Kopalnia "Sobieski"
Zakład Górniczy Sobieski – kopalnia węgla kamiennego znajdująca się w Jaworznie.
Historia
Pierwszą kopalnię węgla na ziemiach polskich założono we wsi Szczakowa (dziś w granicach Jaworzna) w roku 1766. Ze względu na niskie zapotrzebowanie na węgiel w tamtych czasach, wydobycie (najpierw prowadzone metodą odkrywkową, dopiero później podjęto wydobycie także metodą głębinową)) nie było stałe, odbywało się przez kilka miesięcy w latach 1766-1767 i 1789-1790. Kolejnym etapem prowadzącym do rozwoju górnictwa węglowego w tym rejonie było wybudowanie w Jaworznie kopalni w 1792 roku przez hrabiego Moszczyńskiego oraz w 1795 roku przez austriackiego przemysłowca Krzysztofa Rieda (kopalnia ta po rozbudowie znana była jako "Fryderyk August").
W 1838 roku Fryderyk Ludwik Westenholz uzyskał prawo własności na pola górnicze, na podstawie których poszukiwał rud żelaza. Jakość surowca pozyskiwanego metodą szybikową była jednak niska, wobec czego w 1869 pola górnicze odkupił lwowski kupiec Robert Dohms, który uzyskał przy tym prawo poszukiwania i eksploatacji węgla. Trzy lata później rozszerzył obszary górnicze o pola "Robert I" i "Robert II", a w 1874 zbudowany został wydobywczy szyb "Juliusz". W 1876 w Borach (dziś dzielnicy Jaworzna) zbudował zatrudniającą 82 pracowników kopalnię "Dohms", eksploatującą dwuipółmetrowej grubości pokład "Fryderyk August" oraz dwukrotnie cieńszy pokład "Robert". Wydobycie w tej kopalni, wyposażonej w parowe maszyny o mocy 56 kW, wynosiło około 12 tys. ton węgla rocznie.
W 1895 roku przebudowano i pogłębiono szyb "Juliusz", a trzy lata później zbudowano kopalnianą wąskotorówkę do transportu urobku do stacji kolejowej w Ciężkowicach (do tej pory wykorzystywane były furmanki). Po śmierci Roberta Dohmsa kopalnia przeszła na własność jego spadkobierców, a w 1905 została sprzedana belgijskiej spółce akcyjnej z miejscowości Verviers. Dopływ kapitału pozwolił na wybudowanie szybu "Sobieski", który połączony był przekopem wschodnim z szybem "Juliusz", który pogłębiono do 126 metrów i zaczęto wykorzystywać jako szyb wentylacyjny.
Wydobycie w 1905 roku wyniosło 57,6 tys ton, a cztery lata później już 96,7 tys. ton. W 1906 roku przy kopalni zbudowano elektrownię o mocy 800 kW.
W 1909 zdecydowano zlikwidować kopalnię pod nazwą "Dohms"; w jej miejsce utworzono kopalnię noszącą nazwę przejętą od nazwy wybudowanego kilka lat wcześniej szybu – "Sobieski".
Zakład Górniczy Sobieski w dzisiejszym kształcie powstał 4 listopada 1998 roku na bazie majątku produkcyjnego Kopalni Węgla Kamiennego Jaworzno, początkowo jako Zakład Górniczo-Energetyczny Sobieski Jaworzno III. Objął pola eksploatacyjne "Sobieski" i "Piłsudski".
Od 25 stycznia 2005 wszedł w struktury Południowego Koncernu Węglowego.
Kopalnia
ZG Sobieski należy do spółki Południowy Koncern Węglowy S.A. i zatrudnia ok. 2800 pracowników (2005 r.). Wydobywa ok. 18000 ton na dobę. Operatywne zasoby węgla wynoszą ok. 134.100 tys. ton. Jest to węgiel płomienny.
{Poziomy wydobywcze znajdują się na głębokości do 650 m. W granicach kopalni pozostaje obszar górniczy o powierzchni ok. 56,6 km².
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Historia Sobieskiego [w:] ""nasze Forum", magazyn informacyjny pracowników Grupy Tauron, nr 1(37)/2013
