Franciszek Raczyński

Grobowiec na cmentarzu przy ul. Smutnej w Sosnowcu

Franciszek Raczyński (1874 - 1941), ksiądz kanonik, działacz społeczny. Urodził się 3 września 1874 r. w Mszczonowie w powiecie błońskim. Był synem Jana i Rozalii z Nowackich.

Po ukończeniu szkoły średniej w Warszawie wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach. W lutym 1904 r. wyświęcony został na kapłana. Od 1906 r. pełnił funkcje prefekta szkolnego w Kielcach.

W listopadzie 1910 r. ks. Raczyński przybył do Sosnowca, gdzie objął obowiązki prefekta w Sosnowieckiej Szkole Realnej oraz rektora kościoła kolejowego p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa. W szkolnictwie pracował do przejścia na emeryturę w 1927 roku, a kościołem kolejowym zarządzał do swojej śmierci.

Od maja 1913 r. pełnił funkcję prezesa Sosnowiecko-Sieleckiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności, którą to pracę traktował jako swe życiowe posłannictwo. Prowadził bardzo ożywioną działalność charytatywną, opartą na funduszach pozyskiwanych w dużej mierze dzięki swej niebywałej inwencji. Otaczał materialną opieką ubogie warstwy społeczeństwa, organizował akcje pomocy głodującym.

Jego zasługą było stworzenie zakładów wychowawczych dla dziewcząt i chłopców, umożliwiających im zdobycie zawodu, oraz działalność burs dla uboższej młodzieży szkół średnich. Zorganizował również domy opieki dla starców i chorych, a także uruchomił kasy pożyczkowe dla biednej ludności itp. Do prowadzenia akcji charytatywnej zaangażował Zgromadzenie Zakonne Sióstr Kannelitanek Dzieciątka Jezus w Sosnowcu, a następnie Siostry Służebniczki ze Starej Wsi.

Ksiądz Raczyński położył duże zasługi jako współzałożyciel i założyciel sosnowieckich szkół: ośmioklasowego Gimnazjum Męskiego im. B. Prusa (1915), Szkoły Handlowej im. Królowej Jadwigi (1917), Żeńskiej Szkoły Rzemieślniczej (1927) - nazwanej później jego imieniem, Żeńskiej Szkoły Średniej Gospodarstwa Domowego im. Jadwigi Zamojskiej.

Był prezesem Towarzystwa Szkół Średnich w Sosnowcu (1921) i prezesem Towarzystwa Przyjaciół Szpitali dla Dzieci. W 1930 r. został mianowany komisarzem Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus w Sosnowcu.

W czasie okupacji hitlerowskiej w różny sposób pomagał miejscowej ludności. Za wygłoszenie patriotycznego kazania w styczniu 1941 r. został poddany przez gestapo brutalnym przesłuchaniom. Zmarł na zawał serca 26 stycznia 1941 r. w Sosnowcu.

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II. Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 43-44. ISBN 83-89199-03-3.