Pałac Ciechanowskich w Będzinie-Grodźcu

Pałac Ciechanowskich - widok od strony parku

Pałac Ciechanowskich w Grodźcu w Będzinie.

Pałac (zwany również willą) zaprojektowany przez włoskiego architekta – Franciszka Marię Lanciego. Zbudowany w latach 30-tych XIX w. Jego przebudowa miała miejsce w latach 80-tych. Zajęto się wówczas układem przestrzennym wnętrz jak również elewacją budynku. Postanowiono także, iż zmianie ulegnie otaczający obiekt park. Zadanie to powierzono specjaliście od ogrodów i parków w cesarstwie rosyjskim – Walerianowi Kronenbergowi. Pałac stał się we wspomnianym stuleciu siedzibą m.in. rodziny Ciechanowskich – przemysłowców i społeczników. Ostatnią przedstawicielką rodu, która zamieszkiwała pałac była Maria Ciechanowska (z domu Garbińska), żona Stanisława Ciechanowskiego. Po zakończeniu drugiej wojny światowej w budynku funkcjonowała m.in. szkoła rolnicza. Następnie mieszkali tu pracownicy Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Obecnie w budynku funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej.

Budynek murowany z cegły, otynkowany, podpiwniczony, o nieregularnej bryle, wzniesiony na planie zbliżonym do litery „L”, dwukondygnacyjny, nakryty niskimi dachami czterospadowymi. Fasada (elewacja północna) czteroosiowa, z asymetrycznie umieszczonym głównym wejściem prowadzącym do hallu i klatki schodowej.

W narożniku południowo-zachodnim znajduje się parterowa przybudówka zamknięta trójbocznie oraz okrągła dwukondygnacyjna wieża, stanowiąca dominantę obiektu. Poszczególne kondygnacje różnią się układem wnętrz, niestety niewiele przetrwało z dawnego wyposażenia pałacu. W Muzeum Zagłębia znajdują się jedynie kafle piecowe, a w Muzeum Zamkowym w Pszczynie cały piec.

Pałac otacza park zaprojektowany w stylu angielskim należący do jednych z najlepiej zachowanych drzewostanów na terenie Będzina. Obecnie w dawnej rezydencji Ciechanowskich znajduje się Dom Pomocy Społecznej. Ze względu na charakter placówki zwiedzanie obiektu jest możliwe jedynie po uzyskaniu zgody jej dyrektora.

Obiekt w rejestrze zabytków województwa śląskiego: A 12/60 z dnia 23 II 1960 (województwo katowickie)

Współrzędne geograficzne: 50° 20' 48" N; 19° 05' 41" E

www.powiat.bedzin.pl

Bibliografia

• Dorota Starościak - W dziełach swoich… Przemysłowcy i społecznicy Zagłębia Dąbrowskiego w XIX i XX wieku, Dąbrowa Górnicza 2014