Mirosław Ponczek

Zagłębiowskie Biogramy
Mirosław Ponczek
Imię i nazwisko	Mirosław Ponczek
Data i miejsce urodzenia	23 lutego 1947 Siemonia k. Będzina
Imię i nazwisko przy narodzeniu	Mirosław Maciej
Data i miejsce śmierci	12 lutego 2014 Sosnowiec
Miejsce spoczynku	Cmentarz Komunalny w Sosnowcu - ul. Wojska Polskiego 124
Zawód	Historyk kultury fizycznej, naukowiec, regionalista
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi, Złoty Krzyż Zasługi, Zasłużony dla Miasta Sosnowca

"Zasłużony dla Kultury Polskiej"

Mirosław Ponczek - (ur. 23 lutego 1947 r. w Siemoni k. Będzina, zm. 12 lutego 2014 r.) pochodził z rodziny inteligenckiej o tradycjach patriotycznych i muzycznych ( jako syn Edwarda i Marianny z domu Milejska).

Szkoła i studia

Artykuł w Tygodniku "STUDENT", Kraków 1968 r.

Po ukończeniu Szkoły Podstawowej nr 1 w Będzinie-Grodźcu, a następnie Liceum Ogólnokształcącego w Wojkowicach-Żychcicach oraz Studium Nauczycielskiego w Cieszynie (kierunek historia), rozpoczął studia stacjonarne na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego w Łodzi (1967). Magisterium z historii uzyskał 24 czerwca 1972 r. (praca „ONZ a Polska w pierwszych latach po II wojnie światowej 1945 - 1947”; promotor prof. zw. dr hab. Józef Dutkiewicz).

W trakcie studiów otrzymał wielokrotnie nagrody rektorskie za wyniki w nauce. Podczas zajęć w Uniwersytecie Łodzkim z wychowania fizycznego należał do grupy studentów uprawiających szermierkę na obiektach stadionu tamtejszego AZS. Ukończył Studenckie Seminarium Dziennikarskie 30 stycznia 1970 r. organizowane przy tygodniku „Politechnik”, jako osoba oddelegowana przez Akademickie Koło Naukowe Historyków Uniwersytetu Łódzkiego w Łodzi .

Grupa muzyczno-wokalna "Bumerang" z Łodzi (lata 1969-1971)

Brał także udział (jako student) w życiu kulturalnym ( muzycznym) miasta Łodzi , będąc członkiem popularnej młodzieżowej grupy muzyczno - wokalnej - najpierw " Impulsy ", a następnie " Vox Gentis " - w których występował m.in. Marek Jackowski. Podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Zespołów Studenckich "Częstochowa 1967" - zdobył pierwsze miejsce - w kategorii piosenkarzy studenckich muzyki młodzieżowej ( miał wtedy poza sobą zwycięstwo w prestiżowym konkursie piosenki o mieście podczas Telewizyjnego Turnieju Miast Cieszyn - Tarnowskie Góry ).

Karta uczestnika VII Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu

W roku 1969 już jako członek zespołu "Bumerang" wystąpił w VII Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu pod artystycznym pseudonimem " Mirosław Ponczek - Milejski ", potem "Milejski "( współpracował ze słynną pianistką jazzową i kompozytorką , Katarzyną Gaertner ; wynikiem tej współpracy były nagrania dwóch piosenek tej kompozytorki w radiowym "Studiu Rytm": " Księżniczka" i "Kwiaty w oknie", które znajdowały się m.in. na ówczesnych listach przebojów radiowych . Nagrania " Księżniczki " z radiowej transmisji festiwalu opolskiego w 1969 r. oraz " Kwiatów w oknie " z audycji muzycznej Polskiego Radia zachowały się w zbiorach prywatnych Mirosława Ponczka. Sądzić więc należy,że oryginalne nagrania tych piosenek odnaleźć należałoby w radiowym archiwum zakładowym.

Mirosław Ponczek występował również z "Bumerangiem" w śpiewogrze Katarzyny Gaertner i Ernesta Bryla - " Na szkle malowane" w Operetce Dolnośląskiej we Wrocławiu i w Teatrze Nowym w Łodzi ( w latach 1969 - 1972 ). W maju - czerwcu 1972 r.dotarł do drugiego etapu Konkursu na Komentatorów i Prezenterów Sportowych Telewizji Polskiej. Nie wziął ostatecznie udziału w finale tego przedsięwzięcia - ze względu na konieczność przygotowań ( w tym czasie ) do obrony pracy magisterskiej.
<videoflash>DdSO0ISvoB4</videoflash>

Papieże XX wieku wobec sportu i igrzysk olimpijskich

Publikacja naukowa-książka pod redakcją Pawła Króla, wydana w 2012 roku przez Uniwersytet Rzeszowski, dedykowana dla Profesora dr hab. Mirosława Ponczka z okazji jego Jubileuszu 65-lecia oraz 40-lecia pracy zawodowe

Praca

W okresie od 1 września 1972 r. do 31 października 1985 r. był nauczycielem historii w Technikum Energetycznym w Sosnowcu, a od 1982 r. – równolegle – wykładowcą dydaktyki na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (tam też 17 lutego 1981 r. ukończył studia podyplomowe w zakresie politologii, kontynuując pracę na uczelni do 1985 r.).

Przewód doktorski z historii kultury fizycznej otworzył 8 maja 1981 r. w Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Pracę doktorską na temat „Sport i wychowania fizyczne w działalności organizacji młodzieżowych Zagłębia Dąbrowskiego (1945-1979)” obronił po złożeniu przepisanych prawem egzaminów, uzyskując stopień naukowy doktora nauk wychowania fizycznego 21 listopada 1984 r. (promotor dysertacji, prof. dr hab. Henryk Kocój).

Z dniem 1 września 1985 r. rozpoczął pracę naukową jako adiunkt w Muzeum Śląskim w Katowicach, gdzie był kierownikiem Sekcji Historii Sportu. Od 1 września 1986 r. do 30 września 1999 r. był adiunktem w Zakładzie Historii Kultury Fizycznej – Katedra Humanistycznych Podstaw KF.

