Stanisław Holenderski: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 21: Linia 21:
}}
}}


'''Stanisław Józef Holenderski''' ( ur. 24 grudnia 1871 r. w [[Zawiercie|Zawierciu]], zm. 23 stycznia 1940 r. w Zawierciu) - przemysłowiec oraz społecznik.
'''Stanisław Józef Holenderski''' ( ur. [[24 grudnia]] [[1871]] r. w [[Zawiercie|Zawierciu]], zm. [[23 stycznia]] [[1940]] r. w [[Zawiercie|Zawierciu]]) - przemysłowiec oraz społecznik.


 
==Rodzina==
Urodził w rodzinie Markusa i Cecylii z Mendelsohnów. Jego ojciec był w 1883 przez rok współwłaścicielem huty szkła oraz właścicielem części dóbr blanowskich, tzw. Stawki, gdzie urochomił największą cegielnię w okolicach Zawiercia.
Urodził w rodzinie Markusa i Cecylii z Mendelsohnów. Jego ojciec był w [[1883]] przez rok współwłaścicielem huty szkła oraz właścicielem części dóbr blanowskich, tzw. Stawki, gdzie uruchomił największą cegielnię w okolicach [[Zawiercie|Zawiercia]].
Matka Stanisława była córką właściciela dworu i dóbr w [[Blanowice|Blanowicach]].
Matka Stanisława była córką właściciela dworu i dóbr w [[Blanowice|Blanowicach]].


Stanisław Uczęszczał do gimnazjum w Częstochowie, które ukończył w 1889 roku. Następnie wyjechał za granicę gdzie odbywał praktykę rolniczą.
W [[1921]] roku zawarł związek małżeński z Joanną z domu Idzikowską z Częstochowy. Mieli jedną córkę Anielę. Miejscem zamieszkania rodziny był okazały pałacyk przy ulicy 3 maja w [[Zawiercie|Zawierciu]], tzw. "[[Pałacyk Holenderskiego]]". W czasie wiosny i lata natomiast lubił przebywać w swojej willi na Stawkach, gdzie jako miłośnik ogrodnictwa i sadownictwa posiadał okazały ogród oraz staw hodowlany. Był kolekcjonerem dzieł sztuki, szczególnie upodobał sobie malarstwo Jacka Malczewskiego.
 
Jego majątek częściowo pochodził ze spadku po ojcu, ale także był wynikiem przesiębiorczości  i pracowitości jego samego. Głównym źródłem jego utrzymania był  majątek w Porębie Mrzygłodzkiej, który to zakupił w 1912 roku. Było to 350 mórg, głównie lasów które, obfitowały w pokłady węgla brunatnego. Ponadto Holenderski był udziałowcem Towarzystwa Fabryk Cementu Portland w Łazach i Wysoce, cementowni w Zdołbunowie na Wołyniu oraz kopalni węgla brunatnego w Gołuchowicach.
W 1921 roku zawarł związek małżeński z Joanną z domu Idzikowską z Częstochowy. Mieli jedną córkę Anielę. Miejscem zamieszkania rodziny był okazały pałacyk przy ulicy 3 maja w Zawierciu, tzw. "Pałacyk Holenderskiego". W czasie wiosny i lata natomiast lubił przebywać w swojej willi na Stawkach, gdzie jako miłośnik ogrodnictwa i sadownictwa posiadał okazały ogród oraz staw hodowlany. Był kolekcjonerem dzieł sztuki, szczególnie upodobał sobie malarstwo Jacka Malczewskiego.
 
