Jakub Zim

W przedwojennym Sosnowcu urodzili się, uczyli i mieszkali znakomici żydowscy artyści. Oprócz postaci takich jak Władysław Szpilman Sosnowiec dał schronienie również wspaniałym malarzom. Wśród nich byli: znany ze swojej bardzo dobrej techniki impresjonista - Izaak Lisze czy absolwent Paryskiej Akademii Sztuki Zygmunt Baum. W historii sztuki żydowskiej swoje miejsce znalazł też inny sosnowiczanin – niezastąpiony Jakub Zim.

Jakub Zim przyszedł na świat w 1920 roku. Mieszkał w Sosnowcu na ulicy Targowej, będąc sąsiadem wspomnianego Władysława Szpilmana. Warto pamiętać, że to również dzięki pomocy Jakuba Zima udało się dokładnie ustalić miejsce zamieszkania pianisty. Jakub przeżył wojnę i razem ze swoim bratem wyjechali po wojnie do Palestyny. Tam dokończył przerwane przez wojnę studia i rozpoczął wielopłaszczyznową działalność. Malował obrazy, ilustrował książki i tworzył grafiki. Symptomatyczne jest to że malarz w Izraelu zmienił aszkenazyjskie nazwisko (które brzmiało Cymberknopf) na Zim. Podobnie robiło wielu emigrantów, jak choćby rodzice wybitnego izraelskiego pisarza Amosa Oza (wczesniej Klausner) czy poetka Miriam Akavia (Weinfeld).

Po niespełna pół wieku Jakub Zim wyruszył w sentymentalną podróż do swojego rodzinnego miasta odwiedzając w roku 1990 Sosnowiec. Jego wspomnienia zapisane na filmowej taśmie stały się kanwą filmu „Szema Izrael”, który można było oglądać między innymi w Centrum Sztuki Filmowej w Katowicach. Jego wizyta w Polsce jest, razem z niedawną wizytą Efraima Szamira (muzyka pochodzącego z Bytomia, członka zespołu rockowego który reprezentował Izrael na konkursie Eurowizji), jednym z najbardziej przejmujących i spektakularnych powrotów po latach jakie miały miejsc w naszym regionie.

Malarstwo Jakuba Zima nie jest zbyt znane w Polsce (co być może zmieni się po emisji filmu z jego udziałem). W Izraelu natomiast malarz jest bardzo ceniony, a jedno z jego artystycznych przedsięwzięcie znane jest każdemu obywatelowi jego nowej ojczyzny. Niezależnie od etnicznej przynależności, wieku czy płci, bez względu na polityczne sympatie czy status społeczny, każdy mieszkaniec Izraela dotyka dzieła Jakuba Zima. W latach osiemdziesiątych Jakub Zim został poproszony bowiem o stworzenie designu izraelskiego szekla – nowej waluty nowego państwa.

źródło: Izraelskie szekle z Sosnowca - Zofia Zielińska /nr 2/09