Republika Zagłębiowska: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
(Ulotka.)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Republika Zagłębiowska''' - okres rządów robotników trwający 10 dni w [[1905]] roku. Nieformalne przejęcie władzy poprzedziły masowe strajki.
'''Republika Zagłębiowska''' - okres rządów robotników trwający 10 dni od [[31 października]] do [[10 listopada]] [[1905]] roku. Nieformalne przejęcie władzy poprzedziły masowe strajki.


Powołano milicję robotniczą czuwającą nad ładem w mieście. Rozpoczęto wyłanianie instytucji samorządowych i powoływania sądów obywatelskich. Utworzono zalążków polskich organów samorządowych i administracyjnych.
==Historia==
[[Plik:1905 listopad ulotka.jpg|thumb|200px|right|Ulotka z 1 listopada 1905 roku wydana w Dąbrowie Górniczej przez OKR Zagłębia Dąbrowskiego. Źródło: Polona.pl]]
Występowano przeciwko absolutyzmowi carskiemu, domagano się republiki demokratycznej. Tworzono Komitety Bezpieczeństwa Publicznego, do których wchodzili przedstawiciele mieszczaństwa, inteligencji i robotników.
Wprowadzenie w dniu [[10 listopada]] [[1905]] roku stanu wojennego w [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębiu]] zakończyło ten okres. Władze rosyjskie przeprowadziły aresztowania i zsyłki na Syberię.


Władze rosyjskie zdławiły siłą republikę, a następnie przeprowadziły aresztowania i zsyłki na Syberię.
Tak ten okres opisuje Feliks Tych:
{{CytatD
|1 = W pierwszej dekadzie listopada władzę na ulicach Zagłębia sprawowali robotnicy. Rozbrajano policjantów, wojsko cofało się do koszar. SDKPiL i PPS opanowały legalne drukarnie i wydawały jawnie swą prasę: PPS ''Górnika'', który wtedy bito w 10-12 tys. egzemplarzy, SDKPiL zaś wydaną 5 listopada jednodniówkę ''Głos Rewolucji''. Publikowano specjalne odezwy do żołnierzy rosyjskich, by nie strzelali do robotników i przyłączyli się do rewolucji. [...]
W wydarzeniach rewolucyjnych na terenie Zagłębia uczestniczyli, jak niemal wszędzie, nie tylko robotnicy, ale i drobnomieszczaństwo. Utworzono milicję i sądy obywatelskie. W myśl uchwał podjętych na wiecu 11 listopada milicja robotnicza weszła w skład Obywatelskiej Straży Bezpieczeństwa Publicznego. Uformowany w te dni Komitet Bezpieczeństwa Publicznego, jako naczelna obywatelska instytucja samorządowo-porządkowa, znalazł się pod przeważającym wpływem endecji, gdyż partie robotnicze, koncentrujące się na działalności agitatorskiej, właściwie dobrowolnie wyrzekły się wpływów w tej instytucji. Mówiono w te dni o istnieniu Republiki Zagłębiowskiej."
|2 =
|3 = Rok 1905. Cykl: Dzieje narodu i państwa polskiego
}}
 
==Zobacz też==
*[[Republika Sławkowska]]
*[[Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim]]
 
==Linki zewnętrzne==
*[http://rewolucja1905.pl/republika-zaglebiowska/ Krótki opis Republiki na stronie rewolucja1905.pl]
 
==Bibliografia==
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom I | data =[[2002]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce =  | isbn = 83-915173-5-7 | strony = 40-41}}


[[Kategoria:Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim]]
[[Kategoria:Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim]]
[[Kategoria:Historia]]
[[Kategoria:Historia]]

Aktualna wersja na dzień 16:47, 10 lis 2015

Republika Zagłębiowska - okres rządów robotników trwający 10 dni od 31 października do 10 listopada 1905 roku. Nieformalne przejęcie władzy poprzedziły masowe strajki.

Historia

Ulotka z 1 listopada 1905 roku wydana w Dąbrowie Górniczej przez OKR Zagłębia Dąbrowskiego. Źródło: Polona.pl

Występowano przeciwko absolutyzmowi carskiemu, domagano się republiki demokratycznej. Tworzono Komitety Bezpieczeństwa Publicznego, do których wchodzili przedstawiciele mieszczaństwa, inteligencji i robotników. Wprowadzenie w dniu 10 listopada 1905 roku stanu wojennego w Zagłębiu zakończyło ten okres. Władze rosyjskie przeprowadziły aresztowania i zsyłki na Syberię.

Tak ten okres opisuje Feliks Tych:

W pierwszej dekadzie listopada władzę na ulicach Zagłębia sprawowali robotnicy. Rozbrajano policjantów, wojsko cofało się do koszar. SDKPiL i PPS opanowały legalne drukarnie i wydawały jawnie swą prasę: PPS Górnika, który wtedy bito w 10-12 tys. egzemplarzy, SDKPiL zaś wydaną 5 listopada jednodniówkę Głos Rewolucji. Publikowano specjalne odezwy do żołnierzy rosyjskich, by nie strzelali do robotników i przyłączyli się do rewolucji. [...] W wydarzeniach rewolucyjnych na terenie Zagłębia uczestniczyli, jak niemal wszędzie, nie tylko robotnicy, ale i drobnomieszczaństwo. Utworzono milicję i sądy obywatelskie. W myśl uchwał podjętych na wiecu 11 listopada milicja robotnicza weszła w skład Obywatelskiej Straży Bezpieczeństwa Publicznego. Uformowany w te dni Komitet Bezpieczeństwa Publicznego, jako naczelna obywatelska instytucja samorządowo-porządkowa, znalazł się pod przeważającym wpływem endecji, gdyż partie robotnicze, koncentrujące się na działalności agitatorskiej, właściwie dobrowolnie wyrzekły się wpływów w tej instytucji. Mówiono w te dni o istnieniu Republiki Zagłębiowskiej."

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Bibliografia