Pogranicze śląsko-małopolskie w średniowieczu
| Biblioteka Zagłębiaka | |
| Tytuł | Pogranicze śląsko-małopolskie w średniowieczu |
| Rok wydania | 1998 |
| Miejsce wydania | Katowice |
| Autor | |
| Autor | Jerzy Rajman |
| Strona internetowa | |
Informacje:
Autor: Jerzy Rajman
Wydawca: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ISBN
ISSN-0239-6025 ISBN-83-87513-33-4
Miejsce i rok wydania: Kraków, 1998
Ilość stron:
Opis:
Z opinii recenzentów Książkę Jerzego Rajmana należy ocenić niezwykle wysoko. Imponuje wykorzystana olbrzymia literatura przedmiotu. Bardziej jeszcze podstawa źródłowa, która stanowi o oryginalności rozprawy. Podziw budzi przeprowadzona kwerenda źródłowa. Autor dotarł do wszystkich prawie znanych i dotąd mniej znanych archiwaliów dotyczących pogranicza, znajdujących się w kraju i poza jego granicami. Wnikliwa analiza olbrzymiego materiału źródłowego pozwoliła na nowe spojrzenie na problem pogranicza, słabo dotąd rozpoznanego pogranicza śląsko-małopolskiego. Jest to pierwsze pełne ujęcie zagadnienia, oparte ponadto na solidnej podstawie także metodologicznej. Antoni Barciak
Pracę uważam za nowatorską pod względem koncepcyjnym, za doskonale udokumentowaną i za wyczerpującą pod względem problemowym. Jest ona bardzo interesująca sama w sobie jako dotycząca ważnego historycznie obszaru stanowiącego pomost między Śląskiem i Małopolską, a niezależnie od tego może mieć charakter modelowy dla badań nad innymi naszymi pograniczami.
Jerzy Wyrozumski
Spis treści:
strona 07 •
strona 11 •
strona 16 •
strona 29 •
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów................................................................................................................ 5
Wprowadzenie - Pogranicze jako problem w badaniach mediewistycznych..................................................................................................... 11
Część pierwsza. OSADNICTWO I GRANICE
Ziemia niczyja. Zasięg rubieży międzyplemiennej.................................... 25
Zasiedlanie pogranicza w okresie pierwszych Piastów (do 1177 r.) . 40
Granica między Śląskiem a ziemią krakowską w okresie wczesnopiastowskim........................................ 55
Najstarsze dane o zasięgu diecezji krakowskiej i wrocławskiej na
pograniczu śląsko-małopolskim........................................................................ 56
Rekonstrukcja zasięgu pogranicznych dekanatów i kasztelanii ... 59
Wschodni zasięg kasztelanii raciborskiej i cieszyńskiej. Kwestia
przynależności Pszczyny i Mikołowa................................................................. 59
Kasztelania oświęcimska................................................................................... 63
Kasztelania mikolowska....................................................................................... 66
Kasztelania bytomska i kwestia terytorium siewierskiego . . 66
Kasztelania toszec ka.................. 75
Zachodnie terytoria ziemi krakowskiej............................................................. 75
Kasztelania chrzanowska................................................................................... 75
Kasztelania sławkowska i dobra zamku w Będzinie.................................... 76
Cypel kłobucki i kwestia kasztelanii lelowskiej...................... 77
Wschodni zasięg ziemi opolskiej w XIII wieku .... 79
Kasztelania oleska.................................................................................................. 79
Księstwo strzeleckie.............................................................................................. 80
Pogranicze od XIII do początków XVI w. Reorganizacja osadnictwa wczesnopiastowskiego i dalsze zasiedlanie pustek................................ 82
Tendencje rozwoju sieci osadniczej................................................................. 84 Powstanie miast lokacyjnych...................................................................................106 Sieć drożna ................................................................................................................114 Liczba ludności u schyłku średniowiecza 121
Część druga. MIĘDZY WROCŁAWIEM, PRAGĄ A KRAKOWEM. TEREN WPŁYWÓW
Społeczeństwo gotowe do wojny.................. 129 Pogranicze jako przedmiot polityki i teatr wojenny....................................176
Okres ekspansji księstwa raciborsko-opolskiego i silnych wpływów
czeskich..........................................................................................................................176
Okres odzyskiwania strat przez Polskę.............................................................196
Próby zjednoczenia księstw pogranicza u schyłku XV wieku i kwestia sukcesji opolskiej...................... .216
Oddziaływania kościelne i kulturalne . . 224
Proces fundacyjny, związki fdiacyjne i kulturotwórcza rola klasztorów . 228
Szkolnictwo, studia, środowiska intelektualne..............................................237
Rola kościołów miejskich w organizacji życia religijnego i promowaniu kultów świętych...........................................................................................................248
Integrująca rola gospodarki i jej cechy indywidualne...............................259
Zakończenie 292
Wykorzystane źródła archiwalne...............................................................................295 Wybór najważniejszych opracowań.................. 298 Indeks 317