Rozwój kultury fizycznej w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1864 - 1939

Od 1 października 1999 r. do chwili obecnej jest kierownikiem Katedry Humanistycznych Podstaw Kultury Fizycznej i Zakładu Historii Kultury Fizycznej AWF w Katowicach; od 2001 r. został zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego w AWF w Katowicach, a od roku 2008- w rok po uzyskaniu tytułu profesora nauk o kulturze fizycznej - na stanowisku profesora zwyczajnego.

Specjalizuje się w historii kultury fizycznej (nowożytnej i najnowszej - w skali powszechnej i polskiej). Od 10 września 2002 r. do 2006 pełnił nadto funkcję przewodniczącego Komisji Nagród i Odznaczeń oraz Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów Senatu AWF w Katowicach (oprócz tego był członkiem dwóch komisji senackich tej uczelni: Komisji Rozwoju Kadr, Nauki i Współpracy z Zagranicą oraz Komisji Konkursowej AWF,a od 2009 r.Komisji ds Stopni Naukowych i Tytułu Naukowego).

Droga naukowa:

Jest wybitnym naukowcem badającym i opisującym dzieje kultury fizycznej. Jest autorem licznych i wartościowych publikacji, monografii i opracowań książkowych dotyczących tego obszaru działalności człowieka. Wiele opracowań zwartych autorstwa Mirosława Ponczka poświęconych jest jego rodzinnemu regionowi, Zagłębiu Dąbrowskiemu, co niewątpliwie nadaje mu tytuł wybitnego historyka subregionu zagłębiowskiego oraz makroregionu Śląska i Zagłębia. Nie stroni bowiem od trudnych i źródłowych studiów oraz monografii poświęconych Górnemu Śląskowi. Jest przede wszystkim znanym w Polsce i poza nią z pionierskich badań oraz opracowań, które dotyczą historycznych relacji kultura fizyczna- Kościół rzymskokatolicki.

Łączny dorobek naukowy stanowi ponad 270 opublikowanych prac oryginalnych (w 98% z nich, jako pierwszy autor) – w tej liczbie ponad 20 artykułów w języku angielskim oraz 15 książek i 10 monografii pod redakcją i współredakcją. Jako naukowiec brał udział w wielu konferencjach międzynarodowych (21) i krajowych (49).

Z dziejów kultury fizycznej w Zagłębiu Dąbrowskim i regionach ościennych

• 1972 – mgr historii. Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Łódzkiego w Łodzi (studia stacjonarne)
• 1981 – studia podyplomowe na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
• 1988 – Studium Metodologii Pracy Naukowej w AWF Katowice
• 1984 – obrona pracy doktorskiej: „Sport i wychowanie fizyczne w działalności organizacji młodzieżowych Zagłębia Dąbrowskiego w latach 1945-1979” – promotor: prof. dr hab. Henryk Kocój ( Wydział Wychowania Fizycznego - Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie)
• 1999 – kolokwium habilitacyjne, temat rozprawy „Kultura fizyczna w polskich katolickich organizacjach młodzieżowych II Rzeczypospolitej” (Wydział Wychowania Fizycznego - AWF im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu)
• 2004 – Staż naukowy w Niemczech - Weimar i Jena – Uniwersitüt in Jena – Institut für Sportwissenschaft – dla szczegółowego omówienia dzieła polsko-niemieckiego problemu badawczego i monografii dotyczącej dziejów kultury fizycznej na Śląsku (od zarania do 2000 r.)
• 2007 – nadanie tytułu naukowego profesora nauk o kulturze fizycznej przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego
• 2008 – mianowanie na stanowisko profesora zwyczajnego AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach

Rozwój kariery zawodowej:

Dzieje zagłębiowskiego i olkuskiego "Sokoła" do 1939

• 1972 - 1985 – Technikum Energetyczne w Sosnowcu (nauczyciel mianowany , 1978)
• 1982 - 1983 – wykładowca dydaktyki na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (nauczyciel dochodzący)
• 1985 - 1986 – Muzeum Śląskie w Katowicach (kierownik Sekcji Historii Sportu i Turystyki)
• 1986 - 2014 – AWF w Katowicach; na drugim etacie: Politechnika Częstochowska w Częstochowie (Instytut Wychowania Fizycznego) 2004 - 2006;
• Uniwersytet Rzeszowski (Wydział Wychowania Fizycznego) 2008 – 2014

Udział w kolegialnych organach uczelnianych:

Męska piłka nożna w stuleciu miasta Sosnowca 1902 - 2002 (od Klubu Sportowego „Milowice” do Sosnowieckiego Towarzystwa Sportowego „Zagłębie”)

• Członek Senatu Uczelni (1999 – do 2012)
• Członek Rady Wydziału Wychowania Fizycznego. AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach ( 1999 – 2014 )
• Członek Rady Wydziału Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego w Rzeszowie ( 2008 - 2014 )
• Przewodniczący Komisji Nagród i Odznaczeń AWF w Katowicach (2002-2006)
• Przewodniczący Senackiej Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów ( 2002- 2008 )
• Senacka Komisja Rozwoju Kadr (2002-2006)
• Komitet Wydawniczy. AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach ( 2008– 2014 )
• Wydziałowa Komisja d.s. Stopni Naukowych i Tytułu Naukowego ( 2009 – 2014 )
• Przewodniczący Komitetu Wydawniczego AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach ( 2012 / 2013 - 2014 )
• Wydziałowa Komisja d.s. Planów Studiów i Efektów Kształcenia na Studiach III Stopnia AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach ( 2012 / 2013 - 2014 )

Piastowane stanowiska służbowe:

