Zawiercie - Studium Monograficzne

Biblioteka Zagłębiaka
Tytuł	Zawiercie - Studium Monograficzne
Rok wydania	1994
Miejsce wydania	Zawiercie
Wydawca	Miejski Ośrodek Kultury w Zawierciu
Liczba stron	...
Autor
Autor	Jerzy Abramski

Informacje:

Autor: Jerzy Abramski

Wydawca: Miejski Ośrodek Kultury w Zawierciu

ISBN 83-913341-1-2

Miejsce i rok wydania: Zawiercie, 1994

Ilość stron: ...

Opis:

……………………………….

Spis treści:

strona 04 •

strona 05 •

strona 06 •

strona 06 •

strona 07 •

Przedmowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 5 Wykaz skrótów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 8 I. ZARYS DZIEJÓW ZA WIERCIA. . . . . . . . . . . . . . . .. 11 A. Usytuowanie terytorialne. . . . . . . . . . . . . . . . . .. 11 B.Zawierciedo1918roku 27 l. Nazwa Zawiercie . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 27 2.PrzeszłośćZawiercia' 27 C. Dwudziestolecie międzywojenne. . . . . . . . . . . . . . .. 34 D. Zawiercie w latach 1939-1945. . . . . . . . . . . . . . . .. 36 l. Batalion Obrony Narodowej "Zawiercie" w kampanii wrześniowej. " 36 2. Sytuacja w Zawierciu w okresie okupacji niemieckiej. . . . . . .. 37 a. Represje wobec Polaków i Żydów - ruch oporu. . . . . . .. 40 b. Konspiracyjna działalność wojskowa. . . . . . . . . . . .. 46 E.Latapowojenne.' 48 Przypisy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 49 II. ULICE I DZIELNICE ZA WIERCIA. . . . . . . . . . . . . .. 57 A.U1iceKromołowa'."..' 57 B. Uwagi o ulicach i dzielnicach Zawiercia. . . . . . . . . . . . .. 58 Przypisy 71 III. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE. . . . . . . . . . . . . .. 73 1. Sytuacja mieszkaniowa do 1939 roku. . . . . . . . . . . . . .. 73 2. Przemiany mieszkaniowe w latach 1948--1992. . . . . . . . . . .. 77 Przypisy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 83 IV. LUDNOŚĆ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 84 A. Liczebność Zawiercia do 1939 roku. . . . . . . . . .. . . .. 84 l. Sytuacja demograficzna 1939-1945. . . . . . . . . . . . .. 86 2. Ludność Zawiercia do 1992 roku. . . . . . . . . . . . . .. 87 B.Strukturawyznaniowa'.'.'.' 88 1. Wyznanie rzymsko-katolickie. . . . . . . . . . . . . . .. 88 a. Administracja kościelna. . . . . . . . . . . . . . . .. 88 b. Samorząd wyznaniowy rzymsko-katolicki. . . . . . . . . " 90 2. Wyznanie ewangelicko-augsburskie. . . . . . . . . . . . " 91 3. Wyznanie prawosławne. . . . . . . . . . . . . . . . .. 92 4.Wyznaniemojżeszowe..' ' 93 a. Podstawy prawne działalności samorządu gminnego żydowskiego. .. 93 b. Żydzi w Zagłębiu Dąbrowskim do 1939 roku. . . . . . . . .. 95 c. Gminy żydowskie w Zawierciu iKromołowie. . . . . . . . .. 96 C. Organizacja życia religijnego. . . . . . . . . . . . . . . .. 100 l. Kościoły, parafie, cmentarze. . . . . . . . . . . . . . .. 100 a. Kościół św. Mikołaja w Kromołowie. . . . . . . . . . . .. 100 b. Kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła. . . . . . . . .. 118 c. Parafia Trójcy Przenajświętszej - Zawiercie-Skarżyce. . . . . '. 123 d. Parafia św. Stanisława Kostki w Zawierciu. . . . . . . . . .. 124 e. Parafia św. Andrzeja Boboli w Zawierciu-Marciszowie. . . . .. 124 f. Parafia św. Brata Alberta. . . . . . . . . . . . . . . .. 124 g. Parafia św. Maksymiliana Marii Kolbego - Zawiercie-Borowe Pole.. 124 h. Parafia św. Wojciecha w Zawierciu-Bzowie. . . . . . . . .. 124 i. Parafia Miłosierdzia Bożego w Zawierciu-Blanowicach. . . . . .. 125 j. Parafia Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. . . . . . . . .. 125

