Józef Pomian-Pomianowski

Z WikiZagłębie
Zagłębiowskie Biogramy
Józef Stefan Wit Pomian-Pomianowski
Imię i nazwisko Józef Stefan Wit Pomian-Pomianowski
Data i miejsce urodzenia 15 czerwca 1864
Wysokienice w powiecie rawskim
Data i miejsce śmierci 21 września 1919
Sosnowiec
Miejsce spoczynku Cmentarz na Powązkach w Warszawie
Zawód Architekt, malarz, urzędnik

Józef Stefan Wit Pomian-Pomianowski - inżynier, budowniczy-architekt, artysta malarz, rzeźbiarz. Urodził się 15 czerwca 1864 w parafii Wysokienice w powiecie rawskim, zmarł w Sosnowcu 21 września 1919 roku. Pochowany na Powązkach.

Rodzina i wykształcenie

Był synem Feliksa i Elżbiety (z Manuczewiczów). Uczęszczał do Szkoły Realnej w Łowiczu, którą ukończył z odznaczeniem, a następnie wyjechał do Petersburga, gdzie studiował w Instytucie Inżynierów Cywilnych. Uczelnię ukończył w roku 1889 z medalem srebrnym. Odznaczony orderem Św. Anny 3 klasy, srebrnym medalem na Pamiątkę Panowania Imperatora z Bożej Łaski Aleksandra III oraz jasno-brązowy na Pamiątkę 300-lecia Panowania Domu Romanowych.

W roku 1892 Pomianowski (posiadający wtedy tytuł Sekretarza Kolegialnego – czyli 10 stopnia w hierarchii 14 rang w ramach Systemu służby państwowej, cywilnej i wojskowej w Rosji Carskiej) ożenił się ze Stefanią Marią Józef Słowikowską – ślub odbył się w Warszawie w kościele św. Barbary. Ojciec Marii, Adam Słowikowski, piastował stanowisko Naczelnika Ziemskiego Towarzystwa Kredytowego.

Pomianowscy mieszkali w Sosnowcu na ulicy Fabrycznej (dziś Małachowskiego).

Praca zawodowa

Pomianowski z żoną i znajomymi (stoi drugi od lewej, za siedzącą żoną)

Począwszy od roku 1889 Pomianowski pracował jako inżynier powiatu będzińskiego, w 1905 został ponadto inżynierem miejskim w Sosnowcu i piastował tę funkcję do roku 1917.
z pracą w magistracie prowadził także prywatną praktykę budowlaną. Był członkiem Stowarzyszenia Techników w Warszawie, współtworzył Klub Esperantystów przy ulicy Warszawskiej 20 w Sosnowcu i uczył kreślenia w 7-mio klasowej szkole handlowej w Będzinie.

Najważniejsze projekty J. S. Pomian-Pomianowskiego:

Galeria:

Pozostałe sygnowane projekty:

  • Fasada kamienicy w Sosnowcu przy ul. Dekerta 6
  • Budynki fabryczne w Będzinie:
    • Budynek fabryczny na wytop surówki przy ul. Słowiańskiej 1893
    • Fabryka cegieł J. Piechulka 1895
    • Fabryka krochmalu przy ul. Modrzewiowej Sz. Helgardta 1910
    • Plan fabryki odlewni żelaza H. Gliksztajna 1894
    • Fabryka Mej(y)erholda 1898
    • Pomieszczenie dla lokomobili na terenie zabudowań fabryki farb 1899
    • Budynek fabryczny Tylmansa i Oppengeima 1913
    • Stajnia Wł. Gutmana przy ul. Słowiańskiej 1892
    • Budynek gospodarczy przy zbiegu ulic Słowiańskiej i Smoleńskiej 1892
    • Budynek gospodarczy T. Inwalda 1910
    • Projekt wozowni murowanej T. Laprusa przy ul. Modrzejewskiej 1894
    • Pomieszczenie na maszynę w fabryce Oppenheima 1891
    • Pomieszczenie na piec do wypalania wapna A. Wekselmana 1910
    • Warsztat przy ul. Nabrzeżnej M. Kornfelda 1904
    • Warsztat stolarski i budynek gospodarczy braci Pleskner 1910
  • Ponad sto udokumentowanych projektów budynków mieszkalnych w Będzinie, np.: oficyna braci Altman na pl. Aleksandrowskim 1910, 3 piętrowy dom z oficynami i sala koncertowa Winera przy Nowym Placu Targowym i ul. Kijewskiej 1895, dom Langera przy placu bazarowym 1897.

Odznaczenia oraz pozostała działalność

  • W roku 1901 w konkursie na projekt kościoła Najświętszego Zbawiciela w Warszawie projekt Pomianowskiego odznaczono wielkim medalem złotym.
  • W roku 1903 w mieszkaniu inżynierostwa Pomianowskich w Sosnowcu odbyła się wystawa prac plastycznych lokalnych artystów.
  • W roku 1907 wykonał plany fundamentów kościoła św. Stanisława i Męczennika w Czeladzi. Nie zgodził się jednak na robienie detalicznych rysunków, wobec czego postanowiono wyszukać innego budowniczego i polecić mu wykonanie tychże planów.
  • Podczas zastoju budowlanego w latach pierwszej wojny światowej Pomianowski zajął się malarstwem. Swe obrazy prezentował na wystawach m.in. w Krakowie i Warszawie.

Podsumowaniem działalności Józefa Stefana Pomianowskiego w Zagłębiu Dąbrowskim jest notatka z Kuriera Sosnowieckiego z 1917 roku:

Dowiadujemy się, iż p. J. S. Pomianowski, inżynier cywilny, ustąpił z zajmowanego stanowiska budowniczego miejskiego miasta Sosnowca. P. Pomianowski, znany w szerokich kołach społeczeństwa miejskiego, zaznaczył technicznie swoją działalność szeregiem prac konkursowych; wg jego projektu budowano okoliczne kościoły (Dąbrowa, Zagórze, Strzemieszyce, Niwka i inne). W wybitnym przedstawicielu budownictwa polskiego miasto nasze traci wytrawnego pracownika, obeznanego z potrzebami miasta, ich stroną techniczną, oraz jednego z tych nielicznych, którzy byli za oględnym szafowaniem grosza publicznego w gospodarce miejskiej i za bezwzględną walką z wyzyskiem.

— Kurier Sosnowiecki, 1917

Linki zewnętrzne

Źródła

  • Archiwum Państwowe Łódź, zespół rząd Gubernialny Piotrkowski w wydziale Administracyjnym WA i Budowlanym WB
  • Przegląd Techniczny, rok 1920, nr 23
  • Dziennik Częstochowski, Nr 117, rok 1906
  • Przemysłowo Handlowy Kurier Sosnowiecki, nr 51, 52/1903
  • Archiwum Państwowe Katowice, Akta Miasta Sosnowca, sygnatura 776