Ulica Walentego Pałysa (Sosnowiec)

Ulica Walentego Pałysa w Sosnowcu – niewielka ulica, biegnąca na pograniczu Środuli i Zuzanny.

Wykształcona w okresie międzywojennym [1], początkowo nienazwana [1-3], łączyła obecne ulice Zuzanny i Bolesława Prusa. Pierwotnie rozwinięta najsilniej w górnym biegu, do skrzyżowania z obecną ulicą Zygmunta Krasińskiego [1].

Po II Wojnie Światowej zmodernizowana [2, 3], nie zmieniła swego przebiegu. Krzyżowała się początkowo z ulicami Wapienną, Zygmunta Krasińskiego oraz Stanisława Wyspiańskiego [1]. Na przestrzeni lat, w wyniku gruntownej przebudowy Środuli, łączyła się z przedłużanymi traktami: Juliusza Słowackiego i Marii Konopnickiej, jak też nowo powstałą ulicą – Bohaterów Getta [4, 5].

Patronem został wybrany robotnik Huty „Katarzyna", zamordowany w trakcie tłumionej przez siły carskie demonstracji [2].

Rozkwit jej przypada na lata sześćdziesiąte oraz siedemdziesiąte ubiegłego stulecia, kiedy w części ciągu wytyczono linię autobusową, łączącą Sosnowiec z Gołonogiem. Z początku kursy realizowane były wyłącznie na odcinku od ulicy Zuzanny do Wapiennej (linia „55”) [4]. Trasę tę zmodyfikowano (linia „55 bis”), w wyniku czego kursy w kierunku Dąbrowy Górniczej realizowane były przez ulicę Juliusza Słowackiego, natomiast trasą pierwotną pojazdy powracały do Sosnowca [5]. Od lat osiemdziesiątych XX stulecia zrezygnowano z prowadzenia nią linii komunikacji zbiorowej [6-9].

Wraz z gruntowną przebudową Środuli, ulica poczęła stopniowo zatracać się na mapach Miasta. W latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku, w wyniku ekspansji ulicy Stanisława Wyspiańskiego, zatarty został południowy jej przebieg (pomiędzy ulicami Bohaterów Getta a Bolesława Prusa) [6]. Następnie, wraz z postępującym zanikaniem końcowego odcinka ulicy Juliusza Słowackiego [5-9], fragment jej od ulicy Zygmunta Krasińskiego do Bohaterów Getta został zaniedbany, aczkolwiek dopiero przed kilkoma laty parcela zlokalizowana w okolicach dawnego skrzyżowania z ulicą Zygmunta Krasińskiego została zagospodarowana [9]. Na odcinku najkrótszym, to jest łączącym ulice Wapienną oraz Zygmunta Krasińskiego, została wchłonięta przez prywatną działkę rekreacyjną [8, 9]. Zanikł ponadto fragment od ulicy Zuzanny do Franciszka Jarosza [5, 8, 9], przejściowo przecinający ulice Antoniego Wnukowskiego i Władysława Pańczyka (oznaczana jako wspólna z ulicą Franciszka Jarosza) [6, 7].

Obecnie zdegradowana do roli skromnego, kilkunastometrowego łącznika ulic Franciszka Jarosza i Wapiennej, stanowiącego ponadto dojazd do okolicznych garaży [8, 9].

Bibliografia

1. M. Trąba (red.). Parafia św. Barbary w Sosnowcu. 1908-2008. Wyd. I. Parafia św. Barbary w Sosnowcu, Drukarnia Archidiecezjalna w Katowicach. Katowice 2008.

2. A. Barciak, A.T. Jankowski (red.). Sosnowiec. Obraz miasta i jego dzieje. T. I. Wyd. I. Muzeum w Sosnowcu. Sosnowiec 2016.

3. A. Barciak, A.T. Jankowski (red.). Sosnowiec. Obraz miasta i jego dzieje. T. II. Wyd. I. Muzeum w Sosnowcu. Sosnowiec 2016.

4. D. Pliszka (red.). Plan Miasta Sosnowca. Wyd. I. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa 1963.

5. A. Kajoch (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. II. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa 1979.

6. A. Kajoch, G. Wysocki (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. I. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera. Warszawa, Wrocław 1987.

7. A. Kajoch, G. Wysocki (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. II. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera. Warszawa, Wrocław 1992.

8. J. Nowakowski (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. III spec. Wydawnictwo Kartograficzne PGK. Katowice 2010.

9. J. Nowakowski (red.). Sosnowiec. Plan miasta. Wyd. IV spec. Wydawnictwo Kartograficzne PGK. Katowice 2019.