Gwarectwo von Kramsta

Gwarectwo von Kramsty powstałe w 1883 po śmierci Christiana Gustawa von Kramsta, właściciela majątków ziemskich, kopalń i hut, funkcjonujących w znacznej części na terenie dzisiejszego Sosnowca, utworzone przez jego spadkobierców (dwóch synów i córkę). W Królestwie gwarectwo prowadziło przede wszystkim hutnictwo cynku. Posiadało ono hutę „Paulina” w Zagórzu i walcownię blachy cynkowej „Emma” w Sosnowcu. Rud cynkowych dostarczała kopalnia „Bolesław”, paliwa zaś kopalnie „Ignacy” w Zagórzu i „Jerzy” w Niwce. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX stulecia do „Gwarectwa von Kramsta” należały oprócz kopalń i nadań węgla kamiennego kopalnie rud galmanowych „Gustaw” i „Alek-sander”, wspomniana huta cynkowa „Paulina” z Zagórza, fabryka farb cynkowych i walcownia cynku „Emma” znajdujące się w Sosnowcu. Ponadto na obszarze majątku Zagórze w Niwce znajdowała się odlewnia żelaza z fabryką maszyn i warsztatami mechanicznymi, których celem była budowa i rekonstrukcja uszkodzonych maszyn znajdujących się w kopalniach i hutach towarzystwa. W 1884 roku kopalnia „Jerzy” była największą i najbardziej nowoczesną kopalnią w Zagłębiu Dąbrowskim. Wydobywała ponad 1/4 produkcji całego okręgu, zatrudniała blisko 1200 robotników i miała najlepszą wydajność. Z kopalń Gwarectwa pochodziło ponad 1/3 całej produkcji węgla w Królestwie Polskim i skupiało w swych rękach produkcję 70% wytwarzanego cynku, 10% blachy cynkowej oraz 80% wydobycia galmanu w Królestwie.