 
Stanisław Holenderski był osobą zamożną ale nie przechodził obojętnie obok problemów społeczeństwa w którym żył. W 1928 roku z okazji dziesiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości podarował magistratowi w Zawierciu plac przy ul. Paderewskiego 23 oraz dwa domy z placami przy ul. Pomorskiej 22 i 24 , które zostały przeznaczone na przytułek dla inwalidów wojennych i ludzi w podeszłym wieku. Podobnym gestem wykazał się podczas oddania do użytku wybudowanego przez sejmik powiatowy schroniska dla sierot w Krzemiendzie gdzie podarował wyposażenie do urządzenia pokoju infirmeryjnego. W 1930 roku Holenderski znalazł się wśród członków Obywatelskiego Komitetu Niesienia Doraźnej Pomocy, który powstał z inicjatywy starosty zawierciańskiego Stanisława Konopackiego. Komitet miał na celu pomoc bezrobotym w czasie panującego w latach trzydziestych wielkiego kryzysu.
Od 1927 roku był członkiem Zawierciańskiej Powiatowej Rady Szkolnej. Podarował plac pod budowę Szkoły Rzemieślniczej w Zawierciu, przyczynił się do budowy Państwowego Gimnazjum i Liceum przy ul. Parkowej oraz podarował drewno dla domku harcerskiego przy ul. Piłsudskiego. Holenderski był także wiceprezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Zawierciu oraz radcą [[Izba Przemysłowo-Handlowa|Izby Przemysłowo-Handlowej w Sosnowcu]]. Od uzyskania w 1915 roku praw miejskich przez Zawiercie był radnym kilku kadencji.
 
 
Stanisław Holenderski z pochodzenia był żydem jednak w latach dwudziestych stał się żarliwym Katolikiem.Był fundatorem ambony w kościele oraz w 1932 roku współfinansował budowę ogrzodzenia na cmentarzu parafialnym, na którym w 1934 roku ufundował kaplicę projektu architekta Stefana Wąsa w stylu formizmu.


==Edukacja==
Stanisław Uczęszczał do gimnazjum w Częstochowie, które ukończył w [[1889]] roku. Następnie wyjechał za granicę gdzie odbywał praktykę rolniczą.


==Majątek==
Jego majątek częściowo pochodził ze spadku po ojcu, ale także był wynikiem przedsiębiorczości i pracowitości jego samego. Głównym źródłem jego utrzymania był majątek w Porębie Mrzygłodzkiej, który to zakupił w [[1912]] roku. Było to 350 mórg, głównie lasów które, obfitowały w pokłady węgla brunatnego. Ponadto Holenderski był udziałowcem Towarzystwa Fabryk Cementu Portland w [[Łazy|Łazach]] i Wysoce, cementowni w Zdołbunowie na Wołyniu oraz kopalni węgla brunatnego w Gołuchowicach.


Wybuch II wojny światowej przerywa dostatnie życie rodziny Holenderskich. Zostają zmuszoni do opuszczenia Pałacyku przy ul. 3 Maja i zamieszkania w willi na Stawkach, gdzie w 1940 roku umiera Stanisław Holenderski. Został pochowany w kaplicy, którą ufundował w 1934 roku na cmentarzu parafialnym w Zawierciu.
==Działalność dla społeczeństwa==
Po 1945 roku częśc dóbr rodziny w wyniku reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu została upaństwowiona, natomiast częśc przeszła w prywatne ręce. Żona i córka żyły w niedostatku. W ostanim czasie zostają czynione starania w celu przywrócenia pamięci o tym wybitnym i zasłużonym zawiercianinie.
Stanisław Holenderski był osobą zamożną ale nie przechodził obojętnie obok problemów społeczeństwa w którym żył. W [[1928]] roku z okazji dziesiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości podarował magistratowi w [[Zawiercie|Zawierciu]] plac przy ul. Paderewskiego 23 oraz dwa domy z placami przy ul. Pomorskiej 22 i 24, które zostały przeznaczone na przytułek dla inwalidów wojennych i ludzi w podeszłym wieku. Podobnym gestem wykazał się podczas oddania do użytku wybudowanego przez sejmik powiatowy schroniska dla sierot w Krzemiendzie gdzie podarował wyposażenie do urządzenia pokoju infirmeryjnego. W [[1930]] roku Holenderski znalazł się wśród członków Obywatelskiego Komitetu Niesienia Doraźnej Pomocy, który powstał z inicjatywy starosty zawierciańskiego [[Stanisław Konopacki|Stanisława Konopackiego]]. Komitet miał na celu pomoc bezrobotnym w czasie panującego w latach trzydziestych wielkiego kryzysu.


Od [[1927]] roku był członkiem Zawierciańskiej Powiatowej Rady Szkolnej. Podarował plac pod budowę Szkoły Rzemieślniczej w [[Zawiercie|Zawierciu]], przyczynił się do budowy Państwowego Gimnazjum i Liceum przy ul. Parkowej oraz podarował drewno dla domku harcerskiego przy ul. Piłsudskiego. Holenderski był także wiceprezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Zawierciu oraz radcą [[Izba Przemysłowo-Handlowa|Izby Przemysłowo-Handlowej w Sosnowcu]]. Od uzyskania w [[1915]] roku praw miejskich przez [[Zawiercie]] był radnym kilku kadencji.


==Fundator==
Stanisław Holenderski z pochodzenia był żydem jednak w latach dwudziestych stał się żarliwym Katolikiem. Był fundatorem ambony w kościele oraz w [[1932]] roku współfinansował budowę ogrodzenia na cmentarzu parafialnym, na którym w [[1934]] roku ufundował kaplicę projektu architekta Stefana Wąsa w stylu formizmu.


==Okres II wojny światowej==
Wybuch II wojny światowej przerywa dostatnie życie rodziny Holenderskich. Zostają zmuszeni do opuszczenia Pałacyku przy ul. 3 Maja i zamieszkania w willi na Stawkach, gdzie w [[1940]] roku umiera Stanisław Holenderski. Został pochowany w kaplicy, którą ufundował w [[1934]] roku na cmentarzu parafialnym w [[Zawiercie|Zawierciu]].


==Okres po II wojnie światowej==
Po [[1945]] roku cześć dóbr rodziny w wyniku reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu została upaństwowiona, natomiast cześć przeszła w prywatne ręce. Żona i córka żyły w niedostatku. W ostatnim czasie zostają czynione starania w celu przywrócenia pamięci o tym wybitnym i zasłużonym zawiercianinie.


<br>
'''Biogram opracował: Sekcja Historyczna Towarzystwa Miłośników Ziemii Zawierciańskiej'''
'''Biogram opracował: Sekcja Historyczna Towarzystwa Miłośników Ziemii Zawierciańskiej'''


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Jagodzińskiego | imię =  |nazwisko2= |imię2= | tytuł = [[Monografia Zawiercia]], |[[wydawca =  Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej]] |miejsce = Zawiercie  | data = [[2003]]  | isbn = 83-905651-5-3 | strony = 627}}
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Jagodzińskiego | imię =  |nazwisko2= |imię2= | tytuł = [[Monografia Zawiercia]], |[[wydawca =  Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej]] |miejsce = Zawiercie  | data = [[2003]]  | isbn = 83-905651-5-3 | strony = 627}}


[[Kategoria:Zagłębiowskie Biogramy|Holenderski, Stanisław]]
[[Kategoria:Zagłębiowskie Biogramy|Holenderski, Stanisław]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Zawierciem|Holenderski, Stanisław]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Zawierciem|Holenderski, Stanisław]]

Wersja z 10:53, 1 cze 2012

Zagłębiowskie Biogramy
Imię i nazwisko Stanisław Holenderski
Data i miejsce urodzenia 24 grudnia 1871
Zawiercie
Data i miejsce śmierci 23 stycznia 1940
Zawiercie
Miejsce spoczynku Cmentarz parafialny w Zawierciu
Zawód przemysłowiec

Stanisław Józef Holenderski ( ur. 24 grudnia 1871 r. w Zawierciu, zm. 23 stycznia 1940 r. w Zawierciu) - przemysłowiec oraz społecznik.

Rodzina

Urodził w rodzinie Markusa i Cecylii z Mendelsohnów. Jego ojciec był w 1883 przez rok współwłaścicielem huty szkła oraz właścicielem części dóbr blanowskich, tzw. Stawki, gdzie uruchomił największą cegielnię w okolicach Zawiercia. Matka Stanisława była córką właściciela dworu i dóbr w Blanowicach.

