Ryszard Bartel

Ryszard Bartel (1897-1982) - inżynier, konstruktor lotniczy, pilot i historyk lotnictwa, jeden z polskich pionierów lotnictwa.

Urodził się 22 marca 1897 w Sławniowie. W wieku 12 lat, w roku 1909r., został uczniem Szkoły Handlowej w Sosnowcu. Wtedy to jego matka, pokazując mu wycinek gazetowy ze zdjęciem samolotu, zadecydowała o dalszym jego życiu. Bartlowie mieszkali w Sielcu. W Sielcu też, w rejonie ul. Kukułek, jego ojciec był kierownikiem kamieniołomów i wapienników Towarzystwa Hr. Renard. W kamieniołach młody Rysiek zbudował pomost, z którego startował, (a właściwie usiłował wystartować) na zbudowanej przez siebie "latającej maszynie". Cały pozaszkolny czas poświęcał na budowę i ulepszanie własnych konstrukcji. W następnym roku był widzem na sosnowieckim "tygodniu lotniczym" z udziałem Henryka Segno. Pokaz rozpalił jeszcze bardziej jego pasję i zainteresowanie lotnictwem. Wkrótce zbudował swój pierwszy szybowiec o siedmiometrowej prawie rozpiętości skrzydeł.

Bartelowie opuścili Zagłębie, przenieśli się do Rudy Pabianickiej pod Łodzią. Musiał przerwać naukę i rozpocząć pracę. Maturę Ryszard uzyskał w Warszawie w 1916 r. i rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej, które ukończył dopiero w 1924 r. Cały czas projektował i budował samoloty. W 1923 r. pilot Bartel wziął udział w pierwszych polskich zawodach ślizgowców (szybowców) na Czarnej Górze w Białce. Drugie miejsce uzyskał po locie, którego czas wyniósł 2... minuty i 8 sekund! Z wytwórni samolotów księcia Lubomirskiego dostał od administratora najprawdziwsze koła samolotowe. Wydawało się więc, że kolejna jego "produkcja" zakończy się sukcesem, gdy tymczasem studenci Politechniki i Uniwersytetu po rozbrojeniu Niemców w listopadzie 1918 r. (Bartel rozbrajał Niemców oczywiście na lotnisku mokotowskim), zadecydowali o gremialnym wstępowaniu do wojska! Miał szczęście, jako członek sekcji lotniczej przy Politechnice, znalazł się przy samolotach i tak już zostało do początku lat 50., kiedy to z powodów ideologicznych odsunięto go od lotnictwa, ale na szczęście nie od nauki, od 1951 r. był wykładowcą Politechniki Warszawskiej. Był lotnikiem wszechstronnym - konstruktorem, pilotem (na 37 typach samolotów!) i organizatorem produkcji samolotów. W 1923 r. pilot Bartel wziął udział w pierwszych polskich zawodach ślizgowców (szybowców) na Czarnej Górze w Białce. Drugie miejsce uzyskał po locie, którego czas wyniósł 2... minuty i 8 sekund! Samoloty Ryszarda Bartela posiadają oznaczenie BM; B jak Bartel, M, jak Maryla - imię żony konstruktora, wyrozumiałej towarzyszki życia człowieka ogarniętego podniebną pasją. Bartel zmarł 3 kwietnia 1982 r w Warszawie, w wieku 85 lat. Spoczywa na cmentarzu na Służewcu.