k. Parafia Najświętszej Marii Panny Królowej Polski. . . . . . .. 125 I. Parafia św. Józefa Oblubieńca NMP w Porębie. . . . . . . .. 125 ł. Parafia św. Jerzego Męczennika w Porębie. . . . . . . . . '. 125 m.Cmentarze 125 D.Strukturazawodowa 131 l. Instytucje zatrudnieniowe w latach 1914-1939 na ziemiach polskich. .. 131 2.Problemybezrobocia 133 3. Zatrudnienie 1945---1990. . . . . . . . . . . . . . . . .. 148 4. Zasadniczy zwrot w dziedzinie zatrudnienia. . . . . . . . . " 152 Przypisy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 153 V.PARTIEPOLITYCZNE 161 A. Ruch robotniczy od końca XIX wieku do 1918 roku. . . . . . . .. 161 B. Organizacja bojowa PPS. . . . . . . . . . . . . . . . . " 164 C. Działalność PPS do 1918 roku. . . . . . . . . . . . . . . .. 166 D. Ruch robotniczy 1918-1939 . . . . . . . . . . . . . . . " 168 I.DziałalnośćPPS.' 168 2. Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego. . . . . . . . . . .. 174 3. Czerwone Harcerstwo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 E. PPS w latach 1939-1948. . . . . .. . . . . . . . . . . . .. 178 F. Komunistyczna Partia Polski. . . . . . . . . . . . . . . .. 184 l. Komunistyczny Związek Młodzieży Polskiej. . . . . . . . . .. 187 G. Polska Partia Robotnicza 1942-1948. . . . . . . . . . . . .. 188 H. Narodowe ugrupowanie robotnicze. . . . . . . . . . . . . .. 189 l. Narodowy Związek Robotniczy. . . . . . . . . . . . . .. 189 2. Narodowa Partia Robotnicza. . . . . . . . . . . . . . .. 191 I.NarodowaDemokracja 192 J.Ugrupowaniażydowskie 195 K. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. . . . . . . . . . . .. 196 L. Obóz Zjednoczenia Narodowego. . . . . . . . . . . . . . .. 197 M. Chrześcijańska Demokracja. . . . . . . . . . . . . . . . .. 197 N. Polska Partia Socjalistyczna - 1ewica. . . . . . . . . . . . '. 198 O.PSLWyzwolenie 198 P.StronnictwoLudowe 199 R. Partie polityczne a wybory do samorządu terytorialnego w latach 1919-1939.' 199 Przypisy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 VI. STOWARZYSZENIA I ORGANIZACJE ZWIĄZKOWE. . . . . . . . 214 Uwagi wstępne 214 A. Stowarzyszenia do 1939 roku. . . . . . . . . . . . . . . . . 214 B. Stowarzyszenia po II wojnie światowej. . . . . . . . . . . . . . 219 C. Niektóre organizacje związkowe do 1939 roku - zarys. . . . . . . . 240 D. Niektóre komisje zakładowe NSZZ "Solidarność". . . . . . . . . . 244 Przypisy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 VII. ADMINISTRACJA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 A. Pozycja prawna samorządu terytorialnego, administracji rządowej i niezespolonej w okresie międzywojennym. . . . . . . . . . . . . . . 247 B. Rada Miejska, Magistrat 191-1939. . . . . . . . . . . . . . . 250 I. Wybory do Rady Miejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . 250 2. Struktura Zarządu Miejskiego. . . . . . . . . . . . . . . . 251 3. Sytuacja finansowa miasta. . . . . . . . . . . . . . . . . 252 4. Majątek Magistratu. Efekty działalności komunalnej. . . . . . . . 259 C. Organy uchwałodawcze i wykonawcze w latach 1945---1950. . . . . . . 261 l. Struktura Miejskiej Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego. . . . . . 261 2.Majątek Magistratu' 262 3.Budżety miejskie 263 4. Tematyka posiedzeń Miejskiej Rady Narodowej. . . . . . . . . . 263 D. Spojrzenie na zasadnicze kierunki funkcjonowania administracji w latach 1945---1990 '.., 264

