Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 33 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Huta Buczek Sosnowiec 0001.JPG|thumb|300px|]]
[[Plik:Huta Buczek Sosnowiec 0001.JPG|thumb|300px|]]
'''Huta Katarzyna''' - zakład na terenie dzisiejszego [[Sosnowiec|Sosnowca]]. Obecnie po przekształceniach na przełomie XX/XIX wieku działa w postaci kilku niezależnych od siebie spółek m.in. Huta Buczek sp zoo, Technologie Buczek, Severstallat Silesia.
'''Huta Katarzyna''' / '''Huta Buczek''' / '''Huta im M. Buczka''' - zakład przemysłowy istniejący w latach [[1881]] - [[2010]] na terenie dzisiejszego [[Sosnowiec|Sosnowca]], nazwany na część cesarzowej Rosji {{W|Katarzyna II Wielka|Katarzynie II Wielkiej}}, występująca później pod nazwami '''Huta im. Mariana Buczka''', '''Huta Buczek S.A.''', '''Huta Buczek sp zoo''', '''Technologie Buczek'''; Znajdujący się w [[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstantynowie]] (obszar wyznaczony przez [[Ulica Stanisława Staszica (Sosnowiec)|ulice Staszica]], [[Ulica Fabryczna (Sosnowiec)|Fabryczną]] i [[Ulica Skautów (Sosnowiec)|Skautów]]) i [[Pogoń (Sosnowiec)|Pogoni]]. Jedyną zachowaną częścią zakładów po 2020 roku jest [[#Upadłość i likwidacja|Severstal Distribution]].


Huta została wybudowana w latach [[1881]] - [[1883]] przez górnośląski koncern Vereinigste Koenigs und Laudahutte na części gruntów wsi [[Sielec (Sosnowiec)|Sielec]] zakupionych od spadkobierców hrabiego Renarda. Huta obejmowała początkowo tylko stalownię walcownię oraz młotownię, gdzie przetwarzano surówkę importowaną ze Śląska. W latach [[1890]] i [[1895]] zbudowano w niej dwa wielkie piece.
==Historia==
[[Plik:Sosnowiec ulica Staszica, Huta Katarzyna, hałda Huty.jpg|thumb|300px|Lokalizacja huty na planie miasta]]
Huta została wybudowana w latach [[1881]] - [[1883]] przez górnośląski koncern [https://de.wikipedia.org/wiki/Vereinigte_Königs-_und_Laurahütte Vereinigste Koenigs und Laudahutte] na części gruntów wsi [[Sielec (Sosnowiec)|Sielec]] zakupionych od spadkobierców [[Andrzej Renard|hrabiego Renarda]], sąsiedzko do powstających [[Huta "Sosnowiec" (Sosnowiec)|zakładów Huldschinsky'ego]]. Huta nie miała własnej osobowości prawnej, ani statutu i była prowadzona przez firmę macierzystą na podstawie koncesji wydanej przez władze carskie. Początkowo obejmowała tylko stalownię walcownię oraz młotownię, gdzie przetwarzano surówkę importowaną ze Śląska.  
 
W latach [[1890]] i [[1895]] zbudowano w niej dwa wielkie piece.


[https://pl.wikipedia.org/wiki/Górnośląskie_Zjednoczone_Huty_Królewska_i_Laura_Spółka_Akcyjna_Górniczo-Hutnicza Koncern Zjednoczony Huty Królewska i Laura], właściciel [[Huta "Katarzyna" (Sosnowiec)|Huty "Katarzyna"]] wybudował w latach 1895 - 1905 [[Osiedle patronackie Huty "Katarzyna" (Sosnowiec)|osiedle dla robotników huty]].
[https://pl.wikipedia.org/wiki/Górnośląskie_Zjednoczone_Huty_Królewska_i_Laura_Spółka_Akcyjna_Górniczo-Hutnicza Koncern Zjednoczony Huty Królewska i Laura], właściciel [[Huta "Katarzyna" (Sosnowiec)|Huty "Katarzyna"]] wybudował w latach 1895 - 1905 [[Osiedle patronackie Huty "Katarzyna" (Sosnowiec)|osiedle dla robotników huty]].
W [[1902]] uruchomiono [[Szkoła fabryczna przy hucie Katarzyna w Sielcu|przyzakładową szkołę]].