• Kierownik Katedry Humanistycznych Podstaw Kultury Fizycznej AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach ( 1999/ 2000 - 2014 ) ; kierownik Zakładu Historii Kultury Fizycznej ( 1999 / 2000 - 2011 / 2012), kierownik Zakładu Historii Kultury Fizycznej i Olimpizmu ( 2012 / 2013 - 2014 )
• Katedra Humanistycznych Podstaw Kultury Fizycznej AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach – Zakład Historii Kultury Fizycznej i Olimpizmu (Wydział Wychowania Fizycznego) ; profesor zwyczajny
• Zakład Prawa Katedry Nauk Humanistyczno - Społecznych ( Wydział Wychowania Fizycznego ) Uniwersytetu Rzeszowskiego w Rzeszowie ; profesor zwyczajny

Realizacja projektów i problemów naukowo-badawczych:

• polsko - niemiecki i niemiecko-polski projekt badawczy „ Historia kultury fizycznej na Śląsku (1812 -1989) Schlesichen Sportgeschichte (1812 - 1989) ”, Weimar - Gorzów Wlkp. 2007 - 2012
• dzieje olimpizmu w relacjach historycznych

kultura fizyczna – Kościół rzymskokatolicki , Górny Śląsk - Zagłębie Dąbrowskie

• historia kultury fizycznej na ziemiach polskich w XIX i XX wieku

Ważniejsze publikacje naukowe:

Dzieje piłki nożnej mężczyzn w Sosnowcu

• Rozwój kultury fizycznej w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1864 - 1939. Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 1992, ss 203.
• Kultura fizyczna w polskich katolickich organizacjach młodzieżowych II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 1997, ss. 211.
• Kościół Powszechny w XX wieku wobec sportu i idei igrzysk olimpijskich (ze szczególnym uwzględnieniem poglądów papieży [w:] Logos i etos polskiego olimpizmu, pod redakcją Józefa Lipca. W 100 lecie MKOl i 75 lecie PKOl, Kraków 1994, s. 199 - 203.
• Kościół katolicki a „Sokół” na Górnym Śląsku 1922 - 1939, „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1993, nr 4, s. 191 - 196.
• Z przeszłości polskiej piłki nożnej na Górnym Śląsku 1943 - 1944, [w:], „Studia Historyczne” 1995, z. 2, s. 253 - 266.
• Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” we współczesnej historiografii, „Studia Historyczne” z. 1, s. 111 - 116.
• Męska piłka nożna w stuleciu miasta Sosnowca 1902 - 2002 (od Klubu Sportowego „Milowice” do Sosnowieckiego Towarzystwa Sportowego „Zagłębie”). Katedra Nauk Humanistycznych AWF w Katowicach. Realizacja wydawnicza „PROGRES”, Sosnowiec 2002, ss. 124.
• Kultura fizyczna a Kościół rzymskokatolicki w Polsce po II wojnie światowej 1945 -2000. Wydawnictwo AWF Katowice, Katowice 2003, ss 187.

Z dziejów piłki nożnej w Zagłębiu Dąbrowskim podczas drugiej wojny światowej

• Nieznany śląski olimpijczyk Jerzy Gryt (zarys życiorysu sportowego), [w:] Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Seria: Kultura Fizyczna, pod redakcją Joanny Rodziewicz-Gruhn i Eligiusza Małolepszego, Częstochowa 2000, z. III, s. 53 - 56.
• Działalność organizacji paramilitarnych w Zagłębiu Dąbrowskim w okresie I wojny światowej, „Przegląd Historyczno - Wojskowy”. Kwartalnik, R. I (L II), nr 1 (182). MON. Nakładem Domu Wydawniczego „Bellona”, Warszawa 2000, s. 74 - 80.
• Episkopat Polski wobec sportu i turystyki w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, [w:] Sport na przełomie tysiącleci: szanse i nadzieje, praca zbiorowa pod redakcją Zbigniewa Dziubińskiego. Salezjańska Organizacja Sportowa Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2000, s. 78 - 86.
• Kultura fizyczna w myśli narodowej, demokratyczno-mieszczańskiej i chłopskiej lat wojny i okupacji hitlerowskiej, „ Rocznik Naukowy AWF Józefa Piłsudskiego w Warszawie – Instytut Wychowania Fizycznego i Sportu w Białej Podlaskiej” 2000, t. VII, s. 199 - 206.
• Kultura fizyczna na łamach ogólnopolskiej prasy młodzieżowej II Rzeczypospolitej, [w:] „Yearbook of the History of Polish Press” - „Rocznik Historii Prasy Polskiej”. t. IV, z. 2 (8). Polska Akademia Nauk. Odział w Krakowie. Komisja Prasoznawcza. Wydawnictwo Oddziału PAN, Kraków 2000, s. 45 - 75.
• Z dziejów kultury fizycznej w Polsce i wśród Polaków na obczyźnie w latach 1918 -1939, pod redakcją Eligiusza Małolepszego i Mirosława Ponczka. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, Częstochowa 2001, ss. 119.
• Z tradycji i współczesności kultury fizycznej w stuletnim mieście Sosnowcu i regionach ościennych, pod red. Mirosława Ponczka, „Zeszyty Metodyczno Naukowe”. AWF Katowice 2003, nr 14, ss 226.
• Uniwersalne znaczenie encykliki papieskiej „Divini illius Magistri” dla rozwoju kultury fizycznej polskiej młodzieży katolickiej w II Rzeczypospolitej, [w:] Wiara a sport. Praca zbiorowa pod redakcją Zbigniewa Dziubińskiego. Z okazji VII Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny 5 - 17 czerwca 1999 r., Warszawa 1999, s. 55 -64.

