Michał Federowski jako prekursor badań ludoznawczych w Zagłębiu Dąbrowskim: Różnice pomiędzy wersjami
mNie podano opisu zmian |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Biblioteka Zagłębiaka infobox | {{Biblioteka Zagłębiaka infobox | ||
|okładka = Michał Federowski jako prekursor badań ludoznawczych w Zagłębiu Dąbrowskim.jpg | |okładka = Michał Federowski jako prekursor badań ludoznawczych w Zagłębiu Dąbrowskim.jpg | ||
|tytuł = '''Michał Federowski jako prekursor badań ludoznawczych w Zagłębiu Dąbrowskim''' | |tytuł = '''[[Michał Federowski|Michał Federowski]] jako prekursor badań ludoznawczych w Zagłębiu Dąbrowskim''' | ||
|autor = Janusz Kopeć | |autor = Janusz Kopeć | ||
|liczba stron = 63 | |liczba stron = 63 | ||
Linia 28: | Linia 28: | ||
Na polskiej mapie etnograficznej [[Zagłębie Dąbrowskie]] stanowiło długo białą plamę. Co prawda z tego terenu publikowano sporadycznie materiały ludowe, jak na przykład Oskar Kolberg w swoim monumentalnym dziele "Lud" (tom 18 i 19 Kieleckie z [[1885]] i [[1886]]) i J. S. Ziemba w czasopiśmie "Wisła" ([[1888]]), a z pobliskiej ziemi olkuskiej Stanisław Ciszewski w serii "Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej" ([[1886]] i [[1887]]), były to jednak wyłącznie źródła i to nikłe, potwierdzające jedynie obecność i żywotność tutejszej kultury ludowej, brakowało zaś osobnego dzieła całościowego. | Na polskiej mapie etnograficznej [[Zagłębie Dąbrowskie]] stanowiło długo białą plamę. Co prawda z tego terenu publikowano sporadycznie materiały ludowe, jak na przykład Oskar Kolberg w swoim monumentalnym dziele "Lud" (tom 18 i 19 Kieleckie z [[1885]] i [[1886]]) i J. S. Ziemba w czasopiśmie "Wisła" ([[1888]]), a z pobliskiej ziemi olkuskiej Stanisław Ciszewski w serii "Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej" ([[1886]] i [[1887]]), były to jednak wyłącznie źródła i to nikłe, potwierdzające jedynie obecność i żywotność tutejszej kultury ludowej, brakowało zaś osobnego dzieła całościowego. | ||
Lukę tę wypełniła w ludoznawstwie dwutomowa monografia Michała Federowskiego, podówczas początkującego folklorysty-slawisty, p.t. "Lud z okolic Żarek, Siewierza i Pilicy" ([[1888]]-[[1889]]) (...) | Lukę tę wypełniła w ludoznawstwie dwutomowa monografia [[Michał Federowski|Michała Federowskiego]], podówczas początkującego folklorysty-slawisty, p.t. "Lud z okolic Żarek, Siewierza i Pilicy" ([[1888]]-[[1889]]) (...) | ||
Bezsprzecznie monografia Michała Federowskiego "Lud z okolic Żarek, Siewierza i Pilicy" miała charakter pionierski i odkrywczy, taką też pozostała do czasów obecnych, niestety niezastąpiona przez późniejszą etnografię. Co gorsza, poszła w niepamięć, znana dziś z bezpośredniego kontaktu tylko nie licznym kompetentnym fachowcom. A ma to dzieło obecnie nie tylko cenną wartość źródłową i dokumentacyjno-poznawczą, ale również historyczną, umożliwia bowiem przedstawienie dowodnie procesów przeobrażeń kultury ludowej [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]]. | Bezsprzecznie monografia Michała Federowskiego "Lud z okolic Żarek, Siewierza i Pilicy" miała charakter pionierski i odkrywczy, taką też pozostała do czasów obecnych, niestety niezastąpiona przez późniejszą etnografię. Co gorsza, poszła w niepamięć, znana dziś z bezpośredniego kontaktu tylko nie licznym kompetentnym fachowcom. A ma to dzieło obecnie nie tylko cenną wartość źródłową i dokumentacyjno-poznawczą, ale również historyczną, umożliwia bowiem przedstawienie dowodnie procesów przeobrażeń kultury ludowej [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]]. |
Aktualna wersja na dzień 21:54, 27 mar 2013
Biblioteka Zagłębiaka | |
Tytuł | Michał Federowski jako prekursor badań ludoznawczych w Zagłębiu Dąbrowskim |
Rok wydania | 1981 |
Miejsce wydania | Katowice - Zawiercie |
Liczba stron | 63 |
Autor | |
Autor | Janusz Kopeć |
Informacje:
Autor: Janusz Kopeć
Wydawca: Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej
ISBN
Miejsce i rok wydania: Katowice - Zawiercie, 1981
Ilość stron: 63
Opis:
Wstęp do książki autorstwa Adolfa Dygacza:
Na polskiej mapie etnograficznej Zagłębie Dąbrowskie stanowiło długo białą plamę. Co prawda z tego terenu publikowano sporadycznie materiały ludowe, jak na przykład Oskar Kolberg w swoim monumentalnym dziele "Lud" (tom 18 i 19 Kieleckie z 1885 i 1886) i J. S. Ziemba w czasopiśmie "Wisła" (1888), a z pobliskiej ziemi olkuskiej Stanisław Ciszewski w serii "Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej" (1886 i 1887), były to jednak wyłącznie źródła i to nikłe, potwierdzające jedynie obecność i żywotność tutejszej kultury ludowej, brakowało zaś osobnego dzieła całościowego.
