Andrzej Niemojewski

Z WikiZagłębie
Zagłębiowskie Biogramy
Andrzej Niemojewski
Andrzej Niemojewski
Imię i nazwisko Andrzej Niemojewski
Data i miejsce urodzenia 24 stycznia 1864
Rokitnica
Data i miejsce śmierci 3 listopada 1921
Warszawa
Zawód poeta, literat
Odznaczenia
....

Andrzej Niemojewski - (ur. 24 stycznia 1864 w Rokitnicy, zm. 3 listopada 1921 w Warszawie) pisarz, publicysta. Pochodzi z rodziny ziemiańskiej Feliksa i Józefy z Noskowskich.

Edukacja i praca

Uczył się początkowo w domu, a następnie w Brodnicy, Krakowie i Nowym Sączu, gdzie w 1885 r. zdał maturę. Podczas pobytu w szkole zaprzyjaźnił się z Franciszkiem Nowickim, z którym wydał później debiutancki tomik wierszy. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Dorpacie (1885-1888). Od 1889 r. mieszkał w Warszawie, a potem (1890-1891) w Krakowie, gdzie związał się z ruchem socjalistycznym. Swoje wiersze, nowele, opowiadania drukował w "Przeglądzie Literackim", "Tygodniku Ilustrowanym" i "Wędrowcu".

Przybycie do Sosnowca i twórczość

W 1892 r. osiedlił się w Sosnowcu, gdzie objął stanowisko sekretarza w Sosnowieckim Towarzystwie Kopalń i Zakładów Hutniczych. Jednocześnie poświęcał się działalności literackiej. Tutaj powstała większość utworów siedmioczęściowego cyklu poetyckiego Polonia irredenta:

Zwłaszcza w pierwszych trzech częściach zawarł przejmujący obraz życia i pracy robotników Zagłębia Dąbrowskiego. W okresie sosnowieckim ukazały się także:

Teatr Zagłębia

Prolog na afiszu teatralnym

Niemojewski patronował budowie gmachu teatru, a na inaugurację jego działalności (6 lutego 1897 r.) napisał Prolog, utwór oparty na motywach folkloru górniczego, sławiący "geniusz" sztuki i jego sojusz ze światem pracy.

Agitacja prorewolucyjna

W połowie 1897 r. opuścił Sosnowiec i osiadł w Warszawie, gdzie kontynuował działalność literacką. Współpracował z Polską Partią Socjalistyczną, brał udział w pracy agitacyjnej na rzecz toczącej się w latach 1905-1907 r. rewolucji. Na fali działalności politycznej przyjeżdżał do Sosnowca, aby wygłaszać odczyty i uczestniczyć w demonstracjach postępowej inteligencji. Popierał walkę zagłębiowskiej młodzieży o polską szkołę.

Po 1905 r. poświęcił się krzewieniu wolnomyślicielstwa i religioznawstwa. W Polsce niepodległej reprezentował kierunek zbliżony do endecji.

Ulica Andrzeja Niemojewskiego

W 1991 roku Rada Miejska Sosnowca przemianowała ulicę Jana Tyszki w Józefowie na ulicę Andrzeja Niemojewskiego.

Linki zewnętrzne

Bibliografia

  • Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II. Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 34-35. ISBN 83-89199-03-3.