Lichtuga Alek

Lichtuga „Alek” – niewielki statek morski z okresu międzywojennego należący do ‎ Towarzystwa „Żegluga Wisła-Bałtyk”, które zostało założone przez zakłady przemysłowe Zagłębia Dąbrowskiego.

Holownik „Orkan” z lichtugami: „Alkiem” (pierwsza za holownikiem) i „Bartkiem”.

Historia

Ogólnie lichtuga jest to kilkusettonowa, pełnopokładowa, barka rzeczna przystosowana do żeglugi morskiej dzięki wysokim burtom. Przeważnie bez napędu w związku z czym pływała w zestawie z holownikiem. Lichtugi morskie posiadały proste, dwumasztowe ożaglowanie skośne traktowane jako napęd uzupełniający i awaryjny. Ze względu na kształt kadłuba słabo pływały pod żaglami. Lichtuga wybudowana została około 1920 roku jako „Jugend” (dane rejestrowe: 394 BRT, 361 NRT, 650 t). W listopadzie 1926 roku została zakupiona od Bugsier, Reeder- und Bergungs AG. przez polskie Towarzystwo „ Żegluga Wisła-Bałtyk” w Tczewie, gdzie otrzymała nazwę „Alek”. Używana była do przewożenia węgla pochodzącego z kopalń Zagłębia Dąbrowskiego poprzez port w Tczewie do zagranicznych portów nadbałtyckich (głównie skandynawskich). Po likwidacji ‎ Towarzystwa „Żegluga Wisła-Bałtyk” w 1929 lichtuga została kupiona przez Marynarkę Wojenną RP i w 1930 roku po adaptacji w Warsztatach Portowych Marynarki Wojennej w Gdyni wg. projektu Aleksandra Potyrały przemianowana została na krypę minową o numerze KM 3. Miny mieściły się w ładowni i na międzypokładzie po sześć torów minowych ułożonych obok siebie (łącznie 120 min). Załoga 7-8 marynarzy, którzy byli zaokrętowani na niej tylko na czas ćwiczeń. Krypa była wyposażona w karabiny maszynowe. Ze względu na brak napędu w postaci silnika podczas ćwiczeń w stawianiu min jednostka była przemieszczana przez holownik. Po wprowadzeniu do służby stawiacza min "Gryf" jej rola została ograniczona do funkcji magazynowej. W dniu 30 sierpnia 1939 roku krypa została przeholowana na pozycję znajdującą się 2,5 mili morskiej na północny zachód od Jastarni i obsadzona załogą.

1. BRT (tona rejestrowa brutto) – dawna międzynarodowa jednostka pojemności rejestrowej brutto statku
2. NRT (tona rejestrowa netto) – dawna międzynarodowa jednostka pojemności rejestrowej netto statku

Bibliografia

• Miciński J.: Trzy awarie. Gdańsk 1967.
• Górniczy Śląsk pod Polską banderą. Zabrze 1983, s. 23.
• Krypa minowa KM 3
• Lichtugi i szalandy

Germadon