[[9 lutego]] [[1905]] roku demonstrujących pod bramami huty robotników zaatakowało wojsko carskie - zginęło 38 demonstrantów, a blisko 150 zostało rannych
[[9 lutego]] [[1905]] roku demonstrujących pod bramami huty robotników zaatakowało wojsko carskie - zginęło 38 demonstrantów, a blisko 150 zostało rannych
Linia 12: Linia 18:
Podczas I wojny światowej zakład uległ niemal całkowitemu zniszczeniu.
Podczas I wojny światowej zakład uległ niemal całkowitemu zniszczeniu.


Na przełomie lat 1920 - 1939 r. oba zakłady produkujące dotychczas zbliżony asortyment zaczęły się specjalizować Huta Katrzyna i zakłady Hulczyńskiego zaczęył się specjalizować: pierwsza w produkcji walców a druga w produkcji rur. W efekcie w tzw. rurkowni Huldczyńskiego uruchomiono produkcję rur bez szwu.
Na przełomie lat 1920 - 1939 r. oba sąsiadujące zakłady produkujące dotychczas zbliżony asortyment zaczęły się specjalizować:
* Huta Katarzyna pod swoją nazwą zajęła się produkcją żeliwnych walców hutniczych przeznaczonych dla walcowni, taśm, kształtowników, rur stalowych i gorących blach.
* [[Huta "Sosnowiec" (Sosnowiec)|zakłady Hulczyńskiego]] (początkowo jako Towarzystwo Akcyjne Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza S.A. potem jako Huta Sosnowiec) - wyspecjalizowały się w produkcji rur. W efekcie w tzw. rurkowni Huldczyńskiego uruchomiono produkcję rur bez szwu.


W [[1923]] roku huta została nabyta przez [https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Modrzejowskie-Zaklady-Gorniczo-Hutnicze-SA;3942580.html Modrzejowskie Zakłady Górniczo-Hutnicze], które potem po przekształceniu występowały pn. [[Zjednoczone Zakłady Sosnowieckich Hut Żelaznych Modrzejów-Handtke S.A.]].
W [[1923]] roku huta została nabyta przez [https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Modrzejowskie-Zaklady-Gorniczo-Hutnicze-SA;3942580.html Modrzejowskie Zakłady Górniczo-Hutnicze], które potem po przekształceniu występowały pn. [[Zjednoczone Zakłady Sosnowieckich Hut Żelaznych Modrzejów-Handtke S.A.]].
Linia 18: Linia 26:
Podczas II wojny światowej huta uległa dewastacji. Rozebrano jeden z wielkich pieców w hucie Katarzyna noszącej wtedy nazwę Osthutte. Niemcy w jednej jej części rozpoczęli produkcję części do łodzi podwodnych.
Podczas II wojny światowej huta uległa dewastacji. Rozebrano jeden z wielkich pieców w hucie Katarzyna noszącej wtedy nazwę Osthutte. Niemcy w jednej jej części rozpoczęli produkcję części do łodzi podwodnych.


Po II wojnie światowej huta została przejęta przez państwo. Rozebrano drugi z wielkich pieców.
==Huta Buczek==
[[Plik:Katarzyna Plan miasta Sosnowca.jpg|thumb|right|300px|Huta Katarzyna na starym planie miasta]]
Po II wojnie światowej omawiane oba sosnowieckie zakłady, w tym Huta Katarzyna, zostały przejęte przez Państwo i poniesiono znaczne nakłady inwestycyjne by odbudować ich moc produkcyjną. Rozebrano drugi z wielkich pieców w Hucie Katarzyna.
 
W [[1948]] nastąpiło pierwsze połączenie obydwu zakładów i nadano in nazwę '''Dąbrowskie Zakłady Hutnicze - Huta Sosnowiec'''. Jednak po pięciu latach w  [[1953]] rozłączono je nadając '''Hucie Katarzyna''' nazwę '''Huty im. [https://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Buczek_(komunista) Mariana Buczka]''' a  '''Zakładom Huldczyńskiego''' pozostawiając nazwę [[Huta "Sosnowiec" (Sosnowiec)|Huta Sosnowiec]].  


W [[1961]] w połączono zakłady huty Katarzyna oraz [[Towarzystwo Akcyjne Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza|Towarzystwa Akcyjnego Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza (Hutę Sosnowiec)]] tworząc '''Hutę im. Mariana Buczka'''. Poniesiono znaczne nakłady inwestycyjne by odbudować moc produkcyjną.  
Po kolejnych latach zmieniono warunki organizacyjne i w [[1961]] przyłączono do Huty im. Mariana Buczka [[Hutę Sosnowiec]] i tak pozostało już do [[1995]]. Zakłady miały wprawdzie wspólną nazwę '''Huta im. Mariana Buczka''' ale rozgraniczano, że dawna Huta Katarzyna to zakład „H” natomiast dawne Zakłady Huldczyńskiego to zakład „P”.  