Szkice z dziejów kultury fizycznej na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej

• O Wincentym Priessnitzu – śląskim pionierze wodolecznictwa (w świetle historiografii polskiej XIX wieku), „Zeszyty Metodyczno-Naukowe” 10. AWF, Katowice 2000., s. 85-94.
• Playing football in the Sosnowiec area during the period of World II (1943 - 1944), „Studies in Physical Culture and Tourism”, vol. 9. University School of Physical Education in Poznań 2002, s. 81-90.
• The Attitude of the Roman Catholic Church towards sport and other forms of physical culture in Poland in the period of structural transformation (1989 - 2000), “Studies in Physical Culture and Tourism”, vol 10. University School of Physical Education in Poznań, Poznań 2003, p. 57 - 66.
• Sport, wychowanie fizyczne i kultura fizyczna – w myśli społecznej papiestwa XX wieku, [w:] Dušan Leška, Josef Oborny (Eds.), Telesna Vychova a šport v kulture spoločnosri. Monograficy zbornik vedeckych a odbornych prac. Univerzita Komenskeho. Fakulta Telesnej Vychovy a športu. Katedra spoločenskych vied i Katedra vychovy k občianstvu a jazykov, Bratislava 2003, s. 149-155.
• Sport na łamach krakowskiego „Przeglądu Sokolego” (1998 - 2002), „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2003. Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie, t. VI, z. 1, s. 199 - 209.
• On the Function of sport in the agenda of de Parish Sport Games for children and youth held in Poland at the end of 80 S. and in 90 S. of XX centuries [w:] Dušan Leška, Josef Oborny (Eds.), Telesna Vychova a šport v kulture spoločnosti. Monograficy zbornik vedeckych a odbornych prac. Univerzita Komenskeho. Fakulta Telesnej Vychovy a športu. Katedra spoločenskych vied i Katedra vychovy k občianstvu a jazykov, Bratislava 2003, p. 156 - 159.
• O księdzu Walerianie Adamskim – teoretyku wychowania fizycznego w Polsce (1885 - 1965). Materiał uzupełniający do ćwiczeń i seminariów z historii kultury fizycznej oraz teorii wychowania fizycznego. Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 2006, s.103.
• Dzieje piłki nożnej mężczyzn w Sosnowcu. Współautorstwo z Adamem Frycem. Katedra Humanistycznych Podstaw Kultury Fizycznej AWF Katowice Realizacja wydawnicza „Progres”, Sosnowiec 2006, ss. 190.
• Ksiądz Leopold Biłko. Organizator kultury fizycznej w katolickich organizacjach młodzieżowych w Polsce 1892 - 1955. Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Katowice 2008, s. 97
• Z dziejów kultury fizycznej na Śląsku, t. I: Rozwój kultury fizycznej na Śląsku w latach 1919 - 1989 (teksty polskich autorów), pod red. Miroslawa Ponczka i Karla Heinza Schodroka. Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Katowice 2009, ss. 439.
• 40-lecie Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, pod red. Miroslawa Ponczka. Wydawnictwo AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Katowice 2010, ss.498.
• Ze studiów nad powstaniem, rozwojem i upadkiem górnośląskiego „Sokoła” 1895-1947. Wydawnictwo AWF im. Jerzego Kukuczki, Katowice 2011, ss. 155.

Z przeszłości ruchu sportowego w Zagłębiu Dąbrowskim do 1939

• The Roman – Catholic Church and the Changes in the Polish Physical Culture in the Years 1990 - 2000, [w:] Physical activity in integrating Europe. Scientific eds. Jerzy Kosiewicz, Lech Jaczynowski. 75 lat AWF Warszawa. The Józef Piłsudski Academy of Physical Education, Warszawa 2004, p. 159 - 170.
• Phisical Culture in the Beginnings of Polish Peoples` Republic (1945 - 1950/1951), [w:] Gigiola Gori, Thierry Terret (eds), „Ishpes Studies”, vol. 12, 2005, s. 80 - 85.
• Sport and Tourism in John Paul II Enouncements during His VII Pilgrimage to The Mother-Country and on Behalf of the Roman Jubilee of Sportsmen in 2000, [w:] Kazimierz Obodyński, Wojciech Cynarski (eds), International Dialogue: Global, European, National and Multicultural Dimensions of Tourism. Europen Akademy of the Carpathian Euroregion, Rzeszów 2005, s. 160 - 164.
• Physical Culture in the Beginning of the Polish Peoples` Republic (1945 - 1950/1952), „Sport and Education in History” vol. 12. Eds. Gigliola Gori, Thierry Terret. Academia Verlag. Sankt Augustin, Auflage 2005, s. 80 - 85.
• Sports and Martial Arts and the Roman – Catholic Church: A Historical Perspective,”International Journal of Eastern Sports and Physical Education”. The International Society of Eastern Sports and Physical Education, vol. V, Korea S., Seoul 2007, p. 76 - 85.
• The Communist Rule in Polish Sport History. Comauthor Adam Fryc, “The International Journal of the History of Sport”, vol. 26, march 2009, p. 501 - 514.
• The Issues of Sport in Papal Encyclicals and Enouncements of Pope Pius XI(1922-1939), [in:] Martial Arts and Combat Soports – Humanistic Outlook, A Humanistic library edition “Biblioteka Lykeion”, vol. 9. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009, p. 156-164.
• The Roman Catholic Church and Sports in the Light of the Views of the 20th Century Popes, [in:] Transnational Aspects of European Sport History, eds. Tomasz Jurek, Stephan Wassong. Proceeding of the 13 th CESH Congres, Gorzów Wlkp. (Poland), Gorzów Wlkp. 2009, p. 11-24.
• Comauthor Adam Fryc, Sport in the Light of John Paul II`s Papal Teaching` Documentation – the Pallottinum Publishing Hoause (1978-1986), [in:] Social Scienciens Towards Contemporary Sport. Editors: Jerzy Kosiewicz, Monika Piątkowska, Jolanta Żyśko. Wydawnictwo BK. The publication of this book has been financed from the funds of the Ministry of Sport and Tourism of the Republic of Poland and Self-govermment of Mazovia Region, Warsaw 2009, p. 215-222.
• Comauthor Adam Fryc, An Event of `Two Heroes`: Poland and the 1948 London Olympic Games, [in:] The International Journal of the History of Sport 2010, vol. 27, no. 6, p. 1065-1079.
• Ze studiów nad powstaniem, rozwojem i upadkiem górnośląskiego „Sokoła” 1895-1947. Wydawnictwo AWF im. Jerzego Kukuczki, Katowice 2011, ss. 155.
• Körperkultur in den Jahren 1922-1939, [in:] Geschichte des Turnens und Sports in Schlesien 1812-1989, Druck: Entwicklung der Körperkultur im polnischen Teil Schlesichns, Herausgegeben von Tomasz Jurek und Karl-Heinz Schodrok. Universität Duisburg-Essen Westfälisch-Lippisches Institut für Turn – und Sportgeschichte e. V. Schloss Oberwerries/Hamm .Akademie für Körpererziehung Poznań Auswärtige Fakultät für Körperkultur in Gorzów Wlkp., Weimar 2012, S. 279-301.
• Sport jako kategoria historyczna w Polsce 1945-1956, [w:] Wielowymiarowość i perspektywy nauki za progiem XXI wieku, pod red. Edyty Widawskiej i Katarzyny Kowal. Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2012, s. 235-241.
• Pierre de Coubertin a papiestwo pierwszych lat XX wieku ( próba refleksji historycznej ),[w:]Studia i szkice w zakresie polskiej i zagranicznej teorii oraz historii kultury fizycznej , pod red. Pawła Króla . Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2012 , s. 31 - 38.
• Próba szkicu o relacji PIus XI - Alpy , sport , [w:] Studia i szkice w zakresie polskiej i zagranicznej teorii oraz historii kultury fizycznej , pod red. Pawła Króla. Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2012 , s. 39 - 50.
• Dokumentacja kultury fizycznej młodzieży katolickiej krakowskiej prowincji kościelnej ( w świetle archiwów kościelnych ),[w :]" Zeszyty Metodyczno - Naukowe " 35 . AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Katowice 2012, s. 175 - 185.
• Problemy kultury fizycznej w zasobach dokumentacyjnych archiwów kościelnych ,[w:]Kultura fizyczna w czasach zaborów i II Rzeczypospolitrj.Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce , t.X ( 1).Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej Poznańskiej AWF w Gorzowie Wlkp.,Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej Oddział w Gorzowie Wlkp., Gorzów Wlkp. 2012, s.27-33.
• Refleksje nad stanem badań w zakresie historii olimpizmu na Górnym Śląsku i w Zagłębiu ,[w:]Humanistyczne, wychowawcze, społeczne i kulturowe wartości sportu antycznego i nowozytnego , Warszawa- Bydgoszcz 2012, s.44 - 50.
• On the role physical culture in light of project of the decision taken in the year 1774 by commisionthe iussues of civic educatioon ( source gloss) ," Journal of Tourism and Recreation" 2012, vol.3, p. 44- 48.

