Piaski (Czeladź)

Z WikiZagłębie
Piaski
dzielnica Czeladzi
Czeladź Piaski stara zabudowa 030.JPG
Status dzielnica

Piaski – południowa dzielnica Czeladzi.

Historia dzielnicy

Piaski wyrosły jako osada górnicza "pośród borów, [...] przy leśnej drodze wiodącej z Czeladzi w stronę osady Pogoń"[1]. Pierwsze, bezskuteczne próby poszukiwania węgla kamiennego podjęto tu w 1860 r. Po 1867 r. Niemcy uruchomili na Piaskach szyb wydobywczy "Ernest" i szyb odwadniający "Michał" (nazwy od imion właścicieli), a kopalnię tę nazywano "Ernest-Michał" lub "Piaski". W 1879 r. kopalnię kupili Francuzi i nazwali ją "Czeladź". Wybudowali oni szyb wydobywczy "Julian", szyby wentylacyjne "Abraham" i "Milowicki" oraz zmienili nazwy szybów: "Ernest" na "Piotr" i "Michał" na "Paweł". Ponadto Francuzi w latach 1882-1885 wybudowali pierwsze na Piaskach osiedle górnicze. Ilość budynków mieszkalnych szybko wzrastała, szczególnie w okresie międzywojennym, tworząc tzw. starą kolonię, nową kolonię, białe domy i betony.

Pocztówka przedstawiająca szyby "Piotr" i "Paweł" kopalni "Czeladź"

Powstał też pałac zarządcy, kościół w stylu wczesnoromańskim, szkoły (powszechna i gospodarstwa domowego), przedszkole, klub, sokolnia i boisko sportowe. 3 kwietnia 1924 r. doszło na Piaskach do tragedii: podczas tłumienia strajku od kul policjantów zginęło 4 robotników. Podczas I i II wojny światowej kopalnia należała do Niemców. W latach 1942-1945 stanowiła obóz dla angielskich jeńców wojskowych. W 1945 r. kopalnię znacjonalizowano. W 1973 r. połączono ją z kopalnią "Milowice", odkąd nosiły wspólną nazwę "Milowice-Czeladź", następnie w 1976 r. połączono je z kopalnią "Saturn", nadając im wszystkim nazwę "Czerwona Gwardia". W 1990 r. powrócono do nazwy "Saturn". W 1996 r. kopalnię zamknięto.


Wschodnia część Piasków do 1 kwietnia 1951 r. należała administracyjnie do Będzina i oznaczana była jako kolonia Małobądz. W jej obszarze istniało osiedle slumsów Brazylia, zamieszkiwane przez najuboższych robotników kopalni "Czeladź" oraz pobliskiej huty "Aleksander" (od 1918 "Milowice").

Po II wojnie światowej zlokalizowano na Piaskach kilka zakładów przemysłowych, które zakończyły działalność w okresie transformacji, a na bazie ich majątku powstały nowe firmy. Zbudowano osiedle domków drewnianych podarowanych przez Finów, likwidując jednocześnie Brazylię. Wkrótce potem część tej zabudowy została zniszczona, zastąpiona budownictwem z wielkiej płyty. Zniszczono także niektóre domy murowane wzniesione przez Francuzów. Ponadto wzniesiono stojący do dzisiaj pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej.

Obecnie Piaski spełniają funkcję sypialną. Występuje tu wysoki, typowy dla górniczych osiedli poziom bezrobocia oraz problemy z tym związane

Sport

Galeria

Piaski na dawnej pocztówce

Kopalnia

Osiedle patronackie



Bibliografia

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. Czeladź, Marian Kantor-Mirski, Sosnowiec 1992, str. 206.