W [[1995]] w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji, Huta im. M. Buczka została przekształcona w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa i przyjęła nazwę '''Huta Buczek S.A.'''.
W [[1995]] w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji, Huta im. M. Buczka została przekształcona w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa i przyjęła nazwę '''Huta Buczek S.A.'''.
Linia 26: Linia 38:
Od [[1995]] do [[2003]] r. z Huty Buczek S.A. wyodrębniono kilka mniejszych jednostek oraz nadrzędną '''Technologie Buczek S.A.'''.
Od [[1995]] do [[2003]] r. z Huty Buczek S.A. wyodrębniono kilka mniejszych jednostek oraz nadrzędną '''Technologie Buczek S.A.'''.


W [[1997]] roku właścicielem został IV NFI Progress, który miał w planach dokapitalizowanie spółki i wprowadzenie na giełdę. Plany nie zostały zrealizowane a właścicielem większościowym Technologii Buczek w upadłości został Górnośląski Fundusz Restrukturyzacyjny (78 proc. udziałów), spółka należąca do Funduszu Górnośląskiego.  
W [[1997]] roku właścicielem został [https://pl.wikipedia.org/wiki/NFI_Progress IV NFI Progress], który miał w planach dokapitalizowanie spółki i wprowadzenie na giełdę.  
 
W [[2002]] w celu przezwyciężenia trudnej sytuacji finansowej huta opracowała indywidualny biznes plan operacyjny restrukturyzacji - przewidywał on koncentrację działań przedsiębiorstwa na produkcji rur kalibrowanych ze szwem do zastosowań specjalnych, wykonanych z taśmy stalowej powlekanej aluminium lub galwanizowanej. Program też zakładał redukcję liczby pracowników. W tym roku zmieniono nazwę na '''Technologie Buczek''', której organizacyjnie podporządkowano '''Wydział Produkcji Walców''', późniejszą '''Hutę Buczek Sp. z o.o.'''.
W ramach restrukturyzacji planowano także oddłużyć zakład z wykorzystaniem [http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20021551287 "ustawy Kołodki"] czyli skorzystać z przepisów restrukturyzacyjnych z 2002 roku, których celem miało być uzdrawianie firm i pomoc w powrocie do produkcji. Zgodnie z ustawą państwo mogło pomóc firmie jeśli przedstawiła ona plan, z którego wynikało, w jaki sposób po uzyskaniu pomocy utrzyma się na rynku oraz czy będzie miała zdolność konkurowania z innymi, zachowania miejsc pracy i płacenia podatków.
W Technologii Buczek realizację planu rozpoczęto dopiero w 2004 roku, czyli po terminie do którego można było wykorzystać przepisy, w efekcie czego huta pozostała z nie zrestrukturyzowanymi finansami, co spowodowało spiralę zadłużenia.<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973|tytuł=DECYZJA KOMISJI
z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek|opublikowany=uokik.gov.pl|data dostępu=2007-10-23}}</ref>
 
 
Plany wprowadzenia na giełdę nie zostały zrealizowane a właścicielem większościowym Technologii Buczek w upadłości w [[2003]] został '''Górnośląski Fundusz Restrukturyzacyjny''' (78 proc. udziałów), spółka należąca do '''Funduszu Górnośląskiego'''. Odrzucona została oferta załogi, która zamierzała utworzyć spółkę pracowniczą. Po wyborze inwestora związkowcy zakończyli jednak trwający od kilku tygodni protest.
 
Na przełomie [[2000]] - [[2006]] wydzielono z Technologii Buczek wydzielono  cztery spółki córki:
* '''Buczek Automotive Sp. z o.o.''' (pierwotnie o nazwie P.U.R.M. - Przedsiębiorstwo Usług Remontowo-Mechanicznych „REMEBUD” Sp. z o.o.),
* '''Huta Buczek Sp. z o.o.''' - która była wydzielonym z przedsiębiorstwa TB zakładem produkcji walców hutniczych,
* '''Buczek – HB – Zakład Produkcji Rur Sp. z o. o.''' - świadczącą usługi w zakresie produkcji rur ciągnionych oraz wykrawania,
* '''SAMKOL''' - świadczącą usługi transportowe.
 
