Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010
Huta Katarzyna - nieistniejący zakład (1881 - 2010) na terenie dzisiejszego Sosnowca, znany pod nazwami Huta im. Mariana Buczka, Huta Buczek S.A., Huta Buczek sp zoo, Technologie Buczek. Jedyną zachowaną częścią zakładów jest Severstal Distribution.
Historia
Huta została wybudowana w latach 1881 - 1883 przez górnośląski koncern Vereinigste Koenigs und Laudahutte na części gruntów wsi Sielec zakupionych od spadkobierców hrabiego Renarda. Huta obejmowała początkowo tylko stalownię walcownię oraz młotownię, gdzie przetwarzano surówkę importowaną ze Śląska. W latach 1890 i 1895 zbudowano w niej dwa wielkie piece.
Koncern Zjednoczony Huty Królewska i Laura, właściciel Huty "Katarzyna" wybudował w latach 1895 - 1905 osiedle dla robotników huty.
W 1902 uruchomiono przyzakładową szkołę.
9 lutego 1905 roku demonstrujących pod bramami huty robotników zaatakowało wojsko carskie - zginęło 38 demonstrantów, a blisko 150 zostało rannych
Na początku XX wieku zatrudnienie wynosiło około 1500 osób, a tuż przed I wojną światową około 2000 osób. Wyroby huty zyskały uznanie na światowych wystawach m.in. w Nowym Jorku, Paryżu, Hamburgu, Kijowie...
Podczas I wojny światowej zakład uległ niemal całkowitemu zniszczeniu.
Na przełomie lat 1920 - 1939 r. oba zakłady produkujące dotychczas zbliżony asortyment zaczęły się specjalizować Huta Katrzyna i zakłady Hulczyńskiego zaczęył się specjalizować: pierwsza w produkcji walców a druga w produkcji rur. W efekcie w tzw. rurkowni Huldczyńskiego uruchomiono produkcję rur bez szwu.
W 1923 roku huta została nabyta przez Modrzejowskie Zakłady Górniczo-Hutnicze, które potem po przekształceniu występowały pn. Zjednoczone Zakłady Sosnowieckich Hut Żelaznych Modrzejów-Handtke S.A..
Podczas II wojny światowej huta uległa dewastacji. Rozebrano jeden z wielkich pieców w hucie Katarzyna noszącej wtedy nazwę Osthutte. Niemcy w jednej jej części rozpoczęli produkcję części do łodzi podwodnych.
Huta Buczek
Po II wojnie światowej huta została przejęta przez państwo. Rozebrano drugi z wielkich pieców.
W 1961 w połączono zakłady huty Katarzyna oraz Towarzystwa Akcyjnego Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza (Zakłady Huldczyńskiego - potocznie Rurkownia Huldczyńskiego) tworząc najpierw Hutę Sosnowiec a następnie Hutę im. Mariana Buczka. Poniesiono znaczne nakłady inwestycyjne by odbudować moc produkcyjną.
W 1995 w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji, Huta im. M. Buczka została przekształcona w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa i przyjęła nazwę Huta Buczek S.A..
Od 1995 do 2003 r. z Huty Buczek S.A. wyodrębniono kilka mniejszych jednostek oraz nadrzędną Technologie Buczek S.A..
W 1997 roku właścicielem został IV NFI Progress, który miał w planach dokapitalizowanie spółki i wprowadzenie na giełdę.
W 2002 w celu przezwyciężenia trudnej sytuacji finansowej huta opracowała indywidualny biznes plan operacyjny restrukturyzacji - przewidywał on koncentrację działań przedsiębiorstwa na produkcji rur kalibrowanych ze szwem do zastosowań specjalnych, wykonanych z taśmy stalowej powlekanej aluminium lub galwanizowanej. Program też zakładał redukcję liczby pracowników. W tym roku zmieniono nazwę na Technologie Buczek, której organizacyjnie podporządkowano Wydział Produkcji Walców, późniejszą Hutę Buczek Sp. z o.o.. W ramach restrukturyzacji planowano także oddłużyć zakład z wykorzystaniem "ustawy Kołodki" czyli skorzystać z przepisów restrukturyzacyjnych z 2002 roku, których celem miało być uzdrawianie firm i pomoc w powrocie do produkcji. Zgodnie z ustawą państwo mogło pomóc firmie jeśli przedstawiła ona plan, z którego wynikało, w jaki sposób po uzyskaniu pomocy utrzyma się na rynku oraz czy będzie miała zdolność konkurowania z innymi, zachowania miejsc pracy i płacenia podatków. W Technologii Buczek realizację planu rozpoczęto dopiero w 2004 roku, czyli po terminie do którego można było wykorzystać przepisy, w efekcie czego huta pozostała z nie zrestrukturyzowanymi finansami, co spowodowało spiralę zadłużenia.[1]
Plany wprowadzenia na giełdę nie zostały zrealizowane a właścicielem większościowym Technologii Buczek w upadłości w 2003 został Górnośląski Fundusz Restrukturyzacyjny (78 proc. udziałów), spółka należąca do Funduszu Górnośląskiego. Odrzucona została oferta załogi, która zamierzała utworzyć spółkę pracowniczą. Po wyborze inwestora związkowcy zakończyli jednak trwający od kilku tygodni protest.
