Republika Zagłębiowska: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
(Ulotka.) |
||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Republika Zagłębiowska''' - okres rządów robotników trwający 10 dni | '''Republika Zagłębiowska''' - okres rządów robotników trwający 10 dni od [[31 października]] do [[10 listopada]] [[1905]] roku. Nieformalne przejęcie władzy poprzedziły masowe strajki. | ||
==Historia== | |||
[[Plik:1905 listopad ulotka.jpg|thumb|200px|right|Ulotka z 1 listopada 1905 roku wydana w Dąbrowie Górniczej przez OKR Zagłębia Dąbrowskiego. Źródło: Polona.pl]] | |||
Występowano przeciwko absolutyzmowi carskiemu, domagano się republiki demokratycznej. Tworzono Komitety Bezpieczeństwa Publicznego, do których wchodzili przedstawiciele mieszczaństwa, inteligencji i robotników. | |||
Wprowadzenie w dniu [[10 listopada]] [[1905]] roku stanu wojennego w [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębiu]] zakończyło ten okres. Władze rosyjskie przeprowadziły aresztowania i zsyłki na Syberię. | |||
Tak ten okres opisuje Feliks Tych: | |||
{{CytatD | |||
|1 = W pierwszej dekadzie listopada władzę na ulicach Zagłębia sprawowali robotnicy. Rozbrajano policjantów, wojsko cofało się do koszar. SDKPiL i PPS opanowały legalne drukarnie i wydawały jawnie swą prasę: PPS ''Górnika'', który wtedy bito w 10-12 tys. egzemplarzy, SDKPiL zaś wydaną 5 listopada jednodniówkę ''Głos Rewolucji''. Publikowano specjalne odezwy do żołnierzy rosyjskich, by nie strzelali do robotników i przyłączyli się do rewolucji. [...] | |||
W wydarzeniach rewolucyjnych na terenie Zagłębia uczestniczyli, jak niemal wszędzie, nie tylko robotnicy, ale i drobnomieszczaństwo. Utworzono milicję i sądy obywatelskie. W myśl uchwał podjętych na wiecu 11 listopada milicja robotnicza weszła w skład Obywatelskiej Straży Bezpieczeństwa Publicznego. Uformowany w te dni Komitet Bezpieczeństwa Publicznego, jako naczelna obywatelska instytucja samorządowo-porządkowa, znalazł się pod przeważającym wpływem endecji, gdyż partie robotnicze, koncentrujące się na działalności agitatorskiej, właściwie dobrowolnie wyrzekły się wpływów w tej instytucji. Mówiono w te dni o istnieniu Republiki Zagłębiowskiej." | |||
|2 = | |||
|3 = Rok 1905. Cykl: Dzieje narodu i państwa polskiego | |||
}} | |||
==Zobacz też== | |||
*[[Republika Sławkowska]] | |||
*[[Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim]] | |||
==Linki zewnętrzne== | |||
*[http://rewolucja1905.pl/republika-zaglebiowska/ Krótki opis Republiki na stronie rewolucja1905.pl] | |||
==Bibliografia== | |||
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom I | data =[[2002]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce = | isbn = 83-915173-5-7 | strony = 40-41}} | |||
[[Kategoria:Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim]] | [[Kategoria:Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim]] | ||
[[Kategoria:Historia]] | [[Kategoria:Historia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 16:47, 10 lis 2015
Republika Zagłębiowska - okres rządów robotników trwający 10 dni od 31 października do 10 listopada 1905 roku. Nieformalne przejęcie władzy poprzedziły masowe strajki.
Historia
Występowano przeciwko absolutyzmowi carskiemu, domagano się republiki demokratycznej. Tworzono Komitety Bezpieczeństwa Publicznego, do których wchodzili przedstawiciele mieszczaństwa, inteligencji i robotników. Wprowadzenie w dniu 10 listopada 1905 roku stanu wojennego w Zagłębiu zakończyło ten okres. Władze rosyjskie przeprowadziły aresztowania i zsyłki na Syberię.
Tak ten okres opisuje Feliks Tych:
| „ | W pierwszej dekadzie listopada władzę na ulicach Zagłębia sprawowali robotnicy. Rozbrajano policjantów, wojsko cofało się do koszar. SDKPiL i PPS opanowały legalne drukarnie i wydawały jawnie swą prasę: PPS Górnika, który wtedy bito w 10-12 tys. egzemplarzy, SDKPiL zaś wydaną 5 listopada jednodniówkę Głos Rewolucji. Publikowano specjalne odezwy do żołnierzy rosyjskich, by nie strzelali do robotników i przyłączyli się do rewolucji. [...] W wydarzeniach rewolucyjnych na terenie Zagłębia uczestniczyli, jak niemal wszędzie, nie tylko robotnicy, ale i drobnomieszczaństwo. Utworzono milicję i sądy obywatelskie. W myśl uchwał podjętych na wiecu 11 listopada milicja robotnicza weszła w skład Obywatelskiej Straży Bezpieczeństwa Publicznego. Uformowany w te dni Komitet Bezpieczeństwa Publicznego, jako naczelna obywatelska instytucja samorządowo-porządkowa, znalazł się pod przeważającym wpływem endecji, gdyż partie robotnicze, koncentrujące się na działalności agitatorskiej, właściwie dobrowolnie wyrzekły się wpływów w tej instytucji. Mówiono w te dni o istnieniu Republiki Zagłębiowskiej." |
” |
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom I. Muzeum w Sosnowcu, 2002, s. 40-41. ISBN 83-915173-5-7.