== Upadłość i likwidacja ==
Restrukturyzacja nie przyniosła rezultatów przewidywanych w planie restrukturyzacji
i zakończyła się w 2006 r. samą zaś spółkę Technologie Buczek sąd postawił w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Upadłość#Upadłość%20likwidacyjna stan upadłości likwidacyjnej] w sierpniu 2006 z powodu wielomilionowego zadłużenia. <ref>{{cytuj stronę|url=https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973|tytuł=DECYZJA KOMISJI
z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek|opublikowany=uokik.gov.pl|data dostępu=2007-10-23}}</ref>
 
 
Należąca do rosyjskiego koncernu [https://pl.wikipedia.org/wiki/Severstal Siewierstal] spółka akcyjna '''Siewierstal LAT''', kupiła od syndyka majątek Technologii Buczek SA i wydzielonej ze struktury spółki Zakładu Produkcyjno Remontowego zdobywając 51 proc. udziałów tworząc w [[2008]] roku Severstallat Silesia Sp. z o.o. ''' na bazie polskiego zakładu. W późniejszym czasie zmieniono nazwę na '''Severstal Distribution Sp. z o.o.'''.


W [[2003]] roku próbowano restrukturyzować zakład - wtedy jeszcze Hutę Buczek - przy wykorzystaniu pomocy publicznej - oddłużyć tzw. "ustawą Kołodki" czyli skorzystać z przepisów restrukturyzacyjnych z 2002 roku, których celem miało być uzdrawianie firm i pomoc w powrocie do produkcji. Zgodnie z ustawą państwo mogło pomóc firmie jeśli przedstawiła ona plan, z którego wynikało, w jaki sposób po uzyskaniu pomocy utrzyma się na rynku oraz czy będzie miała zdolność konkurowania z innymi, zachowania miejsc pracy i płacenia podatków.
Spółka  akcyjna  Severstallat,  została utworzona w  1992  roku   przez  Czerepowiecką  Hutę Severstal  i Latvian  Holding  Felix  w celu  zapewnienia obsługi spedycyjnej produktów  stalowych  eksportowanych  przez  Severstal.   Spółka  weszła  na giełdę  w 1996  roku.
W Technologii Buczek realizację planu rozpoczęto dopiero w 2004 roku, w efekcie czego huta pozostała z nie zrestrukturyzowanymi finansami, co spowodowało spiralę zadłużenia.


Spółka stawiana była w stan upadłości dwukrotnie. W [[2010]] postawiono ją w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Upadłość#Upadłość%20likwidacyjna stan upadłości likwidacyjnej].
== Tereny po Hucie Buczek / Hucie Katarzyna ==


Mależąca do rosyjskiego koncernu [https://pl.wikipedia.org/wiki/Severstal Siewierstal] spółka akcyjna Siewierstal LAT, kupiła od syndyka majątek Technologii Buczek SA i wydzielonej ze struktury spółki Zakładu Produkcyjno Remontowego zdobywając 51 proc. udziałów.  
Tereny po Hucie Buczek kupiła poznańska spółka Quamiro, która w [[2017]]  zwrócił się do [[UM Sosnowiec|Urzędu Miejskiego w Sosnowcu]] o wydanie pozwolenia na wyburzenie dziewiętnastu obiektów Huty Buczek przy [[Ulica Stanisława Staszica (Sosnowiec)|ul. Staszica]] 29 ( sektor pomiędzy ul. Skautów, ul. Fabryczną a ul. Staszica). W [[2019]] rozpoczęto rozbiórkę budynków huty (hale). Z wyburzenia ocalały budynki biurowe przy [[Ulica Stanisława Staszica (Sosnowiec)|ul. Staszica]] oraz zabytkowa wieża.  


W [[2017]] roku poznańska spółka Quamiro, właściciel terenów zwrócił się o wydanie pozwolenia na wyburzenie budynków huty. W [[2018]] rozpoczęto rozbiórkę 19 budynków huty (hale). O warunki zabudowy na tym terenie starała się firma Panattoni Europe, która na tym terenie planuje postawić magazyny.   
O warunki zabudowy na tym terenie starała się firma Panattoni Europe, która na tym terenie planuje postawić magazyny. Miasto wydało warunki zabudowy ale Samorządowe Kolegium Odwoławcze cofnęło ją dlatego spółka zaskarżyła tą decyzję a 12.03.2021 Wojewódki Sąd Administracyjny w  Gliwicach odrzucił skargę a za nim skargę odrzucił również Naczelny Sądu Administracyjny.<ref>{{cytuj stronę|url=https://blog.architekt.bedzin.pl/szach-mat-i-nsa-oddala-skarge-kasacyjna-panattoni-europe/|tytuł=Szach mat i NSA oddala skargę kasacyjną Panattoni Europe|opublikowany=blog.architekt.bedzin.pl|data dostępu=2021-11-22}}</ref>


Z wyburzenia ocalały budynki biurowe przy ul. Staszica oraz zabytkowa wieża.
W październiku 2021 firma Panattoni ponownie wystąpiła do UM Sosnowiec o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla centrum logistycznego.<ref>{{cytuj stronę|url=https://blog.architekt.bedzin.pl/cukierek-albo-panattoni/|tytuł=Cukierek albo Panattoni|opublikowany=blog.architekt.bedzin.pl|data dostępu=2021-11-22}}</ref>


== Ciekawostki ==
== Ciekawostki ==
W Hucie Buczek wytrawiono i wypolerowano rury w czynie społecznym będące elementami nieistniejącego już [[Pomnik Czynu Rewolucyjnego|Pomnika Czynu Rewolucyjnego]].
* W '''Hucie Buczek''' wytrawiono i wypolerowano rury w czynie społecznym będące elementami nieistniejącego już [[Pomnik Czynu Rewolucyjnego|Pomnika Czynu Rewolucyjnego]];
 
* Do lat 70-tych XX w [[Hałda huty "Katarzyna" w Sosnowcu - Konstantynowie|hałda Huty Katarzyna]] (potem Buczek) stanowiła najlepiej widoczny punkt orientacyjny w tej części miasta;
* Pod bramami Huty Katarzyna w czasie [[Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim|strajków w 1905]] roku po [[Krwawe stłumienie wystąpień robotniczych pod Hutą "Katarzyna" w Sosnowcu - 9 luty 1905|krwawej interwencji wojsk Rosyjskich]] zginęło 38 robotników a 100 zostało rannych - [[Miejsce Pamięci: Grób zbiorowy robotników - ofiar 1905 roku (Sosnowiec - Zagórze)|grób zbiorowy zabitych robotników huty]] znajduje się w Zagórzu;
* Klub sportowy działający przy Hucie był jednym z klubów, które dały początek [[Zagłębie Sosnowiec#SEKCJE SPORTOWE|Zagłębiu Sosnowiec]];
* Z rur produkowanych w Hucie Buczek powstawały między innymi rowery [https://pl.wikipedia.org/wiki/Romet_Wigry Romet Wigry];


==Galeria==
==Galeria==
<gallery>
<gallery>
Plik:Pocztowka sosnowiec huta katarzyna 0001.jpg|Widok na hutę "Katarzyna"
Plik:Pocztowka sosnowiec huta katarzyna 0001.jpg|Widok na hutę "Katarzyna", [[1934]]
Plik:Huta Buczek Sosnowiec 0002.JPG|Brama wjazdowa na tereny huty
Plik:Huta Buczek Sosnowiec 0002.JPG|Brama wjazdowa na tereny huty
Plik:Huta Katarzyna Sosnowiec 0001.jpg|Widok na hutę "Katarzyna"
Plik:Huta Katarzyna Sosnowiec 0001.jpg|Widok na hutę "Katarzyna"
Plik:Tablica-pamiątkowa-Rewolucja-1905.jpg|Tablica pamiątkowa, obecnie znajduje się w [[Muzeum w Sosnowcu]]
Plik:Tablica-pamiątkowa-Rewolucja-1905.jpg|Tablica pamiątkowa, obecnie znajduje się w [[Muzeum w Sosnowcu]]
Plik:Sosnowiec-Huta-Katarzyna-ul-Gampera-0001.jpg|Nie istniejąca hałda przy hucie
Plik:Sosnowiec-Huta-Katarzyna-ul-Gampera-0001.jpg|[[Hałda huty "Katarzyna" w Sosnowcu - Konstantynowie|Nie istniejąca hałda przy hucie]] i ówczesna ulica [[Ulica Fabryczna (Sosnowiec)|Gampera]], [[1930]] rok
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia:  
Plik:Osiedle Huty Katarzyna 01.jpg|Opis zdjęcia: Osiedle a za nim kominy huty "Katarzyna"
Plik:S-c-Konstantynow pocztowka z halda huty Katarzyna 01.jpg|Opis zdjęcia:Widok na [[Hałda huty "Katarzyna" w Sosnowcu - Konstantynowie|hałdę]] i budynki huty
Plik:Pocztowka z Sosnowca, huta Katarzyna.jpg|Widok huty w [[1938]] roku
Plik:Sosnowiec-Konstantynow zdjecie reliktu po windzie parowej 02.JPG|Opis zdjęcia: Wierza huty Katarzyna - relikt po windzie parowej
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia:  
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia:  
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia:  
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia:  
Linia 57: Linia 96:
== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom II | data = [[2003]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce =  | isbn = 83-89199-03-3 | strony = 21-22}}
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom II | data = [[2003]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce =  | isbn = 83-89199-03-3 | strony = 21-22}}
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Grzegorzak-Łoposzko| imię = Ewa |nazwisko2= |imię2= | tytuł = ZAGŁĘBIE DĄBROWSKIE - Huta im. Mariana Buczka, Historia Przemysłu, Archeologia Przemysłowa | data = Maj [[2021]] | wydawca = Fundacja Otwartego Muzeum Technik | miejsce =  | issn = 2544-9877 | strony = 2-4}}
* [[Huta im. Mariana Buczka w Sosnowcu - Informator]], Sosnowiec, 1974
* [[Huta im. Mariana Buczka w Sosnowcu (1983)|Huta im. Mariana Buczka w Sosnowcu]], 1983
== Przypisy ==
<references/>


