Andrzej Huszno

Zagłębiowskie Biogramy
Imię i nazwisko	Andrzej Huszno
Data i miejsce urodzenia	6 listopada 1892 Goleniowy
Data i miejsce śmierci	4 czerwca 1939 Dąbrowa Górnicza
Zawód	ksiądz

Andrzej Huszno (ur. 6 listopada 1892 w Goleniowach, zm. 4 czerwca 1939 w Dąbrowie Górniczej) – polski duchowny, założyciel i administrator generalny Polskiego Narodowego Kościoła Prawosławnego.

Życiorys

W 1915 po studiach w seminarium duchownym w Kielcach przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako wikariusz w parafiach rzymskokatolickich w Wolbromiu, Kazimierzy Wielkiej i Pacanowie. W 1916 ze względu na niedopełnianie obowiązków kapłańskich został zawieszony w prawach księdza przez biskupa ordynariusza kieleckiego, Augustyna Łosińskiego.

W czasie I wojny światowej rozpoczął działalność publicystyczną i społeczną sympatyzując z Polską Partią Socjalistyczną. Po nałożeniu kar kościelnych przebywał w Krakowie, gdzie podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. W roku 1917 opublikował kontrowersyjną w owym czasie broszurę Syn człowieczy, w której głosił poglądy sprzeczne z ówczesnym nauczaniem Kościoła katolickiego.

W roku 1918 tuż po zakończeniu działań wojennych wdał się w sprawę parafii niezależnej w Mstyczowie i został wybrany niezgodnie z prawem kanonicznym jej proboszczem. Naraziło go to na konflikt z kurią biskupią w Kielcach. Został oskarżony o podburzanie ludzi do zamieszek i trafił na dziesięć miesięcy do więzienia. Niedługo później popadł w spór z episkopatem polskim za opublikowanie broszury Kościół demokratyczny. Znów trafił na krótko do więzienia, a także został ekskomunikowany. Jego sprawa była poruszana przez posłów podczas obrad Sejmu Ustawodawczego (1919-1922) Rzeczypospolitej Polskiej. W roku 1921 powrócił do Mstyczowa i ponownie rozpoczął tam organizowanie parafii niezależnej. W 1922 odszedł definitywnie z Kościoła rzymskokatolickiego i w następnym roku został kapłanem Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego.

Jako ksiądz polskokatolicki był organizatorem parafii narodowej na osiedlu górniczym Dziewiąty w Dąbrowie Górniczej oraz jej placówek misyjnych w Gołonogu i Strzemieszycach. Głosząc poglądy socjalistyczne zebrał liczną grupę wiernych wśród robotników Zagłębia Dąbrowskiego. Zjednywał sobie także ludzi praktykowanym przez siebie ziołolecznictwem. Prowadził pensjonat przyrodoleczniczy na terenie kolonii Basiula pod Ząbkowicami i wytwórnię ziół leczniczych w Dąbrowie Górniczej.

W 1926 z powodu nieporozumień odszedł z Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. Początkowo działał niezależnie. Założył Polski Katolicki Kościół Narodowy, który w krótkim czasie osiągnął liczbę 2 tysięcy wiernych. Szukając administracyjnego miejsca dla swego kościoła Huszno zdecydował się na związek z działającym oficjalnie Kościołem Prawosławnym. Z czasem podjął zabiegi o zawarcie unii kościelnej z Cerkwią prawosławną. Jego starania zostały uwieńczone po ponad półrocznych rozmowach.

8 sierpnia 1926 Andrzej Huszno został w warszawskim soborze św. Marii Magdaleny inkardynowany jako mitrat i proboszcz parafii św. Michała Archanioła w Dąbrowie Górniczej do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Pod jurysdykcją soboru biskupów prawosławnych ksiądz Huszno założył autonomiczny Polski Narodowy Kościół Prawosławny. Z czasem pozyskał dla swojej denominacji kilku księży, którzy założyli placówki wspólnoty prawosławnej obrządku łacińskiego w całej Polsce. Konflikty wewnątrz Kościoła doprowadziły jednak do rozłamów. Ksiądz Andrzej Huszno był też wiele razy skonfliktowany z hierarchią prawosławną, której nie podobały się jego poglądy teozoficzne, neopogańskie i socjalistyczne oraz kontakty z polonijnym biskupem niezależnym ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, Józefem Zielonką.

Przez wiele lat ksiądz Huszno chorował na nowotwór. W 1939 jego stan gwałtownie pogorszył się. Musiał zostać hospitalizowany. Mimo operacji nie odzyskał zdrowia i zmarł w szpitalu. Jego pogrzeb, który odbył się Bazylice Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej zgromadził kilka tysięcy osób, z których znaczna część w przeszłości była członkami jego wspólnoty lub z nią sympatyzowała. Przedstawiciele kościoła rzymskokatolickiego ogłosili, że rzekomo Huszno na łożu śmierci pogodził się z Kościołem Katolickim. Potwierdzeniem tego faktu miała być ceremonia pogrzebowa z udziałem jego matki, jaka odbyła się w kościele w Dąbrowie. Jednak prowadzono celową dezinformację o jego pogrzebie, gdyż nekrologi rozwieszone w mieście, zapowiadały początek ceremonii pogrzebowej na godzinę 19.30. W rzeczywistości uroczystość rozpoczęła się o godzinie 10.00. Mimo to w pogrzebie uczestniczyły tłumy.

Życie prywatne

Po odejściu z Kościoła rzymskokatolickiego ksiądz Andrzej Huszno ożenił się. W 1932 roku jego żona Stefania zmarła. Para miała jedno dziecko, córkę Indrę (Irenę).

Andrzej Huszno w literaturze

Ksiądz Andrzej Huszno był pierwowzorem postaci księdza Kani z powieści Czarne Skrzydła, Juliusza Kaden-Bandrowskiego opowiadającej o losach górników pracujących w Zagłębiu Dąbrowskim.

Linki zewnętrzne

• Władysław Mroziński. H jak Huszno (1). Kurier Związkowy Nr 164
• Władysław Mroziński. H jak Huszno (2). Kurier Związkowy Nr 166
• Zdjęcie z mszy odprawianej przez ks. Huszno
• Dom ks. Huszno