Almanach Sceny Polskiej
Almanach Sceny Polskiej
„Almanach Sceny Polskiej” ukazywał się do roku 2013. Był wydawnictwem ciągłym o charakterze dokumentacyjnym. Każdy tom tego rocznika gromadził i porządkował informacje o życiu teatralnym w kraju i działalności polskich artystów w jednym sezonie. Materiał podzielony był na trzy główne części: dokumentację, szkolnictwo i kronikę.
Dokumentacja obejmowała wszystkie zawodowe teatry muzyczne, dramatyczne i lalkowe istniejące w Polsce. Podawano także ich adresy, telefony, skład dyrekcji i zespołów artystycznych, premiery (z tytułem oryginalnym, nazwiskiem tłumacza, reżysera, scenografa, choreografa, kompozytora, obsadą, datą premiery oraz liczbą spektakli i widzów), a także sztuki pozostające w repertuarze. „Almanach” odnotowywał też placówki działające na zasadzie impresaryjnej.
W części poświęconej szkolnictwu przedstawiano wyższe szkoły teatralne i studia działające przy teatrach. Znaleźć tam można skład władz uczelni, listy wykładowców i absolwentów, informacje o liczbie słuchaczy na poszczególnych latach oraz o reżyserskich i aktorskich spektaklach dyplomowych. Dział zamykał wykaz adeptów, którzy przystąpili do egzaminów eksternistycznych i uzyskali uprawnienia zawodowe.
Kronika rejestrowała jubileusze teatrów i indywidualne – artystów, sesje naukowe, zjazdy, promocje książek, festiwale wystawy oraz przyznawane nagrody artystyczne. Zawierała również biogramy zmarłych w danym sezonie ludzi teatru – aktorów, reżyserów, scenografów, choreografów, kierowników literackich i badaczy teatru.
„Almanach” powstał we współpracy z teatrami i szkołami teatralnymi. Redakcja korzystała też ze zbiorów Instytutu Sztuki (Pracowni Dokumentacji Teatru oraz katalogów i kartotek Słownika biograficznego artystów teatru) i Dokumentacji Teatralnej w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego.
HISTORIA
O dokumentacji działalności teatralnej w formie almanachów obejmujących jeden sezon myślano już w latach międzywojennych. W 1925 z inicjatywy Związku Artystów Scen Polskich w Warszawie powstał Polski Instytut Teatrologiczny. W jego planach znalazł się m.in. „Almanach” pod redakcją Władysława Zawistowskiego, ówczesnego redaktora „Sceny Polskiej”. Pomysł nie został zrealizowany. Po wojnie powrócił do niego Edward Csató, redaktor „Teatru”. W 1958 skompletował zespół. Pierwszy tom wydawnictwa, zawierający dokumentację sezonu 1959/1960, ukazał się w 1961. Csato zredagował osiem tomów „Almanachu”. Następnie redaktorami naczelnymi byli: Jerzy Koenig (t. IX), Stanisław Marczak-Oborski (t. X) i Kazimierz Andrzej Wysiński (t. XI-XXVII). Od początku wydawnictwo związane było z Instytutem Sztuki, którego pracownicy stanowili i stanowią trzon zespołu redakcyjnego. Do 1989 „Almanach wydawał WAiF (t. I-XXVI). Tom XXVII (z dokumentacją sezonu 1985/1986) ukazał się nakładem PWNu w 1993. Od 1993 wydawcą „Almanachu” był Instytut Sztuki. Do 2013 rocznik wychodził pod redakcją Anny Chojnackiej.
W latach 1998-2001 w Instytucie Sztuki realizowany był projekt badawczy zatytułowany „Almanach Sceny Polskiej 1944-1959”, finansowany przez KBN. W efekcie powstała brakująca dokumentacja piętnastu powojennych sezonów teatralnych, od 1944/1945 do 1958/1959. jest ona dostępna w postaci wydruków komputerowych i CD m.in. w Warszawie w bibliotece Instytutu Sztuki i w Instytucie Teatralnym oraz w PWSFTViT w Łodzi.
- Źródło; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk
