Województwo śląskie

Mapa województwa z podziałem na ziemie historycznie śląskie i małopolskie

Deklaracja narodowości śląskiej w wojewodztwie

Województwo Śląskie jest jednostką samorządu terytorialnego i jednym z 16 województw powstałych w wyniku ostatniego podziału administracyjnego kraju w 1999 roku

Kontrowersje nazwy województwa

Zarówno nazwa województwa, jak i jego symbole (herb, flaga itd.) nie uwzględniają różnorodności regionalnej ziem które tworzą tą jednostkę administracyjną.

Większość (52%) obszaru tego województwa stanowią ziemie Zachodniej Małopolski takie jak Ziemia Częstochowska, Ziemia Żywiecka, Zagłębie Dąbrowskie, fragment Zagłębia Krakowskiego (Jaworzno) oraz niewielki skrawek Wielkopolski.

Nazwa województwa sugerująca, że cały ten obszar stanowi jednolity górnośląski region i jest według wielu osób przyczyną fatalnego i mijającego się z prawdą zjawiska polegającego na nadawaniu przymiotnika "śląski" dla instytucji, miejsc i wydarzeń nie mających nic wspólnego ze Śląskiem, bądź Śląska niedotyczącym. Powszechne używanie jako synonimów określeń "Śląsk" i "województwo śląskie" jest oczywistym błędem zarówno pod względem logiki (Śląsk to także Dolny Śląsk) jak i obiektywnej prawdy historycznej. Ma to swoje konsekwencje w powstawaniu alogicznych nowotworów językowych takich jak: Jura Górnośląska, Śląsk Północny (Ziemia Częstochowska) i innych.

Dostrzegający problem często uważają, że głównym sposobem powstrzymania tego negatywnego zjawiska jest zmiana nazwy województwa na "śląsko-małopolskie" lub "katowickie". Pierwsza zaproponowana forma podkreśla różnorodność regionalną tego województwa a druga odchodzi od wskazania regionalnego. Zarówno jedna jak i druga forma nie są niczym szczególnym i występują w nazewnictwie obecnych województw: "kujawsko-pomorskie", "warmińsko-mazurskie", "opolskie", "łódzkie", "lubelskie".

Ziemie wchodzące w skład województwa

Granic obecnego województwa śląskiego nie należy utożsamiać z historycznymi granicami regionu śląskiego. Historyczny Śląsk obejmował ziemie znajdujące się w dorzeczu Odry ograniczone od północy rzeką Barycz, od zachodu rzeką Kwisą, od południa górami Sudetami, a od wschodu wododziałem między dorzeczami Odry i Wisły. Częste zmiany przynależności państwowej Śląska i jego podziały powodują, iż historia tej ziemi jest szczególnie skomplikowana. W trakcie ostatnich jedenastu wieków Śląsk znajdował się we władaniu: Czechów, Polaków, Węgrów, Austriaków i Prusaków. Wielokrotnie przechodził z rąk do rąk, a w chwili obecnej większość jego ziem znajduje się w granicach Rzeczypospolitej Polskiej (województwa: dolnośląskie, opolskie, część śląskiego i lubuskiego). Niewielki skrawek Dolnego Śląska należy do niemieckiego kraju związkowego Saksonia (np. miasto Hoyerswerda) oraz Republiki Czeskiej (Śląsk Opawsko-Karniowski i zachodnia część Śląska Cieszyńskiego, czyli tzw. Zaolzie).

Granice administracyjne Śląska na przestrzeni dziejów ulegały częstym zmianom i trudno jest w chwili obecnej jednoznacznie ustalić, które ziemie są historycznie śląskie, a które nie. Wszystko zależy od tego, do