Gmina Łagisza (powiat będziński)
Gmina Łagisza - gmina wiejska, dawna i nie istniejąca już obecnie jednostka administracyjna.
Utworzona podczas I Wojny Światowej i skupiająca wówczas 5 wsi: Łagiszę, Sarnów, Dąbie, Gródków i Psary.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku gmina weszła jako część powiatu będzińskiego do nowo utworzonego województwa kieleckiego.
Pierwszymi wójtami byli:
- (1914 - 1927) - Paweł Wyglądacz
- (1927 - 1931) - Jan Jaśko
- (1927 - 1939) - Franciszek Dróżdż
Podczas II Wojny Światowej (1939 - 1945) gminą zarządzali okupanci niemieccy podlegający w randze burmistrza podlegający Landratom Landkreisu Bendsburg (Będzin).
Po II Wojnie Światowej gmina, jak i cały powiat będziński wchodzą ponownie w skład województwa kieleckiego. Jednak już wkrótce, 18 sierpnia 1945 roku decyzją władz komunistycznych Zagłębie Dąbrowskie zostaje włączone do jednostki administracyjnej o nazwie województwo śląskie.
W latach 1945 - 1954 gmine stanowiło 9 tzw. gromad: Brzękowice, Dąbie, Goląsza, Grodków, Łagisza, Malinowice, Preczów, Psary i Sarnów
W tym okresie funkcję wójtów pełnili:
- (1945) - Czesław Legenza
- (1945 - 1954) - Józef Koszelski
Gmina przestał istnieć 29 września 1954 roku wraz z wprowadzeniem nowej reformy administracyjnej.
Gmina Łagisza – dawna gmina wiejska, istniejąca do 1954 roku[2] w woj. kieleckim, śląskim, katowickim i stalinogrodzkim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą władz gminy była Łagisza (obecnie dzielnica Będzina)[3].
W okresie międzywojennym gmina Łagisza należała do powiatu będzińskiego w woj. kieleckim. Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem będzińskim przyłączona do woj. śląskiego[4] (od 6 lipca 1950 roku pod nazwą woj. katowickie[5], a od 9 marca 1953 jako woj. stalinogrodzkie[6]). 1 stycznia 1950 roku do gminy Łagisza przyłączono część obszaru zniesionej gminy Wojkowice Kościelne[7].
Zarówno według stanu z 1 stycznia 1946 roku jak i stanu z 1 lipca 1952 roku gmina Łagisza składała się z 9 gromad: Brzękowice, Dąbie, Goląsza, Grodków, Łagisza, Malinowice, Preczów, Psary i Sarnów[8][9]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[10].
W 1969 roku Łagisza otrzymała prawa miejskie[11]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Łagisza nie przywrócono[12]; w tym dniu Łagisza została włączona do Będzina.
