Jan Fazanowicz

Zagłębiowskie Biogramy
Jan Fazanowicz
Imię i nazwisko	Jan Fazanowicz (Fazan)
Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1886 Aleksandrówka k. Kozienic
Data i miejsce śmierci	16 stycznia 1973 Poznań
Miejsce spoczynku	Cmentarz katolicki przy ul. Andersa w Sosnowcu-Dańdówce
Zawód	Naczelnik Związku Towarzystw Gimnastycznych "Sokół", nauczyciel gimnastyki, trener, działacz społeczny, artysta malarz

Jan Fazanowicz (Fazan) - ur. 26 listopada 1886 r. w Aleksandrówce k. Kozienic, zm. 16 stycznia 1973 r. w Poznaniu.

Życiorys

Jan Fazanowicz urodził się jako Jan Fazan 26 listopada 1886 r. w Aleksandrówce k. Kozienic, jego rodzicami byli Władysław i Konstancja z Wójcikowskich. Szkołę powszechną ukończył w Kamienicy Polskiej, a w 1904 r. szkołę średnią w Sosnowcu. W latach 1902–1904 uczył się u czeskiego malarza Vaclava Zakonžyla oraz przez pół roku u Włodzimierza Tetmajera (podczas malowania polichromii w sosnowieckim kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny) malarstwa zdobniczego. W końcu marca 1903 r. wstąpił do sosnowieckiego koła sportowo–atletycznego. W latach 1905–1906 był zaangażowany w pracę na rzecz niepodległości Polski. W 1906 r. aby uniknąć aresztowania przez carską żandarmerię schronił się w Duchcov (Czechy). Studiował malarstwo w ASP w Pradze oraz ukończył kursy gimnastyczne prowadzone przez Towarzystwo Gimnastyczne ,,Sokół”. W latach 1907-1908 był członkiem grona przodowników ,,Sokoła” i pracował jako instruktor gimnastyki. Do Sosnowca powrócił w listopadzie 1908 r. następnie został wcielony jako poborowy do oddziałów syberyjskiej armii carskiej. Po roku służby na podstawie orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej (słaby wzrok) uzyskał przedterminowe zwolnienie z wojska. Z Syberii udał się ponownie do Czech, gdzie w Pradze ukończył sokoli kurs dla nauczycieli wychowania fizycznego i instruktorów gimnastyki. W 1910 r. po powrocie do kraju brał udział w kursie gimnastycznym w Krakowie, a po jego ukończeniu wraz z innymi przedstawicielami Sokolstwa zagłębiowskiego zaprezentował pokaz ćwiczeń gimnastycznych podczas trwającego w dniach od 16 do 17 lipca Zlotu Grunwaldzkiego. Od tegoż roku pracował prowadząc zajęcia z wychowania fizycznego w szkołach: w Sosnowcu (w Siedmioklasowej Szkole Handlowej), Dąbrowie Górniczej (w Szkole Górniczej), a od 1912 r. w Będzinie (w Siedmioklasowej Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców).

Zdjęcie wykonane w latach 1912–1914 przedstawiające członków Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół” w Sosnowcu: Jan Fazanowicz (stoi drugi od lewej), Józef Plebanek (stoi czwarty od lewej), Kazimierz Leksowski (leży pierwszy z prawej) oraz Wojciechowski i Osiński.

Z chwilą wybuchu I wojny światowej został zastępcą komendanta Straży Obywatelskiej w Sosnowcu. Był też współzałożycielem wraz z m.in. Józefem Plebankiem powstałej w 1915 r. Bezpartyjnej Organizacji Narodowej połączonej następnie z Polską Organizacją Wojskową. W tym roku również założył w Sosnowcu Szkołę Gimnastyczną. W 1917 r. zagrożony aresztowaniem przez niemieckie władze okupacyjne wyjechał do Kielc, gdzie pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego w Szkole Realnej i Seminarium Nauczycielskim. Jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej w 1918 r., ze względów konspiracyjnych zaczął używać nazwiska Fazanowicz. W 1918 r. w Kielcach brał udział w rozbrajaniu żołnierzy wojsk okupacyjnych, a następnie wstąpił do tworzącej się polskiej armii. W 1919 r. po ukończeniu w Warszawie Szkoły Podchorążych jako oficer w stopniu podporucznika kolejno pełnił obowiązki instruktorskie: w Szkole Podoficerskiej w Dęblinie, w Departamencie Naukowo-Szkolnym w Warszawie, następnie w Szkole Podoficerskiej w Poznaniu. W 1920 r. powołany został jako instruktor do Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportu w Poznaniu, gdzie pełnił tę funkcję do 1922 r.

Podporucznik Jan Fazanowicz, lata 1919-1921.

Od 1921 r. był żonaty z Aurelią Heleną Konieczną. Z tego związku 19 listopada 1926 r. urodziła się córka Janina Dobromira. W 1922 r. został odznaczony Krzyżem Walecznych. Również w tym roku został zdemobilizowany i objął stanowisko nauczyciela wychowania fizycznego w Państwowym Gimnazjum im. św. Jana Kantego w Poznaniu, gdzie (z przerwą w czasie II wojny światowej) pracował do przejścia na emeryturę w 1958 r. W 1925r. drużyna poznańskiego Sokolstwa pod jego kierownictwem zajęła pierwsze miejsce w międzynarodowym konkursie gimnastycznym zorganizowanym w Asti we Włoszech. Równie udany występ zaliczyła reprezentacja polskich gimnastyków pod jego kierownictwem na IX Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928 r. Również w tym roku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.W 1928 r. w sposób formalny uregulował brzmienie nazwiska zmieniając je z Fazan na Fazanowicz. W okresie międzywojennym był związkowym naczelnikiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na kraj. Podczas odbywającego się w dniach od 24 do 29 czerwca 1930 r. w Belgradzie Wszechsłowiańskiego Zlotu Sokolstwa został odznaczony przez króla Jugosławii Aleksandra I Karadziordziewicia Orderem Świętego Sawy. W 1933 r. otrzymał czechosłowacki Krzyż Oficerski Orderu Białego Lwa, a w 1937 polski Medal Niepodległości. Wraz z wybuchem II wojny światowej został przez Niemców osadzony w obozie, a następnie wysiedlony wraz z rodziną do Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie dzięki pomocy miejscowego środowiska kulturalnego, zwłaszcza księgarza Jana Bykowskiego zaczął pracować nad ikonografią miejskiego pejzażu. Były to akwarele obrazujące co ciekawsze zakątki miasta rozprowadzane w postaci tek akwarelowych, tutaj również prowadził tajne nauczanie rysunku i malarstwa.

Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu na akwareli autorstwa Jana Fazanowicza.

Współpracował po wojnie ze szkolnictwem wyższym: w latach 1946–1950 prowadził gimnastykę w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, a w latach 1950–1955 w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Był jednym z założycieli Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej w Polsce, a w latach 1957–1965 wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego. Pełnił również funkcję honorowego prezesa Polskiego Związku Gimnastycznego.

Grób rodzinny Fazanowiczów na cmentarzu parafii pw. św. Barbary w Sosnowcu przy ul. Gen. Władysława Andersa.

Zmarł 16 stycznia 1973 r. w Poznaniu, został pochowany na cmentarzu parafii p.w. św. Barbary przy ul. Gen. Władysława Andersa w Sosnowcu.

Opracował Adam Gołębiowski

Link zewnętrzny

https://www.facebook.com/JanFazanowicz/