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
Linia 64: Linia 109:
* [https://www.facebook.com/media/set/?set=a.2028766097406448&type=3 Galeria: Huta Buczek - Wydział odprężania]
* [https://www.facebook.com/media/set/?set=a.2028766097406448&type=3 Galeria: Huta Buczek - Wydział odprężania]
* [https://www.straznicyczasu.pl/viewtopic.php?f=203&t=8861 Wątek o hucie na forum Strażnicy Czasu]
* [https://www.straznicyczasu.pl/viewtopic.php?f=203&t=8861 Wątek o hucie na forum Strażnicy Czasu]
== Zobacz także ==
* [[Liga Morska i Kolonialna - Oddział Zakładowy przy Hucie "Katarzyna"]]




[[Kategoria: Zakłady przemysłowe]]
[[Kategoria: Zakłady przemysłowe]]
[[Kategoria: Huty w Sosnowcu]]
[[Kategoria: Huty w Sosnowcu]]
[[Kategoria:Nieistniejące miejsca w Sosnowcu]]

Aktualna wersja na dzień 08:08, 15 lis 2023

Huta Buczek Sosnowiec 0001.JPG

Huta Katarzyna / Huta Buczek / Huta im M. Buczka - zakład przemysłowy istniejący w latach 1881 - 2010 na terenie dzisiejszego Sosnowca, nazwany na część cesarzowej Rosji Katarzynie II Wielkiej, występująca później pod nazwami Huta im. Mariana Buczka, Huta Buczek S.A., Huta Buczek sp zoo, Technologie Buczek; Znajdujący się w Konstantynowie (obszar wyznaczony przez ulice Staszica, Fabryczną i Skautów) i Pogoni. Jedyną zachowaną częścią zakładów po 2020 roku jest Severstal Distribution.

Historia

Lokalizacja huty na planie miasta

Huta została wybudowana w latach 1881 - 1883 przez górnośląski koncern Vereinigste Koenigs und Laudahutte na części gruntów wsi Sielec zakupionych od spadkobierców hrabiego Renarda, sąsiedzko do powstających zakładów Huldschinsky'ego. Huta nie miała własnej osobowości prawnej, ani statutu i była prowadzona przez firmę macierzystą na podstawie koncesji wydanej przez władze carskie. Początkowo obejmowała tylko stalownię walcownię oraz młotownię, gdzie przetwarzano surówkę importowaną ze Śląska.

W latach 1890 i 1895 zbudowano w niej dwa wielkie piece.

Koncern Zjednoczony Huty Królewska i Laura, właściciel Huty "Katarzyna" wybudował w latach 1895 - 1905 osiedle dla robotników huty.

W 1902 uruchomiono przyzakładową szkołę.

9 lutego 1905 roku demonstrujących pod bramami huty robotników zaatakowało wojsko carskie - zginęło 38 demonstrantów, a blisko 150 zostało rannych

Na początku XX wieku zatrudnienie wynosiło około 1500 osób, a tuż przed I wojną światową około 2000 osób. Wyroby huty zyskały uznanie na światowych wystawach m.in. w Nowym Jorku, Paryżu, Hamburgu, Kijowie...

Podczas I wojny światowej zakład uległ niemal całkowitemu zniszczeniu.

