Michał Federowski
| Zagłębiowskie Biogramy | |
| |
| Imię i nazwisko | Michał Federowski |
| Data i miejsce urodzenia | 1 września 1853 Warszawa |
| Data i miejsce śmierci | 10 czerwca 1923 Warszawa |
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Powązkowski w Warszawie |
Michał Federowski - (ur. 1 września 1853 r., zm. 10 czerwca 1923 r.) badacz kultury ludowej Polski i Białorusi.
Wykształcenie
Michał Federowski był samoukiem i nie miał formalnego wykształcenia. Naukę przerwał ze względów zdrowotnych (w dzieciństwie zachorował na gruźlice płuc) i z tego samego powodu, za namową rodziny, wybrał "zawód ziemiański"[1]. Praktykował m.in. w majątku ziemskim Michała Poleskiego w dawnym powiecie olkuskim.
Początki działalności etnograficznej
Do zajęcia się problematyką etnograficzną skłoniła go przeczytana wówczas lektura Poradnika dla zbierających rzeczy ludowe Jana Karłowicza. Wpływ jaki na niego wywarł Poradnik tak opisał sam Federowski:
Po przeczytaniu jej jednym tchem, we łbie się naraz rozjaśniło i zaświtała myśl, że praca taka warta życia, a gra warta stawki. Z nadejściem nocy myśli "o nieujętych piórem płodach twórczości ludowej, które, bujając po wsiach i niwach naszych, nikną w codziennym zapomnieniu", poszarpały sen na kawałki i wyspać mi się nie dały. Nazajutrz, pożegnawszy gospodarza, z rozpaloną głową pocwałowałem do Zdowa. Ciekawość moją co do osoby autora "Poradnika", który, dając mi ideę wytyczną w życiu, zatrzymał mię raz na zawsze w kraju, wkrótce zaspokoił sędziwy Osk. Kolberg, objaśniając, że "jest to wielkiej nauki i zacności obywatel z Litwy"[2].
Z Poradnikiem w ręku i pod kierunkiem historyka i krajoznawcy Zygmunta Glogera, lata 1875 - 1877 Federowski spędził na badaniach kultury ludowej okolic Żarek i Pilicy (zachodnie krańce przedrozbiorowego województwa krakowskiego) i Siewierza (przedrozbiorowe księstwo siewierskie). Owocem tych badań była dwutomowa monografia: Lud okolic Żarek, Siewierza i Pilicy.
Pobyt na Białorusi
Od 1877 roku przebywał prawie 30 lat na ziemiach białoruskich i badał dzieje tamtejszej kultury ludowej. Badania te zwieńczyło kilkutomowe dzieło, którego [...] układ naukowy, wszystkie opowiadania zapisane wiernie w gwarze białoruskiej, (z czego pożytek mieć będzie nie tylko etnograf, ale także językoznawca), bogactwo wreszcie z mozołem zebranego materyału, [to] trwałe zalety cennego dzieła p. Federowskiego, które mu zapewnia i chlubę i zasługę prawdziwą i imię jednego z najpoważniejszych polskich etnografów [3].
Publikacje
- Lud okolic Żarek, Siewierza i Pilicy (tom 1), Warszawa, 1888 r.
- Lud okolic Żarek, Siewierza i Pilicy (tom 2), Warszawa, 1889 r.
- Lud białoruski na Rusi Litewskiej. Materiały do etnografii słowiańskiej zgromadzone w latach 1877-1905.
- Wspomnienia moje o Michale Poleskim i o Włodowicach, Warszawa, 1917 r.
Zobacz też
Galeria
Podpis autora z jednego z tomów "Lud białoruski na Rusi Litewskiej", źródło: Biblioteka Narodowa
Reklama "Lud okolic Żarek, Siewierza i Pilicy" w czasopiśmie "Wisła" z 1893 roku, źródło: Biblioteka Narodowa
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Witold Kapryza: Ziemia Wołkowyska III. Warszawa: Wisła, 1904, s. 15.
- ↑ Życie i prace Jana Karłowicza. S. 67. ISBN 978-83-60731-02-7.
- ↑ Warchałowski Jerzy, Lud, zeszyt I, tom X, 1904 r., str. 227.
