Tekst źródłowy strony Galeria Sztuki Współczesnej "Elektrownia" w Czeladzi

[[Plik:Czeladź Galeria Elektrownia 001.JPG|400px|right]]

'''Galeria Sztuki Współczesnej "Elektrownia" w Czeladzi''' - galeria sztuki współczesnej w Czeladzi przy ulicy Dehnelów 45

==Budynek==
Galeria „Elektrownia” w Czeladzi znajduje się w budynku zabudowań dawnej [[Kopalnia "Saturn" (Czeladź)|kopalni węgla kamiennego „Saturn”]] w jednym z najcenniejszych budynków - budynku dawnej elektrowni.   
Budynek elektrowni powstał w latach [[1902]]-[[1908]] na bazie projektu wybitnego polskiego architekta {{w|Józef Pius Dziekoński|Józefa Piusa Dziekońskiego}} (1844-1927), autora projektów wielu monumentalnych obiektów użyteczności publicznej w Europie. Jest to obiekt wzniesiony z cegły, na planie prostokąta z wejściem na osi o dość rozbudowanej bryle. Charakterystycznym elementem jest wieża stylizowana na gotycką z otworami strzelniczymi nawiązująca do obronnej architektury gotyckiej. Elewację budynku stanowią ceglane, nietynkowane ściany w podziale ramowym z osiami, gzymsami i ceglanymi detalami architektonicznymi. 

Wewnątrz zobaczyć można oryginalną posadzkę, w doskonałym stanie oryginalnymi maszynami i urządzeniami byłej elektrowni, pulpit sterowniczy czy turbiny. Największe wrażenie robi generator „Wanda”, pełniący niegdyś rolę bloku energetycznego z silnikiem parowym dwustopniowym i dwucylindrowym, który wyprodukowano w [[1903]] r. przez [https://en.wikipedia.org/wiki/Maschinenfabrik_Oerlikon Maschinenfabrik Oerlikon Schweiz]. Od [[1924]] r. pracował jako silnik, a maszyna parowa jako kompresor. Pozostałe urządzenia to kompresor, przetwornice, pulpit sterowniczy z zegarami i 8-tonowa suwnica.
Po likwidacji kopalni jej tereny przejęło miasto. W [[2005]] roku przeprowadzono remont budynku elektrowni, przeznaczając go na potrzeby '''Galerii Sztuki Współczesnej „Elektrownia”'''. 
W [[2014]] roku obiekt zdobył tytuł '''Superjednostka''' - nagrody w plebiscycie organizowanym przez katowickie Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Metropolii Górnośląskiej „Moje Miasto” za najlepszą realizację architektoniczną w regionie. W tym samym roku został również przyznana Nagroda Marszałka Województwa Śląskiego w konkursie „Najlepsza Przestrzeń Publiczna”.

==Galeria==
Galeria współpracuje z Akademiami Sztuk Pięknych w Krakowie i Katowicach, Instytutem Sztuki Uniwersytetu Śląskiego, Związkiem Polskich Artystów Plastyków i Związkiem Polskich Artystów Fotografików i wieloma instytucjami kultury, Galeria stale rozwija swoją działalność kulturalną, wzbogaca ofertę przy jednoczesnej trosce o zachowanie tożsamości, dziedzictwa kulturowego i przemysłowego obiektu. Zwiedzanie oraz udział w wydarzeniach organizowanych przez Galerię jest bezpłatny. Od 1 września 2016 roku obiektem zarządza Muzeum Saturn w Czeladzi.
W murach galerii można było zobaczyć chociażby obrazy prof. Bronisława Chromego, prace wielu młodych artystów, wystawy fotograficzne itp. 
W dniu 15.10.2021 r. Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia została uhonorowana Nagrodą Burmistrza Miasta „Pierścień Saturna” za rok 2021. „Pierścieniem Saturna”, laurem nawiązującym swą nazwą do historii i tradycji Czeladzi, honorowane są osoby wyjątkowe, reprezentujące środowiska gospodarcze, społeczne i artystyczne, których działalność zmienia Miasto Czeladź i wyzwala pozytywną energię do podejmowania nowych wyzwań.



==Ciekawostki==
* Ten wyjątkowy w Polsce zabytek „zagrał” m.in. w filmie Andrzeja Wajdy pt. „Ziemia obiecana”. 
* Galeria „Elektrownia” w Czeladzi znajduje się na śląskim Szlaku Zabytków Techniki.

==Linki zewnętrzne==
* http://galeria-elektrownia.czeladz.pl/
* https://www.facebook.com/elektrownia

[[Kategoria:Kultura i sztuka w Zagłębiu]]