Na przełomie lat 1920 - 1939 r. oba sąsiadujące zakłady produkujące dotychczas zbliżony asortyment zaczęły się specjalizować:

  • Huta Katarzyna pod swoją nazwą zajęła się produkcją żeliwnych walców hutniczych przeznaczonych dla walcowni, taśm, kształtowników, rur stalowych i gorących blach.
  • zakłady Hulczyńskiego (początkowo jako Towarzystwo Akcyjne Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza S.A. potem jako Huta Sosnowiec) - wyspecjalizowały się w produkcji rur. W efekcie w tzw. rurkowni Huldczyńskiego uruchomiono produkcję rur bez szwu.

W 1923 roku huta została nabyta przez Modrzejowskie Zakłady Górniczo-Hutnicze, które potem po przekształceniu występowały pn. Zjednoczone Zakłady Sosnowieckich Hut Żelaznych Modrzejów-Handtke S.A..

Podczas II wojny światowej huta uległa dewastacji. Rozebrano jeden z wielkich pieców w hucie Katarzyna noszącej wtedy nazwę Osthutte. Niemcy w jednej jej części rozpoczęli produkcję części do łodzi podwodnych.

Huta Buczek

Huta Katarzyna na starym planie miasta

Po II wojnie światowej omawiane oba sosnowieckie zakłady, w tym Huta Katarzyna, zostały przejęte przez Państwo i poniesiono znaczne nakłady inwestycyjne by odbudować ich moc produkcyjną. Rozebrano drugi z wielkich pieców w Hucie Katarzyna.

W 1948 nastąpiło pierwsze połączenie obydwu zakładów i nadano in nazwę Dąbrowskie Zakłady Hutnicze - Huta Sosnowiec. Jednak po pięciu latach w 1953 rozłączono je nadając Hucie Katarzyna nazwę Huty im. Mariana Buczka a Zakładom Huldczyńskiego pozostawiając nazwę Huta Sosnowiec.

Po kolejnych latach zmieniono warunki organizacyjne i w 1961 przyłączono do Huty im. Mariana Buczka Hutę Sosnowiec i tak pozostało już do 1995. Zakłady miały wprawdzie wspólną nazwę Huta im. Mariana Buczka ale rozgraniczano, że dawna Huta Katarzyna to zakład „H” natomiast dawne Zakłady Huldczyńskiego to zakład „P”.

W 1995 w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji, Huta im. M. Buczka została przekształcona w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa i przyjęła nazwę Huta Buczek S.A..

Od 1995 do 2003 r. z Huty Buczek S.A. wyodrębniono kilka mniejszych jednostek oraz nadrzędną Technologie Buczek S.A..

W 1997 roku właścicielem został IV NFI Progress, który miał w planach dokapitalizowanie spółki i wprowadzenie na giełdę.

W 2002 w celu przezwyciężenia trudnej sytuacji finansowej huta opracowała indywidualny biznes plan operacyjny restrukturyzacji - przewidywał on koncentrację działań przedsiębiorstwa na produkcji rur kalibrowanych ze szwem do zastosowań specjalnych, wykonanych z taśmy stalowej powlekanej aluminium lub galwanizowanej. Program też zakładał redukcję liczby pracowników. W tym roku zmieniono nazwę na Technologie Buczek, której organizacyjnie podporządkowano Wydział Produkcji Walców, późniejszą Hutę Buczek Sp. z o.o.. W ramach restrukturyzacji planowano także oddłużyć zakład z wykorzystaniem "ustawy Kołodki" czyli skorzystać z przepisów restrukturyzacyjnych z 2002 roku, których celem miało być uzdrawianie firm i pomoc w powrocie do produkcji. Zgodnie z ustawą państwo mogło pomóc firmie jeśli przedstawiła ona plan, z którego wynikało, w jaki sposób po uzyskaniu pomocy utrzyma się na rynku oraz czy będzie miała zdolność konkurowania z innymi, zachowania miejsc pracy i płacenia podatków. W Technologii Buczek realizację planu rozpoczęto dopiero w 2004 roku, czyli po terminie do którego można było wykorzystać przepisy, w efekcie czego huta pozostała z nie zrestrukturyzowanymi finansami, co spowodowało spiralę zadłużenia.[1]


Plany wprowadzenia na giełdę nie zostały zrealizowane a właścicielem większościowym Technologii Buczek w upadłości w 2003 został Górnośląski Fundusz Restrukturyzacyjny (78 proc. udziałów), spółka należąca do Funduszu Górnośląskiego. Odrzucona została oferta załogi, która zamierzała utworzyć spółkę pracowniczą. Po wyborze inwestora związkowcy zakończyli jednak trwający od kilku tygodni protest.

Na przełomie 2000 - 2006 wydzielono z Technologii Buczek wydzielono cztery spółki córki:

  • Buczek Automotive Sp. z o.o. (pierwotnie o nazwie P.U.R.M. - Przedsiębiorstwo Usług Remontowo-Mechanicznych „REMEBUD” Sp. z o.o.),
  • Huta Buczek Sp. z o.o. - która była wydzielonym z przedsiębiorstwa TB zakładem produkcji walców hutniczych,
  • Buczek – HB – Zakład Produkcji Rur Sp. z o. o. - świadczącą usługi w zakresie produkcji rur ciągnionych oraz wykrawania,
  • SAMKOL - świadczącą usługi transportowe.

Upadłość i likwidacja

Restrukturyzacja nie przyniosła rezultatów przewidywanych w planie restrukturyzacji i zakończyła się w 2006 r. samą zaś spółkę Technologie Buczek sąd postawił w stan upadłości likwidacyjnej w sierpniu 2006 z powodu wielomilionowego zadłużenia. [2]


Należąca do rosyjskiego koncernu Siewierstal spółka akcyjna Siewierstal LAT, kupiła od syndyka majątek Technologii Buczek SA i wydzielonej ze struktury spółki Zakładu Produkcyjno Remontowego zdobywając 51 proc. udziałów tworząc w 2008 roku Severstallat Silesia Sp. z o.o. na bazie polskiego zakładu. W późniejszym czasie zmieniono nazwę na Severstal Distribution Sp. z o.o..

Spółka akcyjna Severstallat, została utworzona w 1992 roku przez Czerepowiecką Hutę Severstal i Latvian Holding Felix w celu zapewnienia obsługi spedycyjnej produktów stalowych eksportowanych przez Severstal. Spółka weszła na giełdę w 1996 roku.

Tereny po Hucie Buczek / Hucie Katarzyna

Tereny po Hucie Buczek kupiła poznańska spółka Quamiro, która w 2017 zwrócił się do Urzędu Miejskiego w Sosnowcu o wydanie pozwolenia na wyburzenie dziewiętnastu obiektów Huty Buczek przy ul. Staszica 29 ( sektor pomiędzy ul. Skautów, ul. Fabryczną a ul. Staszica). W 2019 rozpoczęto rozbiórkę budynków huty (hale). Z wyburzenia ocalały budynki biurowe przy ul. Staszica oraz zabytkowa wieża.

O warunki zabudowy na tym terenie starała się firma Panattoni Europe, która na tym terenie planuje postawić magazyny. Miasto wydało warunki zabudowy ale Samorządowe Kolegium Odwoławcze cofnęło ją dlatego spółka zaskarżyła tą decyzję a 12.03.2021 Wojewódki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił skargę a za nim skargę odrzucił również Naczelny Sądu Administracyjny.[3]

W październiku 2021 firma Panattoni ponownie wystąpiła do UM Sosnowiec o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla centrum logistycznego.[4]

Ciekawostki

Galeria

  • Widok na hutę "Katarzyna", 1934

  • Brama wjazdowa na tereny huty

  • Widok na hutę "Katarzyna"

  • Tablica pamiątkowa, obecnie znajduje się w Muzeum w Sosnowcu

  • Opis zdjęcia: Osiedle a za nim kominy huty "Katarzyna"

  • Opis zdjęcia:Widok na hałdę i budynki huty

  • Widok huty w 1938 roku

  • Opis zdjęcia: Wierza huty Katarzyna - relikt po windzie parowej

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

Bibliografia

Przypisy

  1. ↑ [https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973 DECYZJA KOMISJI z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek]. uokik.gov.pl. [dostęp 2007-10-23].
  2. ↑ [https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973 DECYZJA KOMISJI z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek]. uokik.gov.pl. [dostęp 2007-10-23].
  3. ↑ Szach mat i NSA oddala skargę kasacyjną Panattoni Europe. blog.architekt.bedzin.pl. [dostęp 2021-11-22].
  4. ↑ Cukierek albo Panattoni. blog.architekt.bedzin.pl. [dostęp 2021-11-22].

Linki zewnętrzne

Zobacz także

Źródło: „https://wikizaglebie.pl/index.php?title=Huta_Katarzyna,_potem_Buczek,_Sosnowiec,_1881-2010&oldid=121400”