Marcin Biem
| Zagłębiowskie Biogramy | |
| |
| Imię i nazwisko | Marcin Biem |
| Data i miejsce urodzenia | ok. 1470 Olkusz |
| Data i miejsce śmierci | 9 listopada 1540 Kraków |
| Zawód | Uczony Akademii Krakowskiej; matematyk, astronom, astrolog |
Urodził się (ok. 1470 roku) w Olkuszu, w zamożnej rodzinie mieszczańskiej a jego ojciec, także Marcin był jednym z rajców tego bardzo znaczącego i zamożnego w tamtych czasach miasta, nazywanego często „Srebrnym Grodem”. Matka Marcina pochodziła z rodu Byliców, tego samego z którego wywodził się słynny ówcześnie astronom, astrolog i wybitny profesor Akademii Krakowskiej Marcin Bylica. Bez wątpienia miało to także wpływ na zainteresowania nauką i kierunkiem kariery na którą zdecydował się w młodych latach Marcin Biem.
W roku 1486 został studentem Akademii Krakowskiej, by już po kilku latach, w roku 1491 uzyskać tytuł magistra. Po jego uzyskaniu zaczyna sam prowadzić wykłady z przedmiotów matematycznych. Uzyskuje stopniowo coraz wyższą pozycję naukową na akademii, stając się najpierw (1496) członkiem Kolegium Mniejszego a następnie, od 6 marca 1500 roku Kolegium Większego. W tym okresie jest wykładowcą matematyki, trygonometrii i astronomii, zajmuje się także astrologią. Jednym z jego studentów, w tamtym okresie był Mikołaj Kopernik.
Po roku 1513 podejmuje studia teologiczne, zdobywając doktorat z teologii 22 stycznia 1517 roku. Jednocześnie, już jako uznany, światowy naukowiec otrzymuje od papieża Leona X, w 1516 roku zlecenie opracowania projektu reformy kalendarza juliańskiego i projekt ten zostaje w Rzymie uznany za najlepszy. To na bazie właśnie tego projektu zostaje wprowadzony w 1582 roku nowy, zreformowany i zatwierdzony przez papieża Grzegorza XIII bullą Inter gravissimas kalendarz, zwany od jego imienia kalendarzem gregoriańskim.
W latach 1522-1524 oraz w roku 1527 Marcin Biem pełni funkcję rektora Akademii Krakowskiej. Będąc duchownym, jak cała ówczesna kadra profesorska akademii zostaje na pewien czas proboszczem parafii w Przegini.
Przez wiele lat, w sporządzonych przez siebie kalendarzach prowadzi systematyczne zapiski meteorologiczne które stanowią unikatowy na skalę światową materiał naukowy z XVI wieku. W uznaniu zasług, 2 listopada 1538 roku otrzymuje godność podkanclerza Akademii Krakowskiej. Umiera w Krakowie 9 listopada 1540 roku.
Marcin Biem nazywany był także Marcinem z Olkusza Młodszym, dla odróżnienia od swego, równie sławnego krewnego, Marcina Bylicy.
Obecnie imię Marcina Biema nosi jedna ze szkół w jego rodzinnym Olkuszu.
(Opracował: Dariusz JUREK)
