Granice Zagłębia Dąbrowskiego
Granice Zagłebia Dąbrowskiego - nie ma pełnej zgodności co do dokładnych granic regionu. Bliżej niesprecyzowane są kresy północne i wschodnie regionu. Najwyraźniejsza jest granica zachodnia ze Śląskiem, która przebiega wzdłuż podziałów historycznych i kulturowych. Południowa granica przebiega wzdłuż granic zaborów - rosyjskiego i austriackiego.
Koncepcje obszaru Zagłębia
Poglądy na temat obszaru regionu można ogólnie podzielić na dwie grupy:
- wąska koncepcja - oparta na dzisiejszych odczuciach i tożsamości mieszkańców
- szeroka koncepcja - oparta na historycznych związkach i wspólnocie losów historycznych
- miasta Sosnowiec i Dąbrowa Górnicza, powiatów Będzińskiego, Zawierciańskiego, Myszkowskiego i Olkuskiego oraz gmina Ożarowice w powiecie Tarnogórskim.
Przewodnik po Zagłebiu Dąbrowskim [1]
W zakresie szerszym, mianem Zagłębia Dąbrowskiego obejmuje się zazwyczaj powiaty: będziński, olkuski i zawierciański województwa kieleckiego wraz z miastem Sosnowcem. W tych ramach będzie też je ujmował niniejszy Przewodnik. Tak pojęty teren Zagłębia Dąbrowskiego obejmie wschodnią część Wyżyny Śląskiej oraz południową partię Jury Krakowsko-Wieluńskiej; pod względem gospodarczym stanowić będzie rejon wydobycia węgla, rud żelaza, cynku, ołowiu, wapieni, margli, dolomitów oraz glin kajprowych. (...)obszar rozciąga się między 18 58` długości geograficznej wschodniej oraz między 50 08` szerokości geograficznej północnej, stanowiąc południowo-zachodnie krańce województwa kieleckiego i granicząc od wschodu z powiatami: miechowskim i jędrzejowskim, od północy – z włoszczowskim i częstochowskim
Jan Walczak [2]
Najczęściej przyjęło się utożsamiać jego obszar z utworzonym w 1867 roku powiatem będzińskim, obejmującym stare i nowe osady (miasta), jak: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź, Grodziec, Siewierz, Zawiercie i Myszków. Pewne uzasadnienie ma łączenie z Zagłębiem Dąbrowskim Olkusza
Jan Walczak[3]
Poglądy na ten temat są bardzo różne. Istotne argumenty przemawiają za tym, by przez obszar Zagłębia Dąbrowskiego rozumieć utworzony w 1867 roku powiat będziński obejmujący teren ze starymi i nowymi miastami (osadami), gdzie intensywnie rozwijał się wówczas przemysł, jak: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź, Grodziec, Siewierz, Zawiercie, Myszków. Od zachodu wyraźną granicę Zagłębia wyznaczała w znacznym stopniu linia Brynicy i tak pozostało. Na północy w jego skład wchodzą niewątpliwie gminy Koziegłowy, Poraj, Żarki, Niegowa i Irządze. Od wschodu gminy Sławków, Ogrodzieniec i Pilica. Mniej zasadne jest łączenie z Zagłębiem Olkusza, choć niektórzy opowiadają się za tym.
Janusz Ziółkowski[4]
Osobliwy to region (obejmujący stosunkowo niewielką powierzchnię ok. 300km2 zamykającą się w granicach wytyczonych linią : Ząbkowice-Strzemieszyce-Maczki-Sosnowiec-Czeladź-Grodziec-Będzin-Dąbrowa Górnicza-Ząbkowice)(...) o identycznym charakterze zabudowy, o identycznej strukturze społecznej i typie psychicznym mieszkańców, zaznaczające na każdym miejscu swoją odrębność, z silnie rozwiniętym patriotyzmem lokalnym- stanowi w zasadzie jeden wielki organizm przemysłowy i miejski.
Przypisy
- ↑ "Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim", Strona 9-10; Sosnowiec 1939
- ↑ "Zagłębie Dąbrowskie w czasach zaborów i walk o niepodległość (do 1918)" pod redakcją Jana Walczaka, strona 5 ; Sosnowiec 2007
- ↑ "Zagłębie Dąbrowskie zanim powstało" pod redakcją Jana Walczaka, strona 6
- ↑ "Sosnowiec. Drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego"; Janusz Ziółkowski, strona 31-32<
