Środula (Sosnowiec)

Środula jest dzielnicą znajdującą od się w północnej części Sosnowca. Graniczy z Zagórzem, Pogonią i Sielcem, a miasta, które sąsiadują ze Środulą to Będzin i Dąbrowa Górnicza. W latach 20-tych XX wieku wszystkim ulicom biegnącym równoleżnikowo nadano nazwiska znanych pisarzy, a leżącym południkowo - sławnych malarzy i rzeźbiarzy. Nazwy ulic zachowały się w większości do dziś, jednak szachownicowy układ dróg został zaburzony.

Na obszarze dzielnicy wyróżnić można:

- Środulę Górną

- Środulę Dolną

- Środulkę

- Kolonię Zuzanna

Historia:

Dokładny czas powstania Środuli jest nieznany. Wiadomo, że w 1645 na drodze wiodącej z Będzina do Mysłowic istniała osada karczmarska o tej nazwie. Dzielnica rozrosła się wraz z wybudowaniem w XIX wieku w jej pobliżu zakładów przemysłowych tj.: fabryki chemicznej "Gzichów", Fabryki Kotłów Parowych Fitzner - Gemper i przędzalni wełny czesankowej Schöna.

Pierwotnie większość zabudowy Środuli stanowiły domy wzniesione głównie z kamieni wapiennych (surowiec pozyskiwano w wielu okolicznych odkrywkach) z dodatkiem czerwonej cegły.

W 1914 Środula została włączona do Sosnowca.

W okresie II Wojny Światowej wysiedlono Polaków, a na ich miejsce zesłano ludność wyznania mojżeszowego, spędzoną tu z całego Zagłębia, tworząc getto. Istniało ono do 1943, kiedy to podczas akcji likwidacji getta większość jego mieszkańców trafiła do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu lub zginęła.

Od lat 70-tych ubiegłego wieku zaczęło się stopniowe wyburzanie starych środulskich domów i budowa istniejącego do dziś osiedla bloków z wielkiej płyty.

Źródła: 1) "Z przeszłości Zagłębia Dąbrowskiego i okolicy" tom IV - Sosnowiec - Marian Kantor Mirski (reedycja 1991r)

2) "Sosnowiec znany i nieznany" - Jan Przemsza Zieliński 1997r.