Michał Federowski

Z WikiZagłębie
Zagłębiowskie Biogramy
Michał Federowski
Imię i nazwisko Michał Federowski
Data i miejsce urodzenia 1 września 1853
Warszawa
Data i miejsce śmierci 10 czerwca 1923
Warszawa
Miejsce spoczynku Cmentarz Powązkowski w Warszawie

Michał Federowski - (ur. 1 września 1853 r., zm. 10 czerwca 1923 r.) badacz kultury ludowej Polski i Białorusi.

Wykształcenie

Michał Federowski był samoukiem i nie miał formalnego wykształcenia. Naukę przerwał ze względów zdrowotnych (w dzieciństwie zachorował na gruźlice płuc) i z tego samego powodu, za namową rodziny, wybrał "zawód ziemiański"[1]. Praktykował m.in. w majątku ziemskim Michała Poleskiego w dawnym powiecie olkuskim.

Początki działalności etnograficznej

Do zajęcia się problematyką etnograficzną skłoniła go przeczytana wówczas lektura Poradnika dla zbierających rzeczy ludowe Jana Karłowicza. Wpływ jaki na niego wywarł Poradnik tak opisał sam Federowski:

Po przeczytaniu jej jednym tchem, we łbie się naraz rozjaśniło i zaświtała myśl, że praca taka warta życia, a gra warta stawki. Z nadejściem nocy myśli "o nieujętych piórem płodach twórczości ludowej, które, bujając po wsiach i niwach naszych, nikną w codziennym zapomnieniu", poszarpały sen na kawałki i wyspać mi się nie dały. Nazajutrz, pożegnawszy gospodarza, z rozpaloną głową pocwałowałem do Zdowa. Ciekawość moją co do osoby autora "Poradnika", który, dając mi ideę wytyczną w życiu, zatrzymał mię raz na zawsze w kraju, wkrótce zaspokoił sędziwy Osk. Kolberg, objaśniając, że "jest to wielkiej nauki i zacności obywatel z Litwy"[2].

Z Poradnikiem w ręku i pod kierunkiem historyka i krajoznawcy Zygmunta Glogera, lata 1875 - 1877 Federowski spędził na badaniach kultury ludowej okolic Żarek i Pilicy (zachodnie krańce przedrozbiorowego województwa krakowskiego) i Siewierza (przedrozbiorowe księstwo siewierskie). Owocem tych badań była dwutomowa monografia: Lud okolic Żarek, Siewierza i Pilicy.

Pobyt na Białorusi

Od 1877 roku przebywał prawie 30 lat na ziemiach białoruskich i badał dzieje tamtejszej kultury ludowej. Badania te zwieńczyło kilkutomowe dzieło, którego [...] układ naukowy, wszystkie opowiadania zapisane wiernie w gwarze białoruskiej, (z czego pożytek mieć będzie nie tylko etnograf, ale także językoznawca), bogactwo wreszcie z mozołem zebranego materyału, [to] trwałe zalety cennego dzieła p. Federowskiego, które mu zapewnia i chlubę i zasługę prawdziwą i imię jednego z najpoważniejszych polskich etnografów [3].

Publikacje

Zobacz też

Galeria

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. Witold Kapryza: Ziemia Wołkowyska III. Warszawa: Wisła, 1904, s. 15. 
  2. Życie i prace Jana Karłowicza. S. 67. ISBN 978-83-60731-02-7. 
  3. Warchałowski Jerzy, Lud, zeszyt I, tom X, 1904 r., str. 227.