E. Miejska Rada Narodowa 1959-1990. . . . . . . . . . . . . . 272 1. Zasadnicze zagadnienia funkcjonowania MRN. . . . . . . . . . 272 F. Rada Miejska i Zarząd Miejski 1990-1993. . . . . . . . . . . . 275 G. Administracja niezespolona. . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 H. Administracja powiatowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 1. Starostwo powiatowe 1927-1939 i 1945-1950. . . . . . . . . . 286 Uwagi wstępne 286 2.Majątekstarostwa 287 3. Sytuacja prawna starosty. . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 4. Powiatowa Rada Narodowa 1945-1950. . . . . . . . . . . . 295 I. Samorząd Mieszkańców Miast. . . . . . . . . . . . . . . . . 298 I.Samorządspołeczny 298 2. Pojęcie samorządu mieszkańców miast. . . . . . . . . . . . . 299 3. Samorząd mieszkańców miast w województwie katowickim. . . . . . 300 a. Geneza samorządu mieszkańców miast w Polsce w latach 1945-1952. 300' b. Powstanie samorządu mieszkańców miast w województwie katowickim. 301 4. Ewolucja rozwoju samorządu mieszkańców miast 1958-1990. . . . . 303 5. Rezultaty badań nad samorządem mieszkańców. . . . . . . . . . 304 6. Działalność samorządu mieszkańców w latach 6O-tych. . . . . . . 308 Przypisy 311 VIII. PRZEMYSŁ 318 A.Tradycjeprzemysłowe 318 B. Rozwój przemysłu do 1945 roku. . . . . . . . . . . . . . . . 320 1. Przemysł włókienniczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320 2.Przemysłmetalowy 323 3.Górnictwo 330 4. Inne gałęzie przemysłu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332 C. Rozwój przemysłu po 1945 roku. . . . . . . . . . . . . . . . 334 1. Sytuacja przedsiębiorstw po zakończeniu okupacji niemieckiej. . . . . 334 2. Zakłady przemysłu terenowego. . . . . . . . . . . . . . . . 337 3. Zakłady przemysłu kluczowego. . . . . . . . . . . . . . . . 338 Przypisy 346 IX. RZEMIOSŁO 350 I.Początkirzemiosła 350 2. Struktura organizacyjna rzemiosła zawierciańskiego od 1918 roku. . . . . 351 Przypisy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 X.SZKOLNICTWO 355 A. Sytuacja prawno-organizacyjna szkół ludowych (powszechnych) na ziemiach polskich do 1918 roku - zarys. . . . . . . . . . . . . . . . 355 1. Szkoły początkowe w Zawierciu i niektórych miejscowościach Zagłębia Dąbro- wskiegodol918roku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357 a. Szkoły ludowe (elementarne) . . . . . . . . . . . . . . . 357 2.Szkołyśrednie 360 3. Działalność placówek Polskiej Macierzy Szkólnej do 1918 roku. . . . 360 B. Organizacja szkolnictwa w okresie międzywojennym. . . . . . . . . 372 C. Struktura szkolnictwa 1919-1939. . . . . . . . . . . . . . . . 374 D. Rozwój szkolnictwa po II wojnie światowej. . . . . . . . . . . . 379 I.Reformaszkolnictwa 379 2. Stan szkolnictwa w latach 1945-1964. . . . . . . . . . . . . 379 3. Szkolnictwo do 1992 roku. . . . . . . . . . . . . . . . . 382 Przypisy 388 XI. KULTURA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393 Uwagi wstępne 393 A. Ruch teatralny w Zawierciu w latach 1888-1906. . . . . . . . . . 393 B. Inne formy życia kulturalnego do 1918 roku. . . . . . . . . . . . 396 C. Wydarzenia kulturalne w latach 1919-1939. . . . . . . . . . . . 401 D. Rozwój kulturalny po drugiej wojnie światowej. . . . . . . . ., . 414 Przypisy '..421

XII.PRASA 424 A. Gazety i czasopisma do 1994 roku, w których zamieszczono informacje o Zawierciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424 Przypisy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429 XIII. OCHRONA ZDROWIA 430 A. Problemy zdrowotności do 1949 roku. . . . . . . . . . . . . . 430 B. Działalność oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża. . . . . . . . . . 436 C. Ochrona zdrowia do 1992 roku. . . . . . . . . . . . . . . . 438 Przypisy 441 XIV.SPORT 443 A. Kluby i towarzystwa sportowe do 1939 roku. . . . . . . . . . . . 443 B. Rozwój sportu po 1945 roku. . . . . . . . . . . . . . . . . 446 Przypisy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456 Zakończenie 458 Osoby zasłużone dla Zawiercia i Ziemi Zawierciańskiej do 1939 roku - wybór. 459 Aneksy 461 Bibliografia 518 Streszczenia 538 Indeksosobowy 541 Indeks miejcowości i nazw geograficznych. . . . . . . . . . . . . 565