Wierszyna. Polska wieś na Syberii Wschodniej. 1910–2010. Z dziejów dobrowolnej migracji chłopów polskich na Syberię na przełomie XIX i XX wieku: Różnice pomiędzy wersjami
(→Opis:) |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 2: | Linia 2: | ||
| okładka = Ksiazka.jpg | | okładka = Ksiazka.jpg | ||
| tytuł = '''Wierszyna. Polska wieś na Syberii Wschodniej. 1910–2010. Z dziejów dobrowolnej migracji chłopów polskich na Syberię na przełomie XIX i XX wieku''' | | tytuł = '''Wierszyna. Polska wieś na Syberii Wschodniej. 1910–2010. Z dziejów dobrowolnej migracji chłopów polskich na Syberię na przełomie XIX i XX wieku''' | ||
| autor = | | autor = Władysław Masiarz | ||
| liczba stron = ... | | liczba stron = ... | ||
| format = | | format = | ||
Linia 12: | Linia 12: | ||
== Informacje: == | == Informacje: == | ||
Autor: ''' | Autor: '''Władysław Masiarz ''' | ||
Wydawca: [[???]] | Wydawca: [[???]] | ||
Linia 22: | Linia 22: | ||
Oprawa: ... | Oprawa: ... | ||
ISBN | *ISBN 978-83-7571-213-1 (KTE) | ||
*ISBN 978-83-65208-46-0 (KA AFM) | |||
== Opis: == | == Opis: == | ||
(Ze Wstępu): Przeszło sto lat temu, w 1910 r., w tajdze Wschodniej Syberii, 120 km na północ od Irkucka, polscy przesiedleńcy z Zagłębia Dąbrowskiego założyli wioskę, którą później nazwali WIERSZYNA. Powstała ona w okresie wzmożonej kolonizacji chłopskiej Syberii za rządów premiera Piotra Stołypina. Wioska istnieje do dziś, a potomkowie Polaków, pomimo życia w rosyjsko-buriackim otoczeniu, zachowali język i kulturę polską. | (Ze Wstępu): Przeszło sto lat temu, w 1910 r., w tajdze Wschodniej Syberii, 120 km na północ od Irkucka, polscy przesiedleńcy z Zagłębia Dąbrowskiego założyli wioskę, którą później nazwali WIERSZYNA. Powstała ona w okresie wzmożonej kolonizacji chłopskiej Syberii za rządów premiera Piotra Stołypina. Wioska istnieje do dziś, a potomkowie Polaków, pomimo życia w rosyjsko-buriackim otoczeniu, zachowali język i kulturę polską. | ||
Pragnąc przedstawić jej interesujące, choć trudne dzieje, nie można pominąć całego kontekstu zasiedlania Syberii od końca XIX w., w tym dobrowolnej migracji Polaków. W okresie 1880–1914 i w latach późniejszych polscy badacze i dziennikarze posługiwali się terminem emigracja także na wychodźstwo do Rosji i na Syberię. Uważam, że w tym wypadku należy się posługiwać wyłącznie terminem migracja, gdyż był to ruch przesiedleńczy i osadniczy w granicach jednego państwa, jakim było wówczas Cesarstwo Rosyjskie. | |||
Pragnąc przedstawić jej interesujące, choć trudne dzieje, nie można pominąć całego kontekstu zasiedlania Syberii od końca XIX w., w tym dobrowolnej migracji Polaków. W okresie 1880–1914 i w latach późniejszych polscy badacze i dziennikarze posługiwali się terminem emigracja także na wychodźstwo do Rosji i na Syberię. Uważam, że w tym wypadku należy się posługiwać wyłącznie terminem migracja, gdyż był to ruch przesiedleńczy i osadniczy w granicach jednego państwa, jakim było wówczas Cesarstwo Rosyjskie. | |||
Ta skomplikowana tematyka miała przemożny wpływ na układ pracy. Najpierw przedstawiłem w ogólnych zarysach rosyjską kolonizację Syberii i dobrowolną migrację chłopów polskich, a dopiero na tym tle dzieje wsi Wierszyna, jako relikt stołypinowskiej kolonizacji Syberii. | Ta skomplikowana tematyka miała przemożny wpływ na układ pracy. Najpierw przedstawiłem w ogólnych zarysach rosyjską kolonizację Syberii i dobrowolną migrację chłopów polskich, a dopiero na tym tle dzieje wsi Wierszyna, jako relikt stołypinowskiej kolonizacji Syberii. | ||
Linia 39: | Linia 42: | ||
strona 07 • | strona 07 • | ||
Spis treści | |||
Wstęp ........................................................ | |||
............................................................... | |||
.........................9 | |||
Rozdział 1. Rosyjska kolonizacja Syberii w końcu XIX | |||
i na początku XX w. .......................................... | |||
............................................................... | |||
...19 | |||
1. Główny tok migracji na Syberię z Rosji, Ukrainy, Litwy | |||
