Przędzalnia Czesankowa Politex , Przędzalnia Dietla, Sosnowiec, 1879 - 1994

Z WikiZagłębie
Brama wjazdowa, widok z 2016 r.
Widok od ulicy Żeromskiego, widok z 2016 r.

Przędzalnia Czesankowa ,,Politex” - nieistniejący zakład w Sosnowcu, założony w 1879 roku przez niemieckiego przedsiębiorcę / przemysłowca Henryka Dietla. Jego ojciec, Heinricha Gottlob Dietl, w 1853 roku uruchomił podobną przędzalnie w Wilkau[1][2]. Była to pierwsza przędzalnia czesankowa w Królestwie Polskim (1815 - 1918) i przez długi czas jedyna. Była też zarazem największą przędzalnią czesankową w Cesarstwie Rosji. Zatrudniała 2000 osób i przynosiła właścicielom ogromne zyski, dzięki którym przyczyniła się do rozwoju Sosnowca (liczne inwestycje nieprzemysłowe Henryka Dietla). Przędzalnia przez lata była jednym z największych zakładów przemysłowych w mieście. Wkrótce otwarto w mieście również dwie inne przędzalnie, należące do rodziny Schoenów.

H. Dietel Spółka Akcyjna Przemysłu Włókienniczego w Sosnowcu

Po śmierci założyciela (w 1911 roku) fabryką zarządzali jego synowie Przędzalnia wełny czesankowej rozwijała się dynamicznie do wybuchu I wojny światowej. Wojna spowodowała unieruchomienie fabryki, co pociągnęło za sobą wielkie straty. W 1920 roku przędzalnia została ponownie uruchomiona i wytwarzała przędzę przez cały okres międzywojenny. W 1922 utworzono spółkę H. Dietel Spółka Akcyjna Przemysłu Włókienniczego w Sosnowcu, do której przekazano (sprzedano) wszystkie udziały przędzalni. Udziałowcami Spółki byli prawie wyłącznie członkowie rodziny Dietlów.[3]

Przędzalnia i Spółka funkcjonowały także w czasie II wojny światowej, ale ze względu na trudności stopniowo ograniczano produkcję i demontowano maszyny. W budynkach fabrycznych zainstalowano wytwórnię hamulców i kompresorów; część maszyn była jednak czynna do końca okupacji niemieckiej.

Politex

W lutym 1945 rok przędzalnia została przejęta przez tymczasowy zarząd państwowy [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. L. Domański, Będzin 1982]. 11 kwietnia 1946 Rozporządzeniem Rady Ministrów zakłady zostały wciągnięte do piątego wykazu przedsiębiorstw, przechodzących na własność Państwa, a 3 grudnia 1947 stan ten został zatwierdzony przez ówczesnego Ministra Przemysłu i Handlu - Hilarego Minca[4]. Na podstawie przejętego majątku utworzonoSosnowiecką Przędzalnię Czesankową Politex. Jeszcze w latach 70. w zakładzie produkowano tkacką i dziewiarską przędzę czesankową. Fabryka była też jedynym producentem przędzy na tkaniny trudnopalne dla przemysłu okrętowego i włókien polipropylenowych na tzw. suche pieluszki". W 1993 ogłoszono upadłość i likwidację zakładów. Ponieważ zakład nie był wpisany do rejestru zabytków, w 2012 roku rozpoczęto wyburzanie głównej hali, będącej już w stanie posuniętej ruiny.

Przypisy

Liki zewnętrzne