Liga Morska i Kolonialna w Zagłębiu Dąbrowskim

Odznaka LMiK

Liga Morska i Kolonialna dokument zarządu

Liga Morska i Kolonialna - w latach 30-tych XX w. powstała w Polsce organizacja społeczna, kontynuująca tradycje Ligi Żeglugi Polskiej (1919 - 1924) oraz Ligi Morskiej i Rzecznej (od 1924 roku). Jej celem była popularyzacja problematyki morskiej wśród dorosłych i młodzieży, wspieranie rozwoju żeglugi oraz działania na rzecz rozbudowy polskiej marynarki wojennej. Organizacja ta propagowała ideę kolonii zamorskich.

Historia

Na terenie Sosnowca funkcjonował oddział tej organizacji (początkowo p.n. Ligi Morskiej i Rzecznej), dysponujący przystanią na Przemszy. W latach 20' funkcję prezesa sprawowali m.in. Antoni Gruner i Leon Rudawski.

W 1934 roku Liga Morska i Kolonialna skupiała w Sosnowcu 780 osób, a liczba członków stale się zwiększała. W kwietniu 1936 roku do sosnowieckiego Oddziału Ligi należało 1925 osób, w czerwcu tego roku już 3.671, w 1937 roku - 9.814, w 1938 roku - 11.248.

Teren działalność

Obchody rocznicowe odzyskania dostepu do morza w Sosnowcu w roku 1933. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

W marcu 1937 roku działalność organizacji rozszerzyła się na powiat będziński. Utworzony został Obwód Ligi Morskiej i Kolonialnej Zagłębia Dąbrowskiego w Sosnowcu, który posiadał w 1938 roku 29 oddziałów skupionych w ogniwach miejskich i w zagłębiowskich zakładach przemysłowych, m. innymi:

• Oddział Sosnowiec,
• Oddział Będzin,
• Oddział Dąbrowa Górnicza
• Oddział Czeladź
• Oddział Niwka
• Oddział Piaski
• Oddział Niemce

a także 45 kół szkolnych. Ogółem liczba jego członków wynosiła w końcu 1937 roku - 14.607, w 1938 roku - 23.621.

Władze

Organizacja miała charakter prorządowy, a kierowały nią wpływowe osobistości Sosnowca. Do zarządu należeli m.in. prezes Sądu Okręgowego - Marian Zbrowski, wiceprezes Sądu Okręgowego - dr Karol Kucharski, były prezydent Sosnowca - Wincenty Kuźniak, dyrektor Zakładów Modrzejowskich "Modrzejów - Hantke" - Józef Galiot, sędzia Jerzy Cichocki, dyrektor Izby Przemysłowo - Handlowej w Sosnowcu - Ryszard Dittrich, dziennikarz Konstanty Ćwierk.

Zbiórka pieniędzy

Jednodniówka Gdańsk wydana w Sosnowcu. Źródło: Biblioteka Narodowa

Od 1934 roku działała przy Lidze sekcja Funduszu Obrony Morskiej (FOM), która prowadziła zbiórkę pieniędzy. W 1937 roku zebrano łącznie kwotę 29.888 zł, z czego 22.000 zł. pochodziło z terenu Sosnowca. W okresie od 1934 r. do 1937 r. przekazano na budowę okrętów i łodzi podwodnych sumę 57.000 zł. Fundusz Obrony Morskiej wspierały także władze miejskie, udzielając co roku na ten cel znacznych subsydiów.

Propaganda

Liga prowadziła aktywną działalność propagandową, organizując w Zagłębiu m.in. Dni Morza i Dni Kolonialne.

Przy zarządzie Obwodu działało Kolo Prelegentów, do którego należeli znani w Sosnowcu dziennikarze: Stanisław Arnold, Konstanty Ćwierk, Lucjan Horski, a także Karol Kucharski, Kazimierz Gadomski, Wincenty Kuźniak i in. W 1938 r. Koło zorganizowało 48 odczytów.

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II.  : Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 28-29. ISBN 83-89199-03-3.