Michał Adam Skarbiński

Michał Adam Skarbiński (1903-1997), inżynier mechanik, wybitny specjalista przemysłu lotniczego i odlewniczego, profesor Politechniki Łódzkiej i Politechniki Warszawskiej.

Urodził się 10 kwietnia 1903 roku w Grodźcu (ob. dzielnicy Będzina) w rodzinie Jakuba Mariana Skarbińskiego i Marii z Krajewskich

W roku 1921 ukończył Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie. Podjął studia na Wydziale Mechanicznym Sekcji Lotniczej Politechniki Warszawskiej, które ukończył w czerwcu 1926 roku. Odbył dwuletni staż zawodowy we Francji, w wytwórniach płatowców Blèriota, Farmana i Proteza, a także w fabryce silników lotniczych Lorraine – Dietrich.

Po powrocie do Polski podjął pracę w Podlaskiej Wytwórni Samolotów, na stanowisku kierownika Wydziału Studium. „Był odpowiedzialny za warsztat prototypów oraz za prowadzenie badań samolotów zarówno na ziemi jak i w locie”. Były to samoloty takie jak: PWS-5, PWS-8, PWS-50, PWS-52, PWS-10, PWS-11, PWS-12, PWS-20 oraz PWS-21. W tym czasie odbył także przeszkolenie w zakresie pilotażu samolotów „(...) w miejscowym Klubie Lotniczym PWS (...)”.

W latach 1930-1936 pracował w Towarzystwie Przemysłowym Zakładów Mechanicznych Lilpop, Rau i Loewenstein w Warszawie jako kierownik odlewni stali, żeliwa, brązów oraz metali lekkich a także szef laboratorium. W związku z rozbudową przemysłu lotniczego w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego COP przeniósł się do Państwowych Zakładów Lotniczych w Warszawie, gdzie objął stanowisko kierownika budowy nowych samolotów bombowych. Uczestniczył tam „(...) w przygotowaniach technologii produkcji takich samolotów prototypowych jak: bombowy PZL P-37 „Łoś”, rozpoznawczo – bombowy PZL P-42 (...), pasażerski PZL-44 „Wicher” i wstępnych pracach przy samolotach myśliwskich PZL P-38 „Wilk” oraz PZL P-50 „Jastrząb” ”. Następnie został kierownikiem działu uruchomienia produkcji seryjnej samolotów „Łoś”.

Kolejnym miejscem pracy M. A. Skarbińskiego była Wytwórnia Płatowców nr 2 Państwowych Zakładów Lotniczych w Mielcu. Pełnił tam funkcję dyrektora technicznego. Michał Skarbiński aktywnie działał w Związku Polskich Inżynierów Lotniczych; w roku 1937 pełnił funkcję jego prezesa.

W czasie okupacji w latach 1940-1942 zatrudniony był w Zarządzie Miejskim w Warszawie, natomiast w latach 1942-1944 wykładał w Państwowej Szkole Metaloznawczo-Odlewniczej II stopnia oraz w Państwowej Szkole Budowy Maszyn II stopnia.

Od 1945 r., tuż po wyzwoleniu, przez okres dwóch lat pracował „(...) w komisjach przejmujących i uruchamiających zakłady lotnicze w Mielcu, Rzeszowie, Warszawie oraz na Dolnym Śląsku”. W latach 1945-1946 był naczelnikiem wydziału w Centralnym Zarządzie Przemysłu Metalowego. Następnie podjął pracę na Politechnice Łódzkiej Był wybitnym specjalistą w dziedzinie technologii wytwarzania maszyn, obróbki bezwiórowej oraz mechanizacji odlewnictwa. W roku 1946 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a we wrześniu 1957 - profesora zwyczajnego. Do roku 1961 był profesorem zwyczajnym Politechniki Łódzkiej, a później - Politechniki Warszawskiej.

W latach 1965-1969 pełnił funkcję prorektora ds. nauki PW. Michał Skarbiński szczycił się członkostwem w „(...) Komitecie Budowy Maszyn oraz Komitecie Metalurgii Polskiej Akademii Nauk”. Był autorem licznych publikacji o charakterze naukowym, opiekunem i promotorem wielu prac inżynierskich, magisterskich oraz doktorskich. W roku 1993 został uhonorowany doktoratem honoris causa Politechniki Łódzkiej.

Michał Skarbiński zapisał piękną kartę dobrego Polaka i gorącego patrioty; uczestniczył w wojnie z bolszewikami w roku 1920 w oddziale łączności, a podczas drugiej wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej, pseudonim „Marian”. Podczas wojny był zastępcą szefa, a następnie szefem Działu Przemysłu Lotniczego ZWZ-AK, stanowiącego część Wydziału Przemysłu Wojennego. Michał Skarbiński ożenił się (1935) z Anielą Junosza-Janiszewską. Z tego związku narodził się syn Jerzy, także inżynier mechanik, absolwent Politechniki Warszawskiej.

Michał Skarbiński zmarł 5 lutego 1997 roku w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu powązkowskim, w Warszawie, obok ojca Jakuba Mariana, stryja Stanisława Mariana oraz dalszych krewnych z rodziny Skarbińskich i Żychlińskich. Co ciekawe na jego nagrobku oprócz tytułów naukowych i wzmianki o działalności wojskowej znajduje się również informacja o miejscu jego urodzenia.

Biogram opracowali: Dorota Starościak i Dariusz Majchrzak

Bibliografia

• T. Chwałczyk, A. Glass, Samoloty PWS, Warszawa 1990
• P. Wasilewski, Skarbiński Michał, [w:] Słownik Biograficzny Techników Polskich, tom 12
• W. Grabowski, Delegatura Rządu Rzeczypospolitej na Kraj, Warszawa 1995