i Łotwy 1880–1905 ........................................... | |||
...........................................................19 | |||
2. Stołypinowski etap przyśpieszenia kolonizacji Syberii 1906– | |||
1914....30 | |||
Rozdział 2. Dobrowolna migracja chłopska z Królestwa Polskiego | |||
na Syberię 1877–1914 ......................................... | |||
............................................................51 | |||
1. Początki migracji chłopów z ziem polskich 1877–1897 ....... | |||
.....................51 | |||
2. Ruch przesiedleńczy z Królestwa Polskiego w latach 1897–190 | |||
5 .......58 | |||
3. Polacy w stołypinowskim etapie kolonizacji Syberii 1906–191 | |||
4 .........68 | |||
4. Zaspokajanie religijnych potrzeb polskich osiedleńców .... | |||
......................76 | |||
Rozdział 3. „Gorączka syberyjska” w Zagłębiu Dąbrowskim | |||
w latach 1908–1910 .......................................... | |||
..............................................................8 | |||
1 | |||
1. Kryzys w Zagłębiu po rewolucji 1905–1907 ................. | |||
.................................81 | |||
2. Ruch przesiedleńczy w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1909–191 | |||
0.....91 | |||
3. Formy i metody przeciwdziałania dobrowolnej migracji | |||
na Syberię ................................................. | |||
............................................................... | |||
.....101 | |||
Rozdział 4. Dzieje Wierszyny – polskiej wsi w guberni irkuckiej | |||
1910–2010 ................................................... | |||
............................................................... | |||
......113 | |||
1. Decyzji o przesiedleniu się z Zagłębia Dąbrowskiego na Sybe | |||
rię .....113 | |||
2. Trudne początki polskich osadników na Trubaczejewskim | |||
Uczastku .................................................... | |||
............................................................... | |||
......122 | |||
3. Wierszyna w pierwszym dziesięcioleciu władzy sowieckiej | |||
1917–1927 ................................................... | |||
............................................................... | |||
..152 | |||
4. Przymusowa kolektywizacja Wierszyny 1930–1937 ............. | |||
.................158 | |||
5. Stalinowskie represje. Mord 31 Polaków z Wierszyny w 1938 r | |||
. ..........184 | |||
6. Wierszyna w latach II wojny światowej 1939–1945 .......... | |||
....................194 | |||
7. Kołchozowa egzystencja w latach „budowy komunizmu” | |||
1945–1989 ................................................... | |||
............................................................... | |||
..201 | |||
8. Odkrywanie Wierszyny po roku 1990 – odradzanie się polskośc | |||
i | |||
i powrót do korzeni ......................................... | |||
.........................................................210 | |||
WIERSZYNA. Polska wieś na Syberii Wschodniej 1910–2010 | |||
8 | |||
Rozdział 5. Genealogie rodzin mieszkających w Wierszynie | |||
w latach 1910–2010 ........................................... | |||
...........................................................233 | |||
1. Rodziny polskie ........................................... | |||
............................................................... | |||
233 | |||
2. Rodziny mieszane polsko-rosyjskie, polsko-ukraińskie | |||
i polsko-buriackie mieszkające w Wierszynie po 1939 r. ...... | |||
................306 | |||
3. Wykaz pierwszych polskich dzieci urodzonych w Wierszynie | |||
w 1912 r. (na podstawie metryk urodzenia i chrztu z kościoła | |||
paraβialnego w Irkucku) ..................................... | |||
....................................................307 | |||
Zakończenie .................................................. | |||
............................................................... | |||
.............309 | |||
Aneksy | |||
Aneks nr 1. Wioski z polskimi kolonistami-osiedleńcami na Syber | |||
ii | |||
do 1914 r. .................................................. | |||
............................................................... | |||
