisko tramwajowe.
Źródło: „https://wikizaglebie.pl/index.php?title=Ulica_Stanisława_Staszica_(Sosnowiec)&oldid=121440”