Tekst źródłowy strony Józef Pomian-Pomianowski

{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = '''Józef Stefan Wit Pomian-Pomianowski'''
|pseudonim =
|grafika = Image0-16.jpg
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia =[[15 czerwca]] [[1864]]
|miejsce urodzenia = Wysokienice w powiecie rawskim
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = [[21 września]] [[1919]]
|miejsce śmierci = [[Sosnowiec]]
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku = Cmentarz na Powązkach w Warszawie
|zawód = Architekt, malarz, urzędnik
|odznaczenia =
|www =
}}

'''Józef Stefan Wit Pomian-Pomianowski''' - inżynier, budowniczy-architekt, artysta malarz, rzeźbiarz.
Urodził się [[15 czerwca]] [[1864]] w parafii Wysokienice w powiecie rawskim, zmarł w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] [[21 września]] [[1919]] roku. Pochowany na Powązkach. 

==Rodzina i wykształcenie==
Był synem Feliksa i Elżbiety (z Manuczewiczów). Uczęszczał do Szkoły Realnej w Łowiczu, którą ukończył z odznaczeniem, a następnie wyjechał do Petersburga, gdzie studiował w Instytucie Inżynierów Cywilnych. Uczelnię ukończył w roku [[1889]] z medalem srebrnym. Odznaczony orderem Św. Anny 3 klasy, srebrnym medalem na Pamiątkę Panowania Imperatora z Bożej Łaski Aleksandra III oraz jasno-brązowy na Pamiątkę 300-lecia Panowania Domu Romanowych. 

W roku [[1892]] Pomianowski (posiadający wtedy tytuł Sekretarza Kolegialnego – czyli 10 stopnia w hierarchii 14 rang w ramach Systemu służby państwowej, cywilnej i wojskowej w Rosji Carskiej) ożenił się ze Stefanią Marią Józef Słowikowską  – ślub odbył się w Warszawie w kościele św. Barbary. Ojciec Marii, Adam Słowikowski, piastował stanowisko Naczelnika Ziemskiego Towarzystwa Kredytowego.

Pomianowscy mieszkali w Sosnowcu na ulicy Fabrycznej (dziś [[Ulica Małachowskiego (Sosnowiec)|Małachowskiego]]). 

==Praca zawodowa==
[[Plik:Sosnowiec - Kantor - 00041.jpg|thumb|400px|Pomianowski z żoną i znajomymi (stoi drugi od lewej, za siedzącą żoną)]]

Począwszy od roku [[1889]] Pomianowski pracował jako inżynier powiatu będzińskiego, w [[1905]] został ponadto inżynierem miejskim w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] i piastował tę funkcję do roku [[1917]].<br>
z pracą w magistracie prowadził także prywatną praktykę budowlaną. Był członkiem Stowarzyszenia Techników w Warszawie, współtworzył Klub Esperantystów przy ulicy [[Ulica Warszawska (Sosnowiec)|Warszawskiej]] 20 w Sosnowcu i uczył kreślenia w 7-mio klasowej szkole handlowej w [[Będzin|Będzinie]]. 

Najważniejsze projekty J. S. Pomian-Pomianowskiego:
* [[Kościół p.w. św. Joachima w Sosnowcu]] [[1893]]-[[1908]]
* [[Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela w Sosnowcu|Kościół św. Jana Chrzciciela w Sosnowcu Niwce]] [[1896]]-[[1910]]
* [[Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej|Bazylika Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej]] [[1898]]
* [[Kościół p.w. Zesłania Ducha Świętego w Dąbrowie Górniczej-Ząbkowicach|Kościół p.w. Zesłania Ducha Świętego w Ząbkowicach]] [[1902]]-[[1906]]
* [[Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach Wielkich|Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa w Strzemieszycach]] [[1903]]-[[1910]]
* [[Kościół p.w. św. Antoniego Padewskiego w Koziegłówkach]] [[1903]]-[[1908]]
* [[Kościół p.w. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu]] [[1904]]-[[1911]]
* [[Kościół p.w. Zesłania Przenajświętszego Ducha Świętego w Porębie]] [[1901]]
* [[Pałac Wilhelma Schoena w Sosnowcu|Pałac Wilhelma w Sosnowcu]] [[1900]]
* [[Mauzoleum rodziny Dietlów w Sosnowcu]] [[1912]]