Na przełomie 2000 - 2006 wydzielono z Technologii Buczek wydzielono cztery spółki córki:
- Buczek Automotive Sp. z o.o. (pierwotnie o nazwie P.U.R.M. - Przedsiębiorstwo Usług Remontowo-Mechanicznych „REMEBUD” Sp. z o.o.),
- Huta Buczek Sp. z o.o. - która była wydzielonym z przedsiębiorstwa TB zakładem produkcji walców hutniczych,
- Buczek – HB – Zakład Produkcji Rur Sp. z o. o. - świadczącą usługi w zakresie produkcji rur ciągnionych oraz wykrawania,
- SAMKOL - świadczącą usługi transportowe.
Upadłość i likwidacja
Restrukturyzacja nie przyniosła rezultatów przewidywanych w planie restrukturyzacji i zakończyła się w 2006 r. samą zaś spółkę Technologie Buczek sąd postawił w stan upadłości likwidacyjnej w sierpniu 2006 z powodu wielomilionowego zadłużenia. [2]
Należąca do rosyjskiego koncernu Siewierstal spółka akcyjna Siewierstal LAT, kupiła od syndyka majątek Technologii Buczek SA i wydzielonej ze struktury spółki Zakładu Produkcyjno Remontowego zdobywając 51 proc. udziałów tworząc w 2008 roku Severstallat Silesia Sp. z o.o. na bazie polskiego zakładu. W późniejszym czasie zmieniono nazwę na Severstal Distribution Sp. z o.o..
W 2017 roku poznańska spółka Quamiro, właściciel terenów zwrócił się o wydanie pozwolenia na wyburzenie dziewiętnastu obiektów Huty Buczek przy ul. Staszica 29. W 2019 rozpoczęto rozbiórkę budynków huty (hale). Z wyburzenia ocalały budynki biurowe przy ul. Staszica oraz zabytkowa wieża.
O warunki zabudowy na tym terenie starała się firma Panattoni Europe, która na tym terenie planuje postawić magazyny.
Ciekawostki
- W Hucie Buczek wytrawiono i wypolerowano rury w czynie społecznym będące elementami nieistniejącego już Pomnika Czynu Rewolucyjnego;
- Do lat 70-tych XX w hałda Huty Katarzyna (potem Buczek) stanowiła najlepiej widoczny punkt orientacyjny w tej części miasta;
- Pod bramami Huty Katarzyna w czasie strajków w 1905 roku zginęło 38 robotników a 100 zostało rannych - grób zbiorowy zabitych robotników huty znajduje się w Zagórzu;
- Klub sportowy działający przy Hucie był jednym z klubów, które dały początek Zagłębiu Sosnowiec;
- Z rur produkowanych w Hucie Buczek powstawały między innymi rowery Romet Wigry;
Galeria
Widok na hutę "Katarzyna"
Brama wjazdowa na tereny huty
Widok na hutę "Katarzyna"
Tablica pamiątkowa, obecnie znajduje się w Muzeum w Sosnowcu
Nie istniejąca hałda przy hucie
Opis zdjęcia: Osiedle a za nim kominy huty "Katarzyna"
Opis zdjęcia:Widok na hałdę i budynki huty
Opis: widok huty
Opis zdjęcia: Wierza huty Katarzyna - relikt po windzie parowej
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II. : Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 21-22. ISBN 83-89199-03-3.
- Huta im. Mariana Buczka w Sosnowcu - Informator, Sosnowiec, 1974
- Huta im. Mariana Buczka w Sosnowcu, 1983
Przypisy
- ↑ [https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973 DECYZJA KOMISJI z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek]. uokik.gov.pl. [dostęp 2007-10-23].
- ↑ [https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973 DECYZJA KOMISJI z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek]. uokik.gov.pl. [dostęp 2007-10-23].
