Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu

Z WikiZagłębie
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu
Distinctive emblem for cultural property.svg.png 000
Katedra w Sosnowcu
Katedra w Sosnowcu
Miejscowość xxx (gm. xxx)
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki

Architektura

Świątynia jest trójnawową bazyliką, rozdzieloną 12 kolumnami, z transeptem, o wystroju neoromańskim. O pięknie kościoła decyduje przede wszystkim jego polichromia pokrywająca ściany i sklepienie, składająca się z 14 scen o treści historyczno-religijnej oraz wizerunków 62 świętych, wykonana w latach 1904-1906. Jej autorami są Włodzimierz Tetmajer (przyrodni brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera, autor polichromii w znanych polskich kościołach, m.in. w katedrze na Wawelu , kościele w Wieliczce, Kalwarii Zebrzydowskiej i Kaliszu) i Henryk Uziembło. Z malarstwem współgrają witraże przedstawiające świętych.

Ołtarz główny (z 1903 r.) jest kopią ołtarza z krakowskiego kościoła Bożego Ciała z r. 1634. Jest to dzieło w stylu renesansowym, bogate i złocone. Ufundowali go robotnicy i majstrowie Walcowni Milowickiej (huty "Milowice"), a wykonał rzeźbiarz z Olkusza Paweł Turbas. W ołtarzu głównym oprócz rzeźbionego znajduje się namalowany przez Tetmajera obraz Wniebowzięcia Matki Boskiej.

Poza ołtarzem głównym są cztery boczne ołtarze : w kaplicy Matki Bożej Różańcowej, Jezusa Ukrzyżowanego, Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Zyty. Autorem wiszącej nad głowami wiernych efektownej ambony jest Paweł Turbas.

Zakrystię zdobi piękna polichromia, a w jej przedsionku znajduje się obraz Tetmajera przedstawiający postacie związane z budową świątyni.

Na placu kościelnym znajduje się kapliczka upamiętniająca bitwę stoczoną w 1863 r. przez powstańców z wojskiem carskim. Zniszczona podczas I wojny światowej, została odtworzona w 1930 roku. Pierwotnie stała tam, gdzie doszło do bitwy - u zbiegu ulic Piłsudskiego i Teatralnej; ale podczas modernizacji układu komunikacyjnego miasta została przeniesiona na plac przy kościele.

Na południowej ścianie świątyni umieszczone są tablice ku czci Jana Kilińskiego, Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, lekarzy, Sybiraków i harcerzy.


Historia

Kościół zbudowany w latach 1893-1901 wg projektu architekta Karola Kozłowskiego (jego popiersie znajduje się w kruchcie). W 1899 r. został poświęcony i ustanowiono w nim parafię. W 1906 r. zakończyła się budowa plebanii, która dziś jest domem biskupim.

Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu została ustanowiona 3 czerwca 1899 r. przez biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego. Pierwszym proboszczem został ks. Dominik Roch Milbert, budowniczy kościoła.

W związku z uroczystościami milenijnymi jakie miały miejsce 20-21 maja 1967 r. (z wielkimi utrudnieniami ze strony władz wojewódzkich i miejskich), świątynię nawiedził Prymas Polski Stefan Wyszyński i metropolita krakowski Karol Wojtyła oraz przedstawiciele Episkopatu Polski oraz tysiące wiernych.

Decyzją Ojca Świętego Jana Pawła II, po utworzeniu 25 marca 1992 r. diecezji sosnowieckiej, kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu został podniesiony do godności Katedry Biskupa Sosnowieckiego.

Tytuł Bazyliki Mniejszej sosnowiecka katedra otrzymała na mocy uprawnień udzielonych przez Ojca Świętego Jana Pawła II na podstawie reskryptu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 28 października 1999 r., a jego uroczyste ogłoszenie nastąpiło w 2000 r.

opracował: Piotr Dudała

Na dawnej pocztówce

Galeria

Bibliografia