Tekst źródłowy strony Obchody 30 rocznicy krwawej środy

[[Plik:Obchody 30 rocznicy krwawej srody.jpg|thumb|400px|Obchody 30. rocznicy krwawej środy]]
==Historia dnia==
W środę [[15 sierpnia]] [[1906]] r. Członkowie Organizacji Bojowej PPS dokonali w 18 miejscowościach Królestwa Polskiego serii zamachów na urzędy i posterunki carskiej policji. Dzień ten przeszedł do historii jako tzw. krwawa środa.

==Przygotowania do obchodów==
W [[1936]] r. PPS podjęła inicjatywę zorganizowania w całym kraju masowych obchodów 30. rocznicy krwawej środy. Stały się one okazją do wielkich manifestacji politycznych. Obchody w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], które należały do największych, przygotowywał komitet w składzie: [[Aleksy Bień]], [[Jan Cupiał]] (PPS), [[Roman Ufel]], [[Stanisław Berger]], [[Władysław Dzidowski]] (Stowarzyszenie Byłych Więźniów Politycznych), [[Bronisław Angier]], [[Jan Bielnik]] (Klasowe Związk i Zawodowe), [[Zygmunt Rembowski]], Stanisław Stach (Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych). Prezydium komitetu tworzyli: [[Roman Ufel]] (przewodniczący) oraz [[Aleksy Bień]] i [[Bronisław Angier]].

==Obchody w Sosnowcu==
Na uroczystości do [[Sosnowiec|Sosnowca]] w dniu [[6 września]] przybyli robotnicy z całego [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]] oraz delegacje ze Sląska i [[Zagłębie Krakowskie|Zagłębia Krakowskiego]]. Uczestniczyła w nich również inteligencja i przedstawiciele chłopów. Punkt zborny wyznaczono w okolicy Ratusza i Domu Ludowego przy ulicy Jasnej. Stąd o godzinie 11. wyruszył ulicami miasta kilkudziesięciotysięczny pochód z pocztami sztandarowymi, transparentami
i proporcami. Według relacji „Gazety Robotniczej” towarzyszyło mu kilkanaście orkiestr, a uczestnicy manifestacji podczas marszu śpiewali pieśni rewolucyjne. Pochód zatrzymał się przed [[Huta "Katarzyna" (Sosnowiec)|hutą „Katarzyna”]], gdzie [[9 lutego]] [[1905]] r. doszło do [[Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim|masakry wiecujących robotników]]. Tutaj odbyły się główne uroczystości z udziałem ok. 50 tys. osób. Pod tablicą poświęconą pamięci poległych robotników złożono wieńce i kwiaty. Przemawiał m.in. S. Bergier, były bojowiec PPS i uczestnik tragicznych wydarzeń pod hutą. Na zakończenie orkiestra odegrała Marsz żałobny Fryderyka Chopina,
a uczestnicy manifestacji przemaszerowali przed tablicą pamiątkową, oddając hołd pomordowanym.
Dalsze uroczystości odbyły się na placu przed Ratuszem, który wypełniły ogromne rzesze łudzi przybyłych tu w pochodzie ze sztandarami i transparentami. Odczytano wówczas Akt hołdu dla bohaterów. Wszyscy przemawiający na wiecu działacze socjalistyczni, m.in. [[Jan Stańczyk]],
podkreślali potrzebę łączenia się robotników we wspólnym froncie walki o demokrację.

Obchody 30. rocznicy krwawej środy w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] były wielką demonstracją robotników niezadowolonych z rządów sanacji. Manifestacja miała charakter pokojowy, niemniej jednak za bojowe wystąpienia (inicjowanie okrzyków antypaństwowych i pieśni rewolucyjnych), a także pobicie prowokatora aresztowano i skazano 23 komunistów.

== Bibliografia ==
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom II | data = [[2003]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce =  | isbn = 83-89199-03-3 | strony = 36-37}}