W 1921 roku zawarł związek małżeński z Joanną z domu Idzikowską z Częstochowy. Mieli jedną córkę Anielę. Miejscem zamieszkania rodziny był okazały pałacyk przy ulicy 3 maja w Zawierciu, tzw. "Pałacyk Holenderskiego". W czasie wiosny i lata natomiast lubił przebywać w swojej willi na Stawkach, gdzie jako miłośnik ogrodnictwa i sadownictwa posiadał okazały ogród oraz staw hodowlany. Był kolekcjonerem dzieł sztuki, szczególnie upodobał sobie malarstwo Jacka Malczewskiego.

Edukacja

Stanisław Uczęszczał do gimnazjum w Częstochowie, które ukończył w 1889 roku. Następnie wyjechał za granicę gdzie odbywał praktykę rolniczą.

Majątek

Jego majątek częściowo pochodził ze spadku po ojcu, ale także był wynikiem przedsiębiorczości i pracowitości jego samego. Głównym źródłem jego utrzymania był majątek w Porębie Mrzygłodzkiej, który to zakupił w 1912 roku. Było to 350 mórg, głównie lasów które, obfitowały w pokłady węgla brunatnego. Ponadto Holenderski był udziałowcem Towarzystwa Fabryk Cementu Portland w Łazach i Wysoce, cementowni w Zdołbunowie na Wołyniu oraz kopalni węgla brunatnego w Gołuchowicach.

Działalność dla społeczeństwa

Stanisław Holenderski był osobą zamożną ale nie przechodził obojętnie obok problemów społeczeństwa w którym żył. W 1928 roku z okazji dziesiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości podarował magistratowi w Zawierciu plac przy ul. Paderewskiego 23 oraz dwa domy z placami przy ul. Pomorskiej 22 i 24, które zostały przeznaczone na przytułek dla inwalidów wojennych i ludzi w podeszłym wieku. Podobnym gestem wykazał się podczas oddania do użytku wybudowanego przez sejmik powiatowy schroniska dla sierot w Krzemiendzie gdzie podarował wyposażenie do urządzenia pokoju infirmeryjnego. W 1930 roku Holenderski znalazł się wśród członków Obywatelskiego Komitetu Niesienia Doraźnej Pomocy, który powstał z inicjatywy starosty zawierciańskiego Stanisława Konopackiego. Komitet miał na celu pomoc bezrobotnym w czasie panującego w latach trzydziestych wielkiego kryzysu.

Od 1927 roku był członkiem Zawierciańskiej Powiatowej Rady Szkolnej. Podarował plac pod budowę Szkoły Rzemieślniczej w Zawierciu, przyczynił się do budowy Państwowego Gimnazjum i Liceum przy ul. Parkowej oraz podarował drewno dla domku harcerskiego przy ul. Piłsudskiego. Holenderski był także wiceprezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Zawierciu oraz radcą Izby Przemysłowo-Handlowej w Sosnowcu. Od uzyskania w 1915 roku praw miejskich przez Zawiercie był radnym kilku kadencji.

Fundator

Stanisław Holenderski z pochodzenia był żydem jednak w latach dwudziestych stał się żarliwym Katolikiem. Był fundatorem ambony w kościele oraz w 1932 roku współfinansował budowę ogrodzenia na cmentarzu parafialnym, na którym w 1934 roku ufundował kaplicę projektu architekta Stefana Wąsa w stylu formizmu.

Okres II wojny światowej

Wybuch II wojny światowej przerywa dostatnie życie rodziny Holenderskich. Zostają zmuszeni do opuszczenia Pałacyku przy ul. 3 Maja i zamieszkania w willi na Stawkach, gdzie w 1940 roku umiera Stanisław Holenderski. Został pochowany w kaplicy, którą ufundował w 1934 roku na cmentarzu parafialnym w Zawierciu.

Okres po II wojnie światowej

Po 1945 roku cześć dóbr rodziny w wyniku reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu została upaństwowiona, natomiast cześć przeszła w prywatne ręce. Żona i córka żyły w niedostatku. W ostatnim czasie zostają czynione starania w celu przywrócenia pamięci o tym wybitnym i zasłużonym zawiercianinie.


Biogram opracował: Sekcja Historyczna Towarzystwa Miłośników Ziemii Zawierciańskiej

Bibliografia

  • Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Jagodzińskiego: Monografia Zawiercia,. Zawiercie: 2003, s. 627. ISBN 83-905651-5-3.