...........313 | |||
Aneks nr 2. Wykaz ważniejszych wydawnictw Głównego Zarządu | |||
Przesiedleńczego w Sankt Petersburgu dotyczący przesiedlania s | |||
ię | |||
za Ural z lat 1904–1914 ...................................... | |||
..........................................................316 | |||
Aneks nr 3. | |||
Niezb | |||
ę | |||
dne wiadomo | |||
ś | |||
ci. Ka | |||
ż | |||
demu, kto zamierza | |||
przesiedla | |||
ć | |||
si | |||
ę | |||
, nale | |||
ż | |||
y wiedzie | |||
ć | |||
.............................................................. | |||
....................320 | |||
Aneks nr 4. | |||
Прошение | |||
z 30 I 1910 r. ............................................... | |||
.............................325 | |||
Aneks nr 5. Kosztorys budowy wierszynińskiej jednoklasowej szko | |||
ły | |||
z XI 1910 r. ................................................ | |||
............................................................... | |||
..........330 | |||
Aneks nr 6. Wykaz mieszkańców Wierszyny według kolejnych | |||
list z lat 1910–1911 ......................................... | |||
............................................................... | |||
331 | |||
Aneks nr 7. Zestawienie kosztów budowy kaplicy w Wierszyninie | |||
z 23 XII 1912 r. ............................................. | |||
............................................................... | |||
......334 | |||
Aneks nr 8. Alfabetyczny wykaz Polaków pochowanych na cmentarzu | |||
w Wierszynie sporządzony z krzyży odnalezionych osobiście | |||
w maju 1991 r. .............................................. | |||
............................................................... | |||
.....335 | |||
Aneks nr 9. Spis młodych wyborców z Wierszyny z 6 XII 1934 r. | |||
..................337 | |||
Aneks nr 10. Wykaz biedniaków i średniaków w Wierszynie | |||
w XII 1930 r. ................................................ | |||
............................................................... | |||
........339 | |||
Aneks nr 11. Wykaz 30 Polaków z Wierszyny zamordowanych | |||
przez NKWD w Irkucku 19 II 1938 r. .......................... | |||
..........................................342 | |||
Aneks nr 12. Sprawa K. Soi i innych w liczbie 30. Pełny tekst | |||
dokumentu nr 718 z 6 I 1938 r., podany do druku | |||
przez J. Szostaka w 2001 r. – do s. 201. ..................... | |||
............................................348 | |||
Aneks nr 13. Życzenia na 100-lecie Wierszyny .................. | |||
......................................353 | |||
Wykaz skrótów i pojęć.......................................... | |||
............................................................... | |||
.355 | |||
Bibliograβia .................................................. | |||
............................................................... | |||
................357 | |||
Indeks miejscowości ........................................... | |||
............................................................... | |||
...365 | |||
Indeks nazwisk ................................................ | |||
............................................................... | |||
.........371 | |||
Album. Domostwa polskich rodzin w Wierszynie .................. | |||
................................385 | |||
[[Kategoria: Biblioteka Zagłębiaka|Wierszyna. Polska wieś na Syberii Wschodniej. 1910–2010. Z dziejów dobrowolnej migracji chłopów polskich na Syberię na przełomie XIX i XX wieku]] | [[Kategoria: Biblioteka Zagłębiaka|Wierszyna. Polska wieś na Syberii Wschodniej. 1910–2010. Z dziejów dobrowolnej migracji chłopów polskich na Syberię na przełomie XIX i XX wieku]] |
Wersja z 11:46, 9 lut 2018
Biblioteka Zagłębiaka | |
Tytuł | Wierszyna. Polska wieś na Syberii Wschodniej. 1910–2010. Z dziejów dobrowolnej migracji chłopów polskich na Syberię na przełomie XIX i XX wieku |
Rok wydania | ??? |
Miejsce wydania | ??? |
Wydawca | ??? |
Liczba stron | ... |
Autor | |
Autor | Władysław Masiarz |
Informacje:
Autor: Władysław Masiarz
Wydawca: ???
Miejsce i rok wydania: ???, ???
Ilość stron: ...
Oprawa: ...
- ISBN 978-83-7571-213-1 (KTE)
- ISBN 978-83-65208-46-0 (KA AFM)
Opis:
(Ze Wstępu): Przeszło sto lat temu, w 1910 r., w tajdze Wschodniej Syberii, 120 km na północ od Irkucka, polscy przesiedleńcy z Zagłębia Dąbrowskiego założyli wioskę, którą później nazwali WIERSZYNA. Powstała ona w okresie wzmożonej kolonizacji chłopskiej Syberii za rządów premiera Piotra Stołypina. Wioska istnieje do dziś, a potomkowie Polaków, pomimo życia w rosyjsko-buriackim otoczeniu, zachowali język i kulturę polską.
Pragnąc przedstawić jej interesujące, choć trudne dzieje, nie można pominąć całego kontekstu zasiedlania Syberii od końca XIX w., w tym dobrowolnej migracji Polaków. W okresie 1880–1914 i w latach późniejszych polscy badacze i dziennikarze posługiwali się terminem emigracja także na wychodźstwo do Rosji i na Syberię. Uważam, że w tym wypadku należy się posługiwać wyłącznie terminem migracja, gdyż był to ruch przesiedleńczy i osadniczy w granicach jednego państwa, jakim było wówczas Cesarstwo Rosyjskie.
Ta skomplikowana tematyka miała przemożny wpływ na układ pracy. Najpierw przedstawiłem w ogólnych zarysach rosyjską kolonizację Syberii i dobrowolną migrację chłopów polskich, a dopiero na tym tle dzieje wsi Wierszyna, jako relikt stołypinowskiej kolonizacji Syberii.
Spis treści:
strona 04 •
strona 05 •
strona 06 •
strona 06 •
strona 07 •
Spis treści
Wstęp ........................................................
...............................................................
.........................9
Rozdział 1. Rosyjska kolonizacja Syberii w końcu XIX
i na początku XX w. ..........................................
............................................................... ...19
1. Główny tok migracji na Syberię z Rosji, Ukrainy, Litwy i Łotwy 1880–1905 ...........................................
...........................................................19
2. Stołypinowski etap przyśpieszenia kolonizacji Syberii 1906–
1914....30 Rozdział 2. Dobrowolna migracja chłopska z Królestwa Polskiego
na Syberię 1877–1914 .........................................
............................................................51
1. Początki migracji chłopów z ziem polskich 1877–1897 .......
.....................51
2. Ruch przesiedleńczy z Królestwa Polskiego w latach 1897–190
5 .......58
3. Polacy w stołypinowskim etapie kolonizacji Syberii 1906–191
4 .........68
4. Zaspokajanie religijnych potrzeb polskich osiedleńców ....
......................76 Rozdział 3. „Gorączka syberyjska” w Zagłębiu Dąbrowskim
w latach 1908–1910 ..........................................
..............................................................8 1
1. Kryzys w Zagłębiu po rewolucji 1905–1907 .................
.................................81
2. Ruch przesiedleńczy w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1909–191
0.....91
3. Formy i metody przeciwdziałania dobrowolnej migracji na Syberię .................................................
............................................................... .....101 Rozdział 4. Dzieje Wierszyny – polskiej wsi w guberni irkuckiej
1910–2010 ...................................................
............................................................... ......113
1. Decyzji o przesiedleniu się z Zagłębia Dąbrowskiego na Sybe
rię .....113
2. Trudne początki polskich osadników na Trubaczejewskim Uczastku ....................................................
............................................................... ......122
3. Wierszyna w pierwszym dziesięcioleciu władzy sowieckiej 1917–1927 ...................................................
............................................................... ..152
4. Przymusowa kolektywizacja Wierszyny 1930–1937 .............
.................158
5. Stalinowskie represje. Mord 31 Polaków z Wierszyny w 1938 r
. ..........184
6. Wierszyna w latach II wojny światowej 1939–1945 ..........
....................194
7. Kołchozowa egzystencja w latach „budowy komunizmu” 1945–1989 ...................................................
............................................................... ..201
8. Odkrywanie Wierszyny po roku 1990 – odradzanie się polskośc
i
i powrót do korzeni .........................................
.........................................................210 WIERSZYNA. Polska wieś na Syberii Wschodniej 1910–2010 8 Rozdział 5. Genealogie rodzin mieszkających w Wierszynie
w latach 1910–2010 ...........................................
...........................................................233
1. Rodziny polskie ...........................................
............................................................... 233
2. Rodziny mieszane polsko-rosyjskie, polsko-ukraińskie i polsko-buriackie mieszkające w Wierszynie po 1939 r. ......
................306
3. Wykaz pierwszych polskich dzieci urodzonych w Wierszynie w 1912 r. (na podstawie metryk urodzenia i chrztu z kościoła paraβialnego w Irkucku) .....................................
....................................................307 Zakończenie .................................................. ............................................................... .............309 Aneksy Aneks nr 1. Wioski z polskimi kolonistami-osiedleńcami na Syber ii
do 1914 r. ..................................................
............................................................... ...........313 Aneks nr 2. Wykaz ważniejszych wydawnictw Głównego Zarządu
Przesiedleńczego w Sankt Petersburgu dotyczący przesiedlania s
ię
za Ural z lat 1904–1914 ......................................
..........................................................316 Aneks nr 3. Niezb ę dne wiadomo ś ci. Ka ż demu, kto zamierza
przesiedla
ć
si
ę , nale ż y wiedzie ć
..............................................................
....................320 Aneks nr 4. Прошение z 30 I 1910 r. ............................................... .............................325 Aneks nr 5. Kosztorys budowy wierszynińskiej jednoklasowej szko ły
z XI 1910 r. ................................................
............................................................... ..........330 Aneks nr 6. Wykaz mieszkańców Wierszyny według kolejnych
list z lat 1910–1911 .........................................
............................................................... 331 Aneks nr 7. Zestawienie kosztów budowy kaplicy w Wierszyninie
z 23 XII 1912 r. .............................................
............................................................... ......334 Aneks nr 8. Alfabetyczny wykaz Polaków pochowanych na cmentarzu
w Wierszynie sporządzony z krzyży odnalezionych osobiście w maju 1991 r. ..............................................
............................................................... .....335 Aneks nr 9. Spis młodych wyborców z Wierszyny z 6 XII 1934 r. ..................337 Aneks nr 10. Wykaz biedniaków i średniaków w Wierszynie
w XII 1930 r. ................................................
............................................................... ........339 Aneks nr 11. Wykaz 30 Polaków z Wierszyny zamordowanych
przez NKWD w Irkucku 19 II 1938 r. ..........................
..........................................342 Aneks nr 12. Sprawa K. Soi i innych w liczbie 30. Pełny tekst
dokumentu nr 718 z 6 I 1938 r., podany do druku przez J. Szostaka w 2001 r. – do s. 201. .....................
............................................348 Aneks nr 13. Życzenia na 100-lecie Wierszyny .................. ......................................353 Wykaz skrótów i pojęć.......................................... ............................................................... .355 Bibliograβia .................................................. ............................................................... ................357 Indeks miejscowości ........................................... ............................................................... ...365 Indeks nazwisk ................................................ ............................................................... .........371 Album. Domostwa polskich rodzin w Wierszynie .................. ................................385