Środulka (Sosnowiec)
Środulka - obejmuje tereny położone na zachód od Środuli, między Czarną Przemszą a torami kolei warszawsko-wiedeńskiej. Pierwsze informacje o osadzie liczącej kilka chałup pochodzą z XVII wieku. Na znaczeniu zyskała, gdy powstały tutaj zakłady przemysłowe. W 1883 roku Mogunckie Towarzystwo Przemysłu Chemicznego wybudowało fabrykę chemiczną "Gzichów", produkującą m. in. kwas octowy, kwas solny i chloroform. Od 1900 roku czynna była także fabryka chemiczna G. Ottomana i Ski, zwana octownią.
Na Środulce rozwinął się również przemysł włókienniczy - w 1886 roku Ernst Schön uruchomił tu przędzalnię wełny czesankowej. W sąsiedztwie zakładu powstały dwa pałace otoczone romantycznym parkiem. Schónowie wybudowali również domy dla urzędników i robotników. Po II wś. przędzalnia przez wiele lat funkcjonowała pod nazwą "Intertex, a większy pałac jest siedzibą Muzeum w Sosnowcu. Tutaj także znajdują się reprezentacyjne sale Urzędu Stanu Cywilnego.
