Szymon Starkiewicz

Zagłębiowskie Biogramy
???
Imię i nazwisko	???
Data urodzenia	??????
Data śmierci	???
Zawód	Lekarz

STARKIEWICZ SZYMON Urodził się 22 sierpnia w Bę- dzinie w rodzinie nauczycielskiej, zmarł 1 stycznia w Busku Zdroju. W 1898 r. ukończył gimnazjum w Kielcach ze srebrnym medalem. Studia medyczne rozpoczął w Mo- skwie, a po roku przeniósł się do Warszawy, gdzie w 1904 r. uzyskał dyplom lekarza cum eximia laude. W czasie studiów za pracę pt. Wpływ leków na stan odruchów u żab otrzymał złoty medal. Jako lekarz wolno praktykujący prac6wał w Siewierzu, Myszkowie, następnie jako lekarz ambulatorium kopalni "Paryż", a później w Dąbrowie Górniczej do 1919 r. Równocześnie specjalizował się w pediatrii w szpita- lach Krakowa i Łodzi. Uczestniczył w społecznym mchu naukowym lekany, wygłaszając referaty na temat pediatrii klinicznej i społecznej na zebraniach Towarzystwa Lekarskiego Zagłębia Dąbrowskiego. Opublikował 15 prac dotyczących przede wszystkim fizjoterapii wieku dziecięcego. W 1914 r. był członkiem Kornitetu Organizacyjnego II Zjazdu Lekarzy Prowincjonalnych Królestwa Polskiego w Lublinie. W 1918 r. przetłumaczył i wydał nakładem kasy im. Mianowskiego -"Zarys pediatrii współczesnej" prof. Salgego (Einfiihrung in die modeme Kinderheilkunde), pierwszy nowo- czesny podręcznik pediatrii w Polsce. Sz. Starkiewicz szczególną troską otoczył dzieci górników Dąbrowy Górniczej. W 1905 r. założył jedną z pierwszych "Kroplę Mleka", która zapoczątkowała akcję społeczno- kliniczną pod nazwą "Stacja Opieki nad Matką i Dzieckiem" z koloniami letnimi i pierwszym w Dąbrowie Górniczej oddziałem dziecięcym przy Szpitalu św. Anny. Organizowałpopu- larne wykłady z higieny. Uczestniczył w ruchu oświatowym dla dorosłych w ramach powstałego w 1906 r. w Dąbrowie Górniczej komitetu War- szawskiego Uniwersytetu dla Wszy- stkich, organizacji o profilu lewi- cowym. W 1918 r. rozpoczął na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, a potem w skali ogólnopolskiej akcję propa- gandową budowy w Busku-Zdroju sanatorium przeznaczonego dla dzieci chorych na gruźlicę kostno-stawową. W tym celu publikował artykuły, broszury, liczne odezwy, pisał listy do instytucji społecznych, osób prywa- tnych, do których dołączał fotografie dzieci ze szkół w Dąbrowie Górniczej, stanowiące wstrząsający dokument. W 1920 r. objął stanowisko dyrektora Departamentu Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą w Ministerstwie Zdrowia. A po roku stanowisko leka- rza naczelnego w Zakładzie Zdrojo- wym w Busku-Zdroju i kierował bu- dową sanatorium dziecięcego "Gór- ka". Funkcję tę piastował do 1949 r. Od 1920 do 1930 r. w"Górce" przebywało rocznie średnio 1200 dzieci, z czego 500 w sanatorium (czas leczenia 3-4 miesiące), a przeszło 1 000 dzieci przebywało na koloniach leczniczych (turnusy 6-tygodniowe). Do 1939 r. z leczenia sanatoryjnego i kolonii leczniczych w "Górce" korzystało ogółem 30 tys. dzieci. Sz. Starkiewicz rozwinął pionierską na owe czasy fizjoterapię i psychoterapię w lecznictwie dziecięcym. Sanatorium było zakładem leczniczo-wycho- wawczym, miało przedszkole i szkołę, zyskało uznanie w Polsce i poza granicami kraju za wypracowane metody nauczania dzieci przewlekle chorych. Za prowadzenie lekcji na wolnym powietrzu uzyskał Sz. Starkiewicz pierwszą Międzyna- rodową Nagrodę w Berlinie. W czerwcu 1939 r. odbył się w "Górce" VI Zjazd Pediatrów Polskich. W latach 1939':1944 hitlerowcy zamienili "Górkę" w szpital dla ran- nych, a w 1941 r. zwolnili Starkie- wicza. Przeniósł się on do Wiślicy, gdzie pomógł ukryć się prot Ludwi: ,kowi Hirszfeldowi. W 1945 r. wrócił na "Górkę". Po upaństwowieniu "Górki" w 1949 r. został ordynatorem i konsultantem do spraw balneologii dziecięcej. W 1953 r. przeszedł na emeryturę.. Do końca życia angażował się w sprawy "Górki". Lekarz pediatra, społecznik, prekursor kompleksowej rehabilitacji dzieci w Polsce, twórca pierwszego w Polsce sanatorium w "Górce" dla dzieci chorych na gruźlicę poza płucną i na inne choroby przewlekłe, wszedł do historii polskiej pediatrii społecznej. W Polsce Międzywojennej odznaczony został Knyżem Oficer- skim i Komandorskim Orderu Odro- dzenia Polski. W Polsce Ludowej odznaką za Wzorową Pracę, odznaką Przyjaciela Dzieci, Sztandarem Pracy II Klasy, złotym Medalem im. Wojciecha Oczki.

Opracowała: KRYSTYNA MACHURA. Źródła: Szymon Starkiewicz: "Górka ", Pamiętniki lekarzy, Czytelnik, Warszawa 1968, s. 66; Jan Lechicki: Judym z "Górki", Słowo Ludu, I.IX.1979; Stanisław Grabski: Doktor Judym z "Górki", Przemiany X, 1979; Jerzy Jerzmanowski: Jak powstała" Górka ", Zwierciadło, nr 24, 15. VI. 1978; W stulecie urodzin twórcy" Górki ", Służba Zdrowia, nr 33,1978.

Źródło: Emilian Kocot "Lekarze Zagłębia Dąbrowskiego - Wstęp do słownika biograficznego" (zamieszczone na Wiki Zagłębie za zgodą autora)