===Galeria:===
<gallery>
Plik:Kościół św. Joachima 01.JPG|[[Kościół p.w. św. Joachima w Sosnowcu]]
Plik:Sosnowiec Niwka kościół p.w. św. Jana Chrzciciela 001.JPG|[[Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela w Sosnowcu|Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela w Sosnowcu Niwce]] 
Plik:Dąbrowa Górnicza Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej 001.JPG|[[Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej|Bazylika Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej]] 
Plik:Dąbrowa Górnicza Ząbkowice kościół p.w. Zesłania Ducha Świętego 001.JPG|[[Kościół p.w. Zesłania Ducha Świętego w Dąbrowie Górniczej-Ząbkowicach|Kościół p.w. Zesłania Ducha Świętego w Ząbkowicach]]
Plik:Kościól Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach Wielkich 01.JPG|[[Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach Wielkich|Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa w Strzemieszycach]]
Plik:Koziegłówki Kościół p.w. św. Antoniego Padewskiego 001.JPG|[[Kościół p.w. św. Antoniego Padewskiego w Koziegłówkach]] 
Plik:Kosciol sw Tomasza Apostola w Sosnowcu 0001.jpg|[[Kościół p.w. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu]]
Plik:Poręba Kościół p.w. Zesłania Przenajświętszego Ducha Świętego 002.jpg|[[Kościół p.w. Zesłania Przenajświętszego Ducha Świętego w Porębie]]
Plik:Sosnowiec Pałac Wilhelma Schoena 02.JPG| [[Pałac Wilhelma Schoena w Sosnowcu|Pałac Wilhelma w Sosnowcu]]
Plik:Mauzoleum rodziny Dietlów 01.JPG|[[Mauzoleum rodziny Dietlów w Sosnowcu]]
</gallery>

Pozostałe sygnowane projekty:
* Fasada kamienicy w Sosnowcu przy ul. Dekerta 6
* Budynki fabryczne w Będzinie:
** Budynek fabryczny na wytop surówki przy ul. Słowiańskiej [[1893]]
** [[Cegielnia parowa Jana Piechulka w Będzinie|Fabryka cegieł]] J. Piechulka 1895
** Fabryka krochmalu przy ul. Modrzewiowej Sz. Helgardta [[1910]]
** Plan fabryki odlewni żelaza H. Gliksztajna [[1894]]
** Fabryka Mej(y)erholda 1898
** Pomieszczenie dla lokomobili na terenie zabudowań fabryki farb [[1899]]
** Budynek fabryczny Tylmansa i Oppengeima [[1913]]
** Stajnia Wł. Gutmana przy ul. Słowiańskiej [[1892]]
** Budynek gospodarczy przy zbiegu ulic Słowiańskiej i Smoleńskiej [[1892]]
** Budynek gospodarczy T. Inwalda [[1910]]
** Projekt wozowni murowanej T. Laprusa przy ul. Modrzejewskiej [[1894]]
** Pomieszczenie na maszynę w fabryce Oppenheima 1891
** Pomieszczenie na piec do wypalania wapna A. Wekselmana [[1910]]
** Warsztat przy ul. Nabrzeżnej M. Kornfelda [[1904]]
** Warsztat stolarski i budynek gospodarczy braci Pleskner [[1910]]
* Ponad sto udokumentowanych projektów budynków mieszkalnych w Będzinie, np.: [[Zakład fotograficzny Braci Altman|oficyna braci Altman]] na pl. Aleksandrowskim [[1910]], 3 piętrowy dom z oficynami i sala koncertowa Winera przy Nowym Placu Targowym i ul. Kijewskiej [[1895]], dom Langera przy placu bazarowym [[1897]].

==Odznaczenia oraz pozostała działalność==
*W roku [[1901]] w konkursie na projekt kościoła Najświętszego Zbawiciela w Warszawie projekt Pomianowskiego odznaczono wielkim medalem złotym.
 
*W roku [[1903]] w mieszkaniu inżynierostwa Pomianowskich w Sosnowcu odbyła się wystawa prac plastycznych lokalnych artystów.

*W roku [[1907]] wykonał plany fundamentów kościoła św. Stanisława i Męczennika w Czeladzi. Nie zgodził się jednak na robienie detalicznych rysunków, wobec czego postanowiono wyszukać innego budowniczego i polecić mu wykonanie tychże planów. 

*Podczas zastoju budowlanego w latach pierwszej wojny światowej Pomianowski zajął się malarstwem. Swe obrazy prezentował na wystawach m.in. w Krakowie i Warszawie.

Podsumowaniem działalności Józefa Stefana Pomianowskiego w Zagłębiu Dąbrowskim jest notatka z Kuriera Sosnowieckiego z [[1917]] roku: 

{{CytatD
 |1 = Dowiadujemy się, iż p. J. S. Pomianowski, inżynier cywilny, ustąpił z zajmowanego stanowiska budowniczego miejskiego miasta Sosnowca. P. Pomianowski, znany w szerokich kołach społeczeństwa miejskiego, zaznaczył technicznie swoją działalność szeregiem prac konkursowych; wg jego projektu budowano okoliczne kościoły (Dąbrowa, Zagórze, Strzemieszyce, Niwka i inne). W wybitnym przedstawicielu budownictwa polskiego miasto nasze traci wytrawnego pracownika, obeznanego z potrzebami miasta, ich stroną techniczną, oraz jednego z tych nielicznych, którzy byli za oględnym szafowaniem grosza publicznego w gospodarce miejskiej i za bezwzględną walką z wyzyskiem.
 |2 = Kurier Sosnowiecki
 |3 = 1917
}}

==Linki zewnętrzne==
*[https://stefanpomianowski.wordpress.com/ Strona internetowa poświęcona Józefowi Pomianowskiemu]
*[http://www.e-poreba.pl/viewtopic.php?f=2&t=951&start=90 Forum e-Poręba] 
*[http://klubzaglebiowski.pl/?p=120 Artykuł: ''Artysta czy urzędnik? Opowieść o inż. Józefie Stefanie Pomianie Pomianowskim'' na stronie Klubu Zagłębiowskiego]
*[http://klubzaglebiowski.pl/?p=816 Artykuł: ''O Józefie Stefanie Pomian-Pomianowskim raz jeszcze'' na stronie Klubu Zagłębiowskiego]
*[http://dawnadabrowa.pl/?phrase=J%C3%B3zef%20Stefan%20Pomian-Pomianowski Kościół pw. NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej w trakcie budowy na stronie dawnadabrowa.pl]

==Źródła==
*Archiwum Państwowe Łódź, zespół rząd Gubernialny Piotrkowski w wydziale Administracyjnym WA i Budowlanym WB
*Przegląd Techniczny, rok 1920, nr 23
*[[Goniec Częstochowski|Dziennik Częstochowski]], Nr 117, rok 1906
*[[Przemysłowo-Handlowy Kurier Sosnowiecki|Przemysłowo Handlowy Kurier Sosnowiecki]], nr 51, 52/1903
*Archiwum Państwowe Katowice, Akta Miasta Sosnowca, sygnatura 776

[[Kategoria:Zagłębiowskie Biogramy|Pomian-Pomianowski, Józef]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Zagórzem|Pomian-Pomianowskj, Józef]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Niwką|Pomian-Pomianowski, Józef]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Sosnowcem|Pomian-Pomianowski, Józef]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Dąbrową Górniczą|Pomian-Pomianowski, Józef]]
[[Kategoria:Architekci|Pomian-Pomianowski, Józef]]
[[Kategoria:Architektura Sosnowca]]