Lukę tę wypełniła w ludoznawstwie dwutomowa monografia Michała Federowskiego, podówczas początkującego folklorysty-slawisty, p.t. "Lud z okolic Żarek, Siewierza i Pilicy" (1888-1889) (...)
Bezsprzecznie monografia Michała Federowskiego "Lud z okolic Żarek, Siewierza i Pilicy" miała charakter pionierski i odkrywczy, taką też pozostała do czasów obecnych, niestety niezastąpiona przez późniejszą etnografię. Co gorsza, poszła w niepamięć, znana dziś z bezpośredniego kontaktu tylko nie licznym kompetentnym fachowcom. A ma to dzieło obecnie nie tylko cenną wartość źródłową i dokumentacyjno-poznawczą, ale również historyczną, umożliwia bowiem przedstawienie dowodnie procesów przeobrażeń kultury ludowej Zagłębia Dąbrowskiego.
Wypływa stąd postulat o wznowienie rzadko dostępnej monografii Michała Federowskiego, wzorem eredycji źródeł folklorystycznych XIX wieku, realizowanych przez Wydawnictwo "Ossolineum" i Sląski Instytut Naukowy w Opolu. Z dużym uznaniem należy powitać inicjatywę działacza, a także coraz więcej i folklorysty zagłębiowskiego, Janusza Kopcia, który napisał trzyarkuszowe studium o wyżej wymienionej książce, przedstawione mi do opinii. Jest to praca bardzo ambitna, napisana z talentem naukowym i literackim.
Na wstępie autor nakreśla, wraz z biogramem, sylwetkę Michała Federowskiego, oceniając syntetycznie cały dorobek badacza. Oczywiście w merytorycznej części studium poddaje gruntownej analizie wszystkie ujęte w książce przekazy, tak z zakresu kultury materialnej i społecznej, jak również umysłowej. Ta ostatnia, zwłaszcza pieśni ludowe, zajmują lwią część pracy Michała Federowskiego, co także znalazło wyraz i odpowiednie proporcje w studium autora.
Największym walorem pracy wydaje się to, że Janusz Kopeć, posługując się swobodnie i skutecznie metodą opisową, analityczną, porównawczą i dyferencyjną - jako głównymi narzędziami badań - konfrontuje ustawicznie źródła XIX wieku z wiedzą współczesną, przez co bardzo instruktywnie i wyraziście ukazuje osiągnięcia Michała Federowskiego, a samo studium zyskuje na obiektywizmie. Wskazuje na to chociażby zawarta już w przypisach imponująca bibliografia. Z dużym sensem sporządzony jest pouczający aneks, w którym podano materiały pieśniowe wedle współczesnej klasyfikacji i systematyki. Język pracy jest giętki i komunikatywny, styl jasny, narracja swobodna i potoczysta. W znacznym stopniu decyduje to o przeznaczeniu pracy. Jak widać jest ona adresowana nie tylko do pracowników nauki, ale także działaczy, instruktorów zespołów artystycznych, nauczycieli, kształcącej się młodzieży.
W mojej ocenie studium Janusza Kopcia p.t. "Michał Federowski jako prekursor badań ludoznawczych w Zagłębiu Dąbrowskim jest potrzebne tak w aspekcie naukowym jak i społecznym. Równocześnie stanowi ono cenną pozycję i nowe, znaczne osiągnięcie etnografii polskiej.
Spis treści:
strona 05 • Przedmowa (Doc. dr hab. Adolf Dygacz)
strona 05 • Wiadomości ogólne o życiu i twórczości Michała Federowskiego
strona 11 • Zakres terytorialny badań
strona 14 • Elementy kultury materialnej
strona 15 • Schemat zagrody chłopskiej
strona 18 • Strój ludowy
strona 19 • Zajęcia ludu
strona 20 • Zagadnienia kultury ludowej
strona 20 • Zwyczaje i obrzędy
strona 23 • Liryka ludowa
strona 48 • Praktyki magiczne
strona 49 • Legendy, podania, baśnie
strona 50 • Przysłowia
strona 51 • Zagadki ludowe
strona 55 • Uwagi końcowe
strona 56 • Wykaz miejscowości objętych badaniami
strona 56 • Indeks nazwisk
strona 57 • Aneks pieśni
strona 58 • Przypisy
strona 63 • Spis treści