Uczestnictwo w wybranych kongresach i konferencjach naukowych:

Z tradycji olimpijskich w Zagłębiu Dąbrowskim

• XXIV Sekcja „Historia Sportu i Wychowania Fizycznego” – XVI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, Wrocław 15 - 18.09. 1999;
• Międzynarodowy Kongres Naukowy – z okazji 30 - lecia AWF w Katowicach „Kobieta w sporcie i kulturze fizycznej na przełomie wieków”, Szczyrk 20 - 21.10. 2000;
• Polsko - niemieckie sympozjum naukowe z okazji 30- lecia Instytutu Wychowania Fizycznego w Gorzowie Wlkp.:Przeobrażenia w systemie kultury fizycznej po 1989 r. w Polsce i w Niemczech,Gorzów Wlkp.Instytut Wychowania Fizycznego i Europejska Akademia Sportu w Cotbus ( ESAC ),2001.
• Przeobrażenia w systemie kultury fizycznej po 1989 roku w Polsce i w Niemczech. - Gorzów Wlkp.: Instytut Wychowania Fizycznego i Europejska Akademia Sportu w Cottbus (ESAC), 2001
• I Krajowa Konferencja Naukowa: Kultura fizyczna w czasach Zaborów i Drugiej Rzeczypospolitej. - Kraków, 2001
• International Conference on Social Science in Sport: 8th ISHPES Seminar Sport, Nation, Nationalism. – Ljubljana [Slovenia] : Faculty of Sport - University of Ljubliana, 24 - 25.08.2006
• VII Congresso della Societa Internazionale di Storia della Educazione Fisica e dello Sport. Univerzita Degli Studi di Urbino. Facolta di Scienze Motorie,no 9 - 13.08. 2003.:
• Konferencja Naukowa: Nauki humanistyczne w rozwoju nauk o kulturze fizycznej. - Warszawa: AWF Warszawa, *Międzynarodowe Sympozjum Naukowe: Telesna vychova a sport v kulture spolocnosti. - Bratysława: Fakulta Telesnej Vychovy a Sportu Univerzity Komenskeho v Bratislave, 25 - 26.09.2003
• International Science Conference: Sports involvment in a changing Europe. - Rzeszów : European Association for Sociology of Sport, 27 - 30.05.2004:

Szkice z dziejów kultury fizycznej na Górnym Śląsku, Zagłębiu i Podbeskidziu

• Międzynarodowa Konferencja Naukowa: Schlesiche Sportgeschichte. - Weimar [Niemcy]: Gesundheitsforchung
• Gesundheitsberatung und Praevention in Heidelbeerweg, 18 - 20.10.2007
• Ogólnopolska Konferencja Naukowa: Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i olimpizmu. Wychowanie patriotyczne przez sport. - Warszawa: Centrum Olimpijskie PKOl im. Jana Pawła II w Warszawie, AWF Warszawa, 08 - 09.10. 2007
• XI Konferencja Naukowa: Najnowsza historia kultury fizycznej Polski i Polonii. - Chycina: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej Poznańskiej AWF w Gorzowie Wlkp., 03 - 05.09.2007
• IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa: Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i ruchu olimpijskiego. Wychowanie fizyczne i sport dzieci wiejskich i w małych miastach. - Warszawa AWF Warszawa, PKOl, Fundacja Centrum Edukacji Olimpijskiej i Polskiej Akademii Olimpijskiej, 27 - 28.10. 2008
• Konferencja Naukowa: Wychowanie fizyczne, sport i rekreacja fizyczna w perspektywie społeczno-kulturalnej. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, Akademia Europejska na rzecz Euroregionu Karpackiego, 14 - 15.11.2008
• Międzynarodowa Konferencja Naukowa: Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i ruchu olimpijskiego. Wychowanie fizyczne i sport dzieci wiejskich i w małych miastach. - Warszawa AWF w Warszawie, Polski Komitet Olimpijski, 27 - 28.10. 2008
• 13 Ogólnopolskie Sympozjum Naukowe: Humanistyczne aspekty sportu i turystyki. - Warszawa: AWF Warszawa, Salezjańska Organizacja Sportowa Rzeczpospolitej Polskiej, 25.10.2008
• IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa: Małe regiony w wielkiej polityce Polski, Czech, Slowacji i Ukrainy. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski Instytut Historii, 19-20.11.2009

Z tradycji i współczesności kultury fizycznej w stuletnim mieście Sosnowcu i regionach ościennych

• Konferencja Naukowa: 100 lat AZS: Rola sportu akademickiego w życiu regionu. - Katowice: AZS AWF Katowice, 23.04.2009
• Ogólnopolska Konferencja Naukowa: Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i olimpizmu. Sprawność fizyczna dzieci i młodzieży. - Warszawa: Centrum Olimpijskie PKOl im. Jana Pawła II w Warszawie, AWF Warszawa,26.10. 2009
• The First International Society for the Social Sciences of Sport Conference: Social Sciences towards Contemporary Sport. - Warsaw : ISSSS, Ministry of Sport and Tourism and Josef Pilsudski University of Physical Education in Warsaw, 23 -26.09.2009
• XII Ogólnopolska Konferencja Naukowa: Najnowsza historia kultury fizycznej Polski i Polonii – Chycina- Zamiejscowego Wydziału Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim, Katedra Historii Kultury Fizycznej i Olimpizmu, 31.08.2009
• Ogólnopolska Konferencja Naukowa Historyków i Teoretyków Kultury Fizycznej ( z udziałem gości z zagranicy ) "Z tradycji i koncepcji sportu, wychowania fizycznego, rekreacji i rehabilitacji ruchowej oraz turystyki w Polsce-ze szczególnym uwzględnieniem Mazowsza". Wydział Wychowania Fizycznego Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku,24-26.XI.2010
• XIII Ogólnopolska Konferencja Naukowa : Najnowsza historia kultury fizycznej Polski i Polonii - Chycina - Zamiejscowego Wydziału Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim, Katedra Historii Kultury Fizycznej i Olimpizmu, 14-16.10.2011
• Ogólnopolska Konferencja Naukowa " Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i olimpizmu.Wolontariat w edukacji, sporcie , w ruchu olimpijskim i paraolimpijskim". Centrum Edukacji Olimpijskiej Polskiego Komitetu Olimpijskiego im. Jana Pawła II w Warszawie i AWF Józefa Piłsudskiego w Warszawie,24- 25.X.2011
• Ogólnopolskie Sympozjum Naukowe"Kultura masowa a kultura fizyczna".Salezjańska Organizacja Sportowa Rzeczypospolitej Polskiej i AWF Józefa Piłsudskiego w Warszawie,22.10.2011
• II Konferencja Polskiego Towarzystwa Nauk Społecznych o Sporcie ." Nauki społeczne wobec sportu i kultury fizycznej : historia, współczesność i przyszłość ". Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Olejnica 7- 8.09.2012.
• Internationale Wissenschaftliche Konferenz Geschichte des Turnens und Sports in Schlesien (1812 - 1989). Międzynarodowa Konferencja Naukowa " Śląsk na pograniczu kultur i narodów ( 1812 - 1989) ". Gorzów Wlkp. Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF Poznań w Gorzowie Wlkp., 10. 11.2012.

Członkostwo w krajowych i zagranicznych stowarzyszeniach naukowych:

Z dziejów prasy sportowej na Górnym Śląsku i w Zagłębiu (1920 - 1986)

• Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej - Oddział Śląski w Katowicach
• Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej – Sekcja Historii Kultury Fizycznej ( członek zarządu krajowego )
• Stowarzyszenie Autorów Polskich (Będzin)
• International Society for History of Physical Education and Sport
• Polskie Towarzystwo Nauk Społecznych o Sporcie, członek zarządu krajowego
• International Society for Social Science of Sport
• Stowarzyszenie IDOKAN POLSKA – Towarzystwo Naukowe, Edukacyjne i Sportowe , członek Rady Naukowej oraz Międzynarodowej Komisji Badań Naukowych Stowarzyszenia IDOKAN Polska
• Polskie Towarzystwo Historyczne

• Przewodniczący Komisji Historycznej Martial Arts and Combat Sports Scientific
• Przewodniczący Ośrodka Naukowo-Dokumentacyjnego Oddziału Stowarzyszenia Autorów Polskich w Będzinie

Osiągnięcia kadrowe:

• W Katedrze Humanistycznych Podstaw Kultury Fizycznej AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach zatrudnionych jest 16 pracowników naukowo-dydaktycznych i dydaktycznych (prof. tytularnych – 3; dr hab. – 1; doktorów – 8; magistrów – 3, w tym naukowo-dydaktycznych – 9; dydaktycznych – 7).
• W latach 1999-2009 Mirosław Ponczek wypromował 9 doktorów nauk o kulturze fizycznej i 405 magistrów wychowania fizycznego i fizjoterapii. Aktualnie jest promotorem 4 rozpraw doktorskich z nauk o kulturze fizycznej.

