Baba: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „'''Baba''' - rzeka, prawy dopływ Sztoły – rzeka mające swe źródło w Olkuszu. W Bukownie wpada do Sztoły, która z kolei wpada do Białej Przems...”) |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Baba''' - rzeka, prawy dopływ [[Sztoła|Sztoły]] – rzeka mające swe źródło w Olkuszu. W Bukownie wpada do [[Sztoły]], która z kolei wpada do Białej Przemszy. | '''Baba''' - rzeka, prawy dopływ [[Sztoła|Sztoły]] – rzeka mające swe źródło w Olkuszu. W Bukownie wpada do [[Sztoły]], która z kolei wpada do Białej Przemszy. | ||
W XIII wieku przeniesiono nad nią gród olkuski, z miejsca, gdzie obecnie znajduje się Stary Olkusz. | |||
Nazwa tej rzeki po raz pierwszy pojawia się w źródłach historycznych w 1564 roku, kiedy to żupnik, rada i gwarkowie olkuscy zeznali przed rewizorami, że rzeka Baba, która czyniła górnikom olkuskim szkody, teraz od ośmiu lat i dalej nie ciecze. Z racji na budowę geologiczną terenu, rzeka Baba wielokrotnie zalewała olkuskie kopalnie utrudniając, czy wręcz uniemożliwiając eksploatację. Aby odprowadzać wodęz zalewanych kopalń, od XVI wieku rozpoczęła się budowa wielokilometrowych i bardzo drogich sztolni olkuskich. | |||
W wydawanym w latach 1880 – 1914 „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” czytamy; ''Baba, rzeczka w pow. olkuskim bierze początek na wschód od Olkusza pod wsią Siennicznem, poczem zwraca się ku zachodowi przez Olelin (dzisiaj [[Olewin]], dop.red) i Czarną Górę i o ćwierć mili na południe od Olkusza ginie w piaskach płynąc dalej pod ziemią przez dawną sztolnię Pilecką. Po każdym silniejszym przyborze wód wypływa ponownie na powierzchnię pod Starczynowem i uchodzi z prawego brzegu do Stolli (dzisiaj rzeka [[Sztoła]], dop.red).''' Wyrządzała ona dawniej znaczne szkody w kopalniach olkuskich i ostatecznie zniszczyła je wylewami w 1615 i 1655 roku.<ref name="słownikI">{{Cytuj stronę|url=http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/488|Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VII, str 488}}</ref> <ref name="słownikI">{{Cytuj stronę|url=http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/492|Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VII, str 492}}</ref> | |||
W XIII wieku przeniesiono nad nią gród olkuski, z miejsca, gdzie obecnie znajduje się Stary Olkusz. | |||
Powojenny rozwój przemysłu w Olkuszu spowodował dalsze zaburzenia równowagi hydrologicznej, prowadząc do zaniku źródeł Baby. | |||
Obecnie, na skutek szkód górniczych, rzeka rzadko widoczna jest w swym korycie. Podczas dłuższego braku opadów w całości pochłaniana jest przez szyby kopalniane. | Obecnie, na skutek szkód górniczych, rzeka rzadko widoczna jest w swym korycie. Podczas dłuższego braku opadów w całości pochłaniana jest przez szyby kopalniane. | ||
==Bibliografia== | |||
<references /> | |||
Wersja z 12:40, 6 gru 2021
Baba - rzeka, prawy dopływ Sztoły – rzeka mające swe źródło w Olkuszu. W Bukownie wpada do Sztoły, która z kolei wpada do Białej Przemszy.
Nazwa tej rzeki po raz pierwszy pojawia się w źródłach historycznych w 1564 roku, kiedy to żupnik, rada i gwarkowie olkuscy zeznali przed rewizorami, że rzeka Baba, która czyniła górnikom olkuskim szkody, teraz od ośmiu lat i dalej nie ciecze. Z racji na budowę geologiczną terenu, rzeka Baba wielokrotnie zalewała olkuskie kopalnie utrudniając, czy wręcz uniemożliwiając eksploatację. Aby odprowadzać wodęz zalewanych kopalń, od XVI wieku rozpoczęła się budowa wielokilometrowych i bardzo drogich sztolni olkuskich.
W wydawanym w latach 1880 – 1914 „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” czytamy; Baba, rzeczka w pow. olkuskim bierze początek na wschód od Olkusza pod wsią Siennicznem, poczem zwraca się ku zachodowi przez Olelin (dzisiaj Olewin, dop.red) i Czarną Górę i o ćwierć mili na południe od Olkusza ginie w piaskach płynąc dalej pod ziemią przez dawną sztolnię Pilecką. Po każdym silniejszym przyborze wód wypływa ponownie na powierzchnię pod Starczynowem i uchodzi z prawego brzegu do Stolli (dzisiaj rzeka Sztoła, dop.red).' Wyrządzała ona dawniej znaczne szkody w kopalniach olkuskich i ostatecznie zniszczyła je wylewami w 1615 i 1655 roku.[1] [1]
W XIII wieku przeniesiono nad nią gród olkuski, z miejsca, gdzie obecnie znajduje się Stary Olkusz. Powojenny rozwój przemysłu w Olkuszu spowodował dalsze zaburzenia równowagi hydrologicznej, prowadząc do zaniku źródeł Baby. Obecnie, na skutek szkód górniczych, rzeka rzadko widoczna jest w swym korycie. Podczas dłuższego braku opadów w całości pochłaniana jest przez szyby kopalniane.
Bibliografia
- ↑ 1,0 1,1 Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}. Brak podanego tytułu cytowanej strony (parametr tytuł=|). Błąd rozszerzenia cite: Nieprawidłowy znacznik
<ref>; nazwę „słownikI” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
