Ulica 3 Maja (Sosnowiec)

Ulica Główna na planie miasta z 1907 roku

Ulica 3 Maja w Sosnowcu (dawniej Główna, Hauptstrasse, Czerwonego Zagłębia) - ta centralnie położona ulica Sosnowca wykształciła się po doprowadzeniu do Sosnowca linii kolejowej - odnogi Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i wybudowaniu dworca kolejowego (1859).

Historia

Powstała wzdłuż torowiska kolei i obejmowała odcinek od wylotu ul. Starososnowieckiej (obecnie Piłsudskiego) do wylotu ul. Fabrycznej (dziś Małachowskiego). Następny, krótki odcinek drogi, prowadzący do ul. Mostowej (dziś Parkowej), nosił nazwę ulicy Towarzystwa Sosnowieckiego. Dalszy jej ciąg stanowiła część ulicy Dietlowslciej (do zakrętu na Pogoń).

Ulica Główna pierwotnie zwana była także Kolejową. Nie ustalono jednoznacznie, która z tych nazw jest wcześniejsza i kiedy oficjalnie ulicę biegnącą równolegle do torów kolejowych nazwano Główną. Jako „Główna” figuruje ona w pierwszym skorowidzu sosnowieckich ulic z 1904 roku.

Rozbudowa ulicy

Powstanie gmachu dworca kolejowego stało się impulsem do rozbudowy najbliższej jego okolicy. Przed 1873 rokiem przy ul. Głównej wybudowano dwa hotele: „Poznański” (późniejszy „Victoria”) i „Warszawski”. W końcu XIX w. po obu stronach ulicy, w południowej jej części, zaczęto wznosić murowane domy kolejowe, przeznaczone dla sprowadzanych licznie do Sosnowca kolejarzy. Posiadały one, podobnie jak i zlokalizowane tutaj budynki mieszczańskie, niewielkie, przylegające do jezdni ogródki. Swe siedziby miały tutaj banki, kantory i inne instytucje usługowe. Funkcje handlowe pełnił także dzisiejszy Plac Stulecia (do niedawna popularnie zwany „patelnią”), na którym usytuowane były różnego rodzaju budki i kramy.

Zmiana nazwy ulicy

W 1916 roku, dla upamiętnienia 125. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, przemianowano ulicę z Głównej na 3 Maja. Pod tę nazwę podciągnięto również dotychczasową ulicę Towarzystwa Sosnowieckiego. Znacznie później przyłączono do niej część ulicy Dietlowskiej (Dytlowskiej), w którą przechodziła w linii prostej ulica 3 Maja w okolicy skrzyżowania z ulicą Parkową.

Okres Międzywojenny

Intensywna rozbudowa ulicy 3 Maja nastąpiła w okresie międzywojennym. W końcu lat 20. przeprowadzono tutaj linię tramwajową. Z krajobrazu znikły malownicze ogródki, bowiem jezdnia i chodniki uległy poszerzeniu. Powstały wówczas nieistniejące dziś zdroje uliczne.

W latach 30. przy ulicy 3 Maja stanęły budynki użyteczności publicznej: gmach Izby Przemysłowo-Handlowej (obecnie siedziba Banku

Przemysłowo-Handlowego), Poczty i Telegrafów oraz Szpital Ubezpieczalni Społecznej

Budowa torowiska w centrum Sosnowca

(Szpital nr 2 im. Karola Zahorskiego). Plac przed dworcem kolejowym, na którym umieszczono płytę Nieznanego Żołnierza (zniszczoną prze Niemców w czasie okupacji), otrzymał nazwę Placu 11 Listopada. W czasie drugiej wojny światowej nazwa ta przestała obowiązywać i nigdy już jej nie przywrócono.

Okres okupacji hitlerowskiej

Okupanci przemianowali ulicę 3 Maja na Hauptstrasse (ul. Główna), a w 1945 roku nadano jej nazwę Czerwonego Zagłębia. Do tradycyjnej nazwy - 3 Maja powrócono w 1990 roku.

Przebudowa

W latach 60. i 70. wyburzono część starej zabudowy, m.im. Domy kolejowe, hotel „Victoria” i kompleks budynków z kinem „Zagłębie” i restauracją „Savoy”. Zbudowano nowe obiekty - dom towarowy „Sezam” (1967), Pałac Ślubów (1965) i in. Pod ulicą Powstało przejście podziemne, prowadzące do dworca PKP, które w ostatnich latach zostało gruntownie przebudowane. W 2002 roku do użytku oddano podziemny pasaż handlowy 60-metrowej szerokości. Całkowitej zmianie uległ również wygląd „patelni”, która w roku jubileuszowych obchodów Sosnowca otrzymała nazwę Placu Stulecia. Wznosi się na nim obecnie pomnik Jana Kiepury, odsłonięty w l00. rocznicę urodzin artysty.

Galeria

• 

  Ulica Główna i Modrzejowska

• 

  Ulica Główna

• 

  Ulica Główna

• 

  Ulica Główna

• 

  Ulica Główna

• 

  Ulica Główna

• 

  Hotel Warszawski na ulicy Głównej

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica 3 maja

• 

  Ulica Kolejowa

• 

  Ulica Kolejowa

• 

  Ulica Kolejowa

• 

  Poczta Główna

• 

  Kino Udziałowe (p. Zagłębie)

• 

  Hotel Victoria

• 

  Kino Zagłębie

• 

  Restauracja Savoy

• 

  Budowa torowiska w centrum Sosnowca

• 

  Budowa torowiska w centrum Sosnowca

• 

  Budowa torowiska w centrum Sosnowca

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

Na dawnej reklamie

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

  1931

• 

  Restauracja Savoy 1938

• 

  Restauracja Savoy 1938

• 

  Restauracja Savoy 1939

• 

  1931

• 

  1931

• 
• 
• 

Zabytki

• Dworzec kolejowy Sosnowiec Główny, -3 Maja 16
• Kościółek Kolejowy - 3 Maja 20A
• Park Sielecki
• Osiedle patronackie Dietla - 3 Maja nr 53, 53a, 53b

Charakterystyczne miejsca

• Park Środula
• Dom Towarowy "SEZAM"

Historyczne miejsca

• budynek Kina Zagłębie (wyburzony w latach 70-tych XX w),
• budynek Restauracji Savoy (wyburzony w latach 70-tych XX w),
• Dom Czterech Kupców (Sosnowiec)
• Osiedle patronackie "Domy Kolejowe" - część przy ul. 3 Maja

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II.  : Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 19-20. ISBN 83-89199-03-3.