Fabryka Chemiczna „Radocha” (Sosnowiec)

Fabryka Chemiczna „Radocha” - w 1883 r. w ówczesnej osadzie Radocha sosnowieccy kupcy i przemysłowcy Stanisław Reicher, Adolf Oppenheim, Bernard Oppenheim oraz Józef Kernbaum, zalożyli fabrykę chemiczną.

Historia

Potocznie nazywano ją „Woskownią”, gdyż produkowała świece głównie do oświetlania wagonów kolejowych, a także cerkiewne i choinkowe.

W 1896 r. utworzono Towarzystwo Akcyjne Fabryki Chemicznej „Radocha” z kapitałem zakładowym w wysokości 700 tys. rubli. Zarząd Towarzystwa mieścił się w Warszawie, a w jego skład wchodzili , obok założycieli zakładu, S. Protopow i J. Bcerlinerblau. Dyrektorem „Radochy” był Artur Likiernik.

Fabryka zatrudniała blisko 200 pracowników. Oprócz świec wytwarzano tu cerezynę, parafinę, antichlor, bisulfit, nitryt, ozokryt, cukier ołowiany, saletrę. W 1910 r. wyprodukowano ok. 300 wagonów tych artykułów. Przed wybuchem l wojny światowej uruchomiono także produkcję masy woskowej do podłóg, kwasu winnego, chloranu potasu i octanu sodu. Znaczną część wyrobów eksportowano do Rosji.

Po 1918 r. fabrykę przejął Państwowy Monopol Zapałczany, który rząd Polski wydzierżawił później przemysłowcom szwedzkim. Większość akcji (84%) wykupiła wówczas firma Svenska Tandolicks Aktiebolaget. Pozostałe akcje „Radochy” znalazły się w posiadaniu pracowników konsulatu szwedzkiego, członków zarządu spółki i rodzin założycieli fabryki. W latach międzywojennych systematycznie wzrastał kapitał zakładowy i zmieniał się profil produkcji. W 1938 r. wytwarzano tutaj chlorany potasu i sodu, nadchloran potasu, kwas cytrynowy i winowy oraz ich sole, fosforany sodowe i wapniowe, elektrody magnetyczne. Zatrudnienie wynosiło wtedy 136 robotników. Od 1931 r. firma nosiła nazwę Spółki Akcyjnej Fabryk Chemicznych „Radocha” w Sosnowcu.

W okresie okupacji hitlerowskiej zakład nie zaprzestał produkcji. Po 1945 r. upaństwowiono go i nazwano Sosnowiecką Fabryką Chemiczną (dawniej „Radocha”). W 1972 r. przekształcono ją w zakład doświadczalny, który podlegał Zakładom Konstrukcyjno-Mechanicznym Przemysłu Węglowego, a od 1975 r. Dąbrowskim Zakładom Naprawczym Przemysłu Węglowego w Dąbrowie Górniczej. Zakład już nie istnieje.

Galeria

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

Bibliografia

• Rocznik Sosnowicki i Kalendarz na rok zwyczajny 1900. Sosnowice: Firma "Jermułowicz i Bergman", 1899, s. 184. 

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC (3). Muzeum w Sosnowcu, 2004, s. 18-19. ISBN 83-89199-11-4.