Otrzymane nagrody oraz odznaczenia:

Z dziejów kultury fizycznej w Sosnowcu

• Nagroda Rektora AWF Katowice III Stopnia (1990)
• Nagroda Rektora AWF Katowice I Stopnia ( 1999)
• Nagroda Rektora AWF Katowice II Stopnia ( 2002)
• Nagroda Rektora AWF Katowice II Stopnia ( 2004)
• Nagroda Rektora AWF Katowice I Stopnia (2007)

• Nagroda Rektora AWF Katowice III Stopnia (2010).

• Srebrny Krzyż Zasługi (1992)
• Złoty Krzyż Zasługi (2000)
• Odznaka Za Zasługi Dla Sokolstwa Polskiego " XX LAT ODRODZONEGO SOKOLSTWA POLSKIEGO 1989-2009" ( Kraków 2010 )
• Zasłużony Dla Kultury Polskiej(2011).
• Order Świętego Stanisława III Klasy(2012)
• Odznaczenie "Zasłużony dla Miasta Sosnowca(2014 - pośmiertnie)

Książki autorskie Mirosława Ponczka:

• 

  Kultura fizyczna a Kościół Rzymskokatolicki w Polsce po II WŚ 1945 - 2000

• 

  Ksiądz Leopold Biłko organizator kultury fizycznej w katolickich organizacjach młodzieżowych w Polsce 1892 - 1955

• 

  Kultura fizyczna a Kościół Rzymskokatolicki (Antyk - XX wiek)

• 

  Kultura fizyczna w dokumentach papieskich I Episkopatu Polski w pierwszym dziesięcioleciu III Rzeczypospolitej

• 

  Kultura fizyczna w polskich katolickich organizacjach młodzieżowych II Rzeczypospolitej

• 

  Geneza i rozwój kultury fizycznej na Górnym Śląsku 1895 - 1945 - Zarys problematyki

• 

  O księdzu Walerianie Adamskim - teoretyku wychowania fizycznego w Polsce (1885 - 1965)

• 

  Ze studiów nad powstaniem, rozwojem i upadkiem górnośląskiego "Sokoła" 1895 - 1947

• 

  Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" na Górnym Śląsku - Zarys dziejów (1895 - 1939)

Prace zbiorowe pod redakcją lub współredakcją Mirosława Ponczka:

• 

  Z dziejów kultury fizycznej w Polsce i wśród Polaków na obczyźnie w latach 1918 - 1939

• 

  Tradycje i współczesność kultury fizycznej

• 

  Z dziejów kultury fizycznej na Górnym Śląsku (Rozwój kultury fizycznej na Śląsku w latach 1919 - 1989)

• 

  40-lecie Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach

• 

  Z dziejów polskiej i niemieckiej kultury fizycznej na Górnym Śląsku w XIX i XX wieku

• 

  Wybrane problemy z dziejów kultury fizycznej w Polsce (po 1918 roku)

Galeria zdjęć

• 

  Pogrzeb Mirosława Ponczka w sosnowieckiej Katedrze

• 

  Pogrzeb Mirosława Ponczka w sosnowieckiej Katedrze

• 

  Pogrzeb Mirosława Ponczka na cmentarzu komunalnym w Sosnowcu

Życie prywatne

W l. 1974-2006 pozostawał w związku małżeńskim z urodzoną w Sosnowcu - Danutą z d. Nogal (1954 - 2006), z którą miał dwóch synów; Marcina (1980) i Przemysława (1975).

Od 2009 - 2014 pozostawał w związku małżeńskim z Anną Sitko-Ponczek z Sosnowca.

Bracia Mirosława Ponczka, to:

- prof. dr hab. Eugeniusz Ponczek (1942), pracownik naukowy (prof. zw. tytularny) Uniwersytetu Łódzkiego, Kierownik Pracowni Irenologii, Kierownik Zakładu Teorii Polityki i Myśli Politycznej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologicznych UŁ, więcej zob. www.wsmip.uni.lodz.pl/pdf/biogramy/Ponczek%20Eugeniusz_prof.pdf

- mgr Jan Ponczek, historyk, absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, wieloletni pedagog szkolny, nauczyciel historii w I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Katowicach, zob. http://katowice.naszemiasto.pl/archiwum/tramping-to-sposob-na-tanie-wakacyjne-podroze,790082,t,id.html

Edward (1912-2004), ojciec Mirosława Ponczka, był mistrzem muzyki organowej, tj. wieloletnim (ponad pół wieku) organistą (m.in. w Kroczycach, Przyrowie, Sławkowie, Siemonii, Bolesławiu, Gidlach, Będzinie-Grodżcu), w tym znanym w Zagłębiu Dąbrowskim dyrygentem chóralnym (1957 - 1992); absolwentem prowadzonego przez Feliksa Witeszczaka (1868-1939) Instytutu Muzycznego w Częstochowie (1938) oraz Wyższego Studium Organistowskiego przy Kurii Diecezjalnej w Częstochowie (1954); żołnierzem kampanii wrześniowej 1939 roku (od 1 września do 29 września roku 1939 jako artylerzysta w armii gen. Kazimierza Sosnkowskiego); uczestnikiem ruchu oporu (od grudnia roku 1942 w Armii Krajowej, od stycznia 1943 roku w Batalionach Chłopskich); Odznaczonym Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski, Krzyżem Partyzanckim i Medalem za Udział w Wojnie Obronnej 1939 Roku, więcej, zob.: http://wikizaglebie.pl/wiki/Edward_Ponczek

Marianna z d. Milejska (1915-1997), matka Mirosława Ponczka, to m.in. dawna urzędniczka pocztowa, w tym kierowniczka poczty w Kroczycach; uczestniczka ruchu oporu: od stycznia roku 1940 w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej; pseudonim konspiracyjny "Stokrotka": do stycznia 1945 roku); Wierna towarzyszka życia Edwarda Ponczka, niezwykle utalentowana oraz uzdolniona muzycznie, pracowita solistka chórów kościelnych (w Kroczycach, Przyrowie, Sławkowie, Siemonii, Bolesławiu, Gidlach, Będzinie-Grodżcu); sopran koloraturowy; więcej, zob.: http://wikizaglebie.pl/wiki/Marianna_Ponczek

Mirosław Ponczek był spokrewniony (wnuk stryjeczny-dziadek stryjeczny) z Antonim Pączkiem (1891-1952), pochodzącym z Zagłębia Dąbrowskiego (tj. urodzonym w Sielcu k/Sosnowca i mieszkającym w latach młodzieńczych w Sosnowcu) czterokrotnym posłem na Sejm II Rzeczypospolitej Polskiej, działaczem niepodległościowym, Prezydentem Miasta Lublina, Wiceprezydentem Miasta Łodzi; więcej, zob.: http://wikizaglebie.pl/wiki/Antoni_P%C4%85czek

Hobby i zainteresowania: muzyka (znakomity śpiew i brawurowa gra na instrumentach klawiszowych), sport, film, nauki humanistyczne, w tym m.in. historyczne i politologiczne; więcej, zob.: http://www.youtube.com/watch?v=DdSO0ISvoB4 ; http://www.youtube.com/watch?v=hWtG8N3efGE

Linki zewnętrzne

• Mirosław Ponczek - Międzywojenny polski i żydowski ruch sportowy w Zagłębiu Dąbrowskim 1918-1939 (próba bilansu)
• Mirosław Ponczek - Jan Kiepura. – Jego związki z piłką nożną przyczynek do biografii wielkiego artysty
• Mirosław Ponczek - SPORTS AND MARTIAL ARTS AND THE ROMAN - CATHOLIC CHURCH: A HISTORICAL PERSPECTIVE
• SPORTS AND MARTIAL ARTS AND THE ROMAN - CATHOLIC CHURCH: A HISTORICAL PERSPECTIVE [w:] http://www.isdy.net/pdf/eng/2007_15.pdf
• Catholic Popes and the Modern Sports Movement (from the Mid-Nineteenth Century to the Beginnings of the Third Millennium) {w}http://jtrsm.com/upload/File/pdf/12.1-2013.pdf
• Papieże Soboru Watykańskiego II wobec kultury fizycznej i olimpizmu (1962-1965){w:} http://www.dbc.wroc.pl/Content/24071/SiM_114.pdf
• Mirosław Ponczek - Dopisek do biografii Augustyna Świdra z „Sokoła” górnośląskiego
• Adam Fryc - "W DOBRYCH ZAWODACH..."
• http://www.bg.ajd.czest.pl/wydawnictwo/kultura_fizyczna_6.html
• Początki i rozwój polskiej kultury fizycznej na Górnym Śląsku do 1945 roku [w:} http://www.wp.ajd.czest.pl/kultura-fizyczna/uploads/images/Kultura%20fizyczna%2012_01.pdf
• Osiągnięcia studentów AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach w sportach zimowych (2006-2009){w:} http://www.studentfit.eu/download/publikacje/akademicka_kultura_fizyczna_na_przelomie_stuleci_t2.pdf
• Ze wspomnień akademicko-muzycznych lat młodości - Nowe Zagłębie Nr 3/2011 [w:} http://issuu.com/nowezagebieczasopismo/docs/nz15_int

Bibliografia

1. Bolesław Ciepiela, Profesor Mirosław Ponczek (1947-2014) In memoriam [w:] Nowe Zagłębie, Nr 1 (31), styczeń-luty 2014, s. 48.
2. B. Ciepiela, Grodziec znany i nieznany. Encyklopedia, Grodziec 1997, s. 36, 149, 153 i 172.
3. Bogdan Ćwięk, Zdzisław Rabsztyn (praca zbiorowa), Mirosław Ponczek [w:] Pisarze, poeci, literaci, kronikarze Będzińskiego Oddziału Stowarzyszenia Autorów Polskich na 650-lecie miasta Będzin (1358-2008), Będzin, 2008.
4. Adam Fryc, Sport w życiu i twórczości wybranych zagłębiowskich muzyków [w:] Regionalizm w szkolnej edukacji. Wielokulturowość Zagłębia Dąbrowskiego, pod red. nauk.: Dariusza Rozmusa i Sławomira Witkowskiego; Sosnowiec - Dąbrowa Górnicza - Będzin 2009, s. 130-131
5. toko [Tomasz Kostro], Osobowości: Profesor zwyczajny - Mirosław Ponczek - http://zaglebie.info/publicystyka,osobowosci-profesor-zwyczajny-miroslaw-ponczek,6708
6. Janusz Osiński, Z estrady na katedrę akademicką [w:] Sosnart. Sosnowiecki magazyn kulturalny, bezpłatny dodatek do Kuriera Miejskiego styczeń 2010, nr 1/24/2010, s. 5.
7. Mirosław Ponczek, Ze wspomnień akademicko-muzycznych lat młodości [w:] Nowe Zagłębie. Czasopismo społeczno-kulturalne, nr 3 (3/15) maj-czerwiec 2011, s. 20-21.
8. Mirosław Ponczek, Marianna Ponczek (1915-1996)Wspomnienie o Matce [w:] Exspress Zagłębiowski Magazyn, nr 6 (77) czerwiec 1996, s. 33.
9. Adam Tarnowski, W zdrowym ciele zdrowy duch - http://www.niedziela.pl/artykul/28393/nd/W-zdrowym-ciele-zdrowy-duch
10. A. Z., Kochał muzykę, „Dziennik Zachodni” nr 74 z 2004 r., s. 21 (dot. wspomnienia o Edwardzie Ponczku).
11. http://www.goldenline.pl/grupy/Muzyka_i_taniec/emisja-glosu/dawni-i-wspolczesni-znani-i-nieznani-polscy-spiewacy-i-spiewaczki,3099340/
12. http://www.sosnowiec.pl/urzad_miejski/aktualnosci/k1,16,samorzad/id,8121,58_sesja_rady_miejskiej_za_nami.html