Stefan Ząbczyński

Zagłębiowskie Biogramy
Imię i nazwisko	Stefan Ząbczyński
Data i miejsce urodzenia	30-08-1912 Zadroże
Data i miejsce śmierci	23-11-2002 Olkusz

Stefan Ząbczyński (ur. 30 sierpnia 1912 w Zadrożu, zm. 23 listopada 2002 w Olkuszu) – działacz społeczny, uczestnik walk o niepodległość w trakcie II wojny światowej, nauczyciel, twórca i długoletni kustosz Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej.

Biografia

W 1924 roku ukończył Szkołę Powszechną w Zadrożu. Jeden ze współzałożycieli Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Zadrożu. Od 16 roku życia członek Straży Pożarnej w Zadrożu. W latach 1931–1932 ukończył korespondencyjny kurs Przysposobienia Rolniczego im. Stanisława Staszica, przygotowywany pod patronatem Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie. W 1933 roku ukończył Szkołę Rolniczą w Trzyciążu. W latach 1934-1936 odbył służbę wojskową w 9. Pułku Ułanów Małopolskich. W latach 1936–1939 ukończył korespondencyjny kurs Przysposobienia Rolniczego im. Stanisława Staszica w zakresie materiału obejmującego program szkoły średniej, uprawniającego do przystąpienia do egzaminu maturalnego, który zdał w roku 1945. Po wybuchu II wojny światowej 20 listopada 1939 roku został zaprzysiężony na Komendanta Służby Zwycięstwa Polsce na terenie gminy Jangrot. Dalej służył w Związku Walki Zbrojnej, następnie Batalionach Chłopskich, gdzie został dowódcą plutonu i oficerem łączności obwodu Batalionów Chłopskich. Po powstaniu Armii Krajowej został włączony w jej struktury i od 1943 roku był dowódcą plutonu i kompanii łączności 116 p.p. Armii Krajowej w 106. Dywizji Armii Krajowej, posługując się pseudonimem „Zet”. Wojnę zakończył w stopniu porucznika, w 1992 roku został awansowany do stopnia kapitana, a w roku 2001 do stopnia majora. W roku 1952 złożył egzamin inżynierski na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, a w roku 1965 obronił pracę magisterską na kierunku ekonomiki rolnictwa w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Długoletni prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Olkuszu. W 1978 roku był współtwórcą Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej a później był jego długoletnim kustoszem. Muzeum obecnie nosi jego imię. Organizator sympozjów poświęconych historii ochrony przeciwpożarowej w regionie olkuskim, autor dwóch książek o historii Ochotniczej Straży Pożarnej w Olkuszu oraz artykułów o dziejach i współczesnej działalności strażactwa ochotniczego na ziemi olkuskiej. Założyciel i redaktor „Merkuriusza Strażackiego” ukazującego się w latach 1989 – 2001. Po jego śmierci czasopismo przestało się ukazywać.

Publikacje

1. 500 lat służby społecznej pożarnictwa olkuskiego 1478-1978. Olkusz 1978.
2. Historia olkuskiej ochotniczej straży ogniowej. Olkusz 1993.
3. Ruch Oporu i straty w ludności cywilnej na Ziemi Olkuskiej 1939-1945. Olkusz 1999.

Odznaczenia i wyróżnienia

1. 26 kwietnia 2000 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Odrodzenia Polski
2. 29 września 1995 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Olkusza
3. Złoty Medal Związku Nauczycielstwa Polskiego
4. Medal Komisji Edukacji Narodowej
5. Medal Wojska
6. Krzyż Partyzancki
7. Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
8. Krzyż Walecznych