Kopalnia "Sobieski"
Zakład Górniczy Sobieski – kopalnia węgla kamiennego znajdująca się w Jaworznie.
Historia
Pierwszą kopalnię węgla na ziemiach polskich założono we wsi Szczakowa (dziś w granicach Jaworzna) w roku 1766. Ze względu na niskie zapotrzebowanie na węgiel w tamtych czasach, wydobycie (najpierw prowadzone metodą odkrywkową, dopiero później podjęto wydobycie także metodą głębinową)) nie było stałe, odbywało się przez kilka miesięcy w latach 1766-1767 i 1789-1790. Kolejnym etapem prowadzącym do rozwoju górnictwa węglowego w tym rejonie było wybudowanie w Jaworznie kopalni w 1792 roku przez hrabiego Moszczyńskiego oraz w 1795 roku przez austriackiego przemysłowca Krzysztofa Rieda (kopalnia ta po rozbudowie znana była jako "Fryderyk August").
W 1838 roku Fryderyk Ludwik Westenholz uzyskał prawo własności na pola górnicze, na podstawie których poszukiwał rud żelaza. Jakość surowca pozyskiwanego metodą szybikową była jednak niska, wobec czego w 1869 pola górnicze odkupił lwowski kupiec Robert Dohms, który uzyskał przy tym prawo poszukiwania i eksploatacji węgla. Trzy lata później rozszerzył obszary górnicze o pola "Robert I" i "Robert II", a w 1874 zbudowany został wydobywczy szyb "Juliusz". W 1876 w Borach (dziś dzielnicy Jaworzna) zbudował zatrudniającą 82 pracowników kopalnię "Dohms", eksploatującą dwuipółmetrowej grubości pokład "Fryderyk August" oraz dwukrotnie cieńszy pokład "Robert". Wydobycie w tej kopalni, wyposażonej w parowe maszyny o mocy 56 kW, wynosiło około 12 tys. ton węgla rocznie.
W 1895 roku przebudowano i pogłębiono szyb "Juliusz", a trzy lata później zbudowano kopalnianą wąskotorówkę do transportu urobku do stacji kolejowej w Ciężkowicach (do tej pory wykorzystywane były furmanki). Po śmierci Roberta Dohmsa kopalnia przeszła na własność jego spadkobierców, a w 1905 została sprzedana belgijskiej spółce akcyjnej z miejscowości Verviers. Dopływ kapitału pozwolił na wybudowanie szybu "Sobieski", który połączony był przekopem wschodnim z szybem "Juliusz", który pogłębiono do 126 metrów i zaczęto wykorzystywać jako szyb wentylacyjny.
Wydobycie w 1905 roku wyniosło 57,6 tys ton, a cztery lata później już 96,7 tys. ton. W 1906 roku przy kopalni zbudowano elektrownię o mocy 800 kW.
W 1909 zdecydowano zlikwidować kopalnię pod nazwą "Dohms"; w jej miejsce utworzono kopalnię noszącą nazwę przejętą od nazwy wybudowanego kilka lat wcześniej szybu – "Sobieski".
Zakład Górniczy Sobieski w dzisiejszym kształcie powstał 4 listopada 1998 roku na bazie majątku produkcyjnego Kopalni Węgla Kamiennego Jaworzno, początkowo jako Zakład Górniczo-Energetyczny Sobieski Jaworzno III. Objął pola eksploatacyjne "Sobieski" i "Piłsudski".
Od 25 stycznia 2005 wszedł w struktury Południowego Koncernu Węglowego.
Kopalnia
ZG Sobieski należy do spółki Południowy Koncern Węglowy S.A. i zatrudnia ok. 2800 pracowników (2005 r.). Wydobywa ok. 18000 ton na dobę. Operatywne zasoby węgla wynoszą ok. 134.100 tys. ton. Jest to węgiel płomienny.
Poziomy wydobywcze znajdują się na głębokości do 650 m. W granicach kopalni pozostaje obszar górniczy o powierzchni ok. 56,6 km².
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Historia Sobieskiego [w:] ""nasze Forum", magazyn informacyjny pracowników Grupy Tauron, nr 1(37)/2013
