Ulica Chemiczna (Sosnowiec)
Ulica Chemiczna w Sosnowcu – ulica położona na Środulce, biegnąca wzdłuż zachodniej strony torów kolejowych magistrali Katowice - Warszawa, w kierunku Będzina.
Pochodzenie nazwy ulicy
Jej nazwa, która weszła w użycie jeszcze przez I wojną światową, pochodzi od Fabryki Chemicznej ,,Gzichów” wybudowanej na tym terenie w 1883 r. przez Mogunckie Towarzystwo Akcyjne z siedzibą we Frankfurcie nad Menem.
Własności Shönowskie
Zakład - upaństwowiony- istniał jeszcze po II wojnie światowej: produkował wtedy balony szklane i naczynia akumulatorowe. W pobliżu, w 1886 r. Ernst Schoen uruchomił [[Intertex|przędzalnię wełny czesankowej (po 1945 r. „Intertex”)]] i wybudował (ok. 1885 r.) swoją okazałą, neobarokową rezydencję (obecnie siedziba Muzeum w Sosnowcu; znajdują się tutaj także Sale Reprezentacyjne Urzędu Stanu Cywilnego w Sosnowcu). Do zespołu pałacowo-parkowego przy ul. Chemicznej należy również mniejszy pałac Schönów wzniesiony w 1900 r. według projektu Józefa Pomian-Pomianowskiego. Obie budowle zaliczane są do cennych zabytków XIX -wiecznej architektury miasta.
Zabudowa
W skład ulicy Chemicznej wchodzi tzw. Plac Schöna-fabryczne osiedle mieszkaniowe wybudowane w końcu XIX w. dla pracowników przędzalni. Część postawionych tu domów już nie istnieje. Najstarsze z nich, z przełomu lat 80. i 90., parterowe z poddaszami, kryte papą, były drewniane (wyburzone w latach 60. XX w.). Kolejne bloki, dwu segmentowe, trzykondygnacyjne, nazywane obecnie domami schönowskimi, zbudowano z czerwonej cegły.
Do najbardziej znanych budynków ulokowanych w obrębie Placu należą: ,,Dom Odermana” (mieszkał w nim wieloletni plenipotent Schönów), dawne ambulatorium i tzw. „Wysoki dom” (w czasie I wojny światowej zamieniony był na szpital; taką rolę pełnił również w okresie wojny polsko-radzieckiej). Budynkami wzniesionymi przez Schönów zarządza obecnie Spółdzielnia Mieszkaniowa ,,Locum” z siedzibą przy ul. Chemicznej.
W pobliżu, w dawnych zabudowaniach „Intertexu” funkcjonują liczne firmy usługowe, a wśród nich Zakład Poligraficzny „Folio”, Firma Handlowa Export-Import Andrzeja Bednarczyka (zdobienie szkła i ceramiki), Auto Serwis ,,ŁIP” i in.
Przy tej ulicy ulokowano również część zakładu Foster Wheeler Energy Fakop (hale produkcyjne).
Galeria
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom VI. Muzeum w Sosnowcu, 2007, s. 11-12. ISBN 978-83-89199-34-8.
