Artykuł miesiąca (archiwum)
Artykuł miesiąca (archiwum) - lista artykułów zamieszczonych na stronie głównej WikiZagłębie w rubryce "Artykuł miesiąca" wraz z krótkim słowem wstępnym.
Rok 2014
- Październik:Czesław Słania
"Genialny twórca, artysta miniatury i mikrorzeczywistości. Wykreował i ożywił równoległe światy zamknięte w małych formach papieru. Jego drobne kosmosy krążą po świecie, zawsze jako wybitne dzieła sztuki, we wszystkich przestrzeniach codzienności, gdzieś pomiędzy wystawą w galerii, pocztą a bankiem" - tak o urodzonym w Czeladzi - jednym z najwybitniejszych grawerów świata napisała Mira Grabowska w sosnowieckim magazynie kulturalnym SOSNART/październik 2011.
- Listopad:Tomasz Arciszewski
Wśród wielkich nieobecnych miasta Sosnowiec, obok Stanisława Wojciechowskiego – Prezydenta RP w latach 1922 - 1926, znajdziemy jeszcze jedno nazwisko. Jest to Tomasz Arciszewski - wybitny polityk i działacz socjalistyczny, honorowy obywatel Sosnowca z 1928 roku, premier rządu RP na uchodźstwie. Swoim życiorysem mógłby podzielić się z niejedną osobą. To postać barwna i żywa, która całe życie walczyła o szczytne ideały i niepodległość Polski. W mieście o robotniczych tradycjach, w którym mieszkał i działał, nie ma do dzisiaj swojej ulicy, placu czy ronda.
- Grudzień:Księstwo siewierskie
Od 1444 roku tytuł księcia siewierskiego przysługiwał każdemu kolejnemu biskupowi krakowskiemu. Pierwszym, który nabył do niego prawo był Zbigniew Oleśnicki, natomiast ostatnim, który się nim posługiwał był Adam Stefan Sapieha (1867-1951) - mimo iż samo księstwo zostało zlikwidowane już na wiele lat przed narodzinami Sapiehy.
Rok 2015
- Styczeń: Bank Polski oraz Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki
Bank ten został powołany na mocy ukazu cesarskiego z dnia 17/29 stycznia 1828 roku. Głównym zadaniem instytucji bankowej było zaspokajanie długu publicznego, przejętego z czasów Księstwa Warszawskiego, zgodnie z postanowieniami traktatów wiedeńskich z 3 maja 1815 roku. Poprzez swoją działalność Bank miał się przyczyniać do rozwoju przemysłu, handlu oraz rzemiosła w Królestwie Polskim.
- Źródło: Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
Wydarzenia rewolucyjne w Rosji w styczniu 1905 roku dotarły również do Królestwa Polskiego. Do walki strajkowej przystąpili robotnicy z Warszawy, Łodzi, Zagłębia Dąbrowskiego i innych ośrodków przemysłowych Królestwa. Siłą sprawczą wystąpień robotniczych była Polska Partia Socjalistyczna łącząca w programie hasła socjalne z niepodległościowymi. Okręgowy Komitet Robotniczy (OKR) PPS Zagłębia Dąbrowskiego wydal odezwę, w której wezwał robotników do walki pod hasłem Precz z rządem carskim. Pierwsze masowe wystąpienia w regionie rozpoczęły się z dniem 1 lutego 1905 roku.
Projekt uruchomienia linii tramwajowej w regionie pojawił się jeszcze w czasach guberni piotrkowskiej. Jego realizacja ruszyła już w Polsce niepodległej po 1918 roku. Głównym zadaniem było połączenie torami tramwajowymi czterech miasta Zagłębia: Sosnowca, Dąbrowy, Będzina i Czeladzi. W ramach jego realizacji 5 marca 1924 roku w Sądzie Okręgowym w Sosnowcu (Dział B. I. No 77) została zarejestrowana Spółka Akcyjna pod nazwą "Tramwaje elektryczne w Zagłębiu Dąbrowskiem".
- Kwiecień: Wanda Telakowska
20 kwietnia 1905 roku urodziła się Wanda Telakowska. Jej imię nosi główna nagroda (w postaci stypendium) w konkursie Young Design - skierowanym do młodych projektantów - studentów i absolwentów wzornictwa. Przyszła projektantka urodziła się i pierwsze lata młodzieńcze spędziła w Sosnowcu. Maturę zdała w Warszawie. Po 1945 roku wraz z Marią Skoczylas-Leszczyńską organizowała Biuro Nadzoru Estetyki Produkcji, z którego w roku 1950 powstał Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie.
- Maj/Czerwiec: Jan Przemsza-Zieliński oraz Marian Kantor-Mirski
28 maja 1935 roku urodził się Jan Przemsza-Zieliński, pięćdziesiąt lat wcześniej - 22 czerwca 1884 roku Marian Kantor-Mirski. Obaj należą do najbardziej zasłużonych historyków i kronikarzy regionu Zagłębia Dąbrowskiego.
- Lipiec: Zdzisław Lachur
Zdzisław Lachur w latach 1945–1950 studiował malarstwo i grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Był wychowankiem prof. Eugeniusza Eibischa – malarza, rysownika i pedagoga, reprezentanta nurtu kolorystycznego w malarstwie lat 30-tych i sztuce powojennej. W 1947 roku założył w Bielsku-Białej pierwszą w Polsce wytwórnię filmów rysunkowych.
- Sierpień: brak artykułu
- Wrzesień: brak artykułu
- Październik: brak artykułu
- Listopad: Republika Zagłębiowska
110 lat temu doszło do przejęcia władzy przez robotników z Zagłębia Dąbrowskiego. Okres ten, trwający od 31 października do 10 listopada 1905 roku, do historii przeszedł pod nazwą Republiki Zagłębiowskiej. Adam Kałuża w swej książce Przeciw carowi. Rok 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim tak opisuje tamte wydarzenia: [...] przez ulice miast i osiedli Zagłębia przeszło co najmniej 150 000 manifestantów, tj. kilkakrotnie więcej niż liczba robotników w tym ośrodku przemysłowym. Do tak masowych wystąpień nie doszło przedtem nawet podczas strajku zimowego na początku rewolucji 1905 roku. Jednocześnie trwał powszechny strajk polityczny. Nastąpiła całkowita jawność życia politycznego...
- Grudzień: Antoni Rączaszek
Urodzony 14 grudnia 1898 roku Antoni Rączaszek, w czasach II RP, był kolejno burmistrzem swego rodzinnego miasta Czeladź (1924-27), prezydentem Grodna i Tomaszowa Mazowieckiego (1935-39).
Rok 2016
- Styczeń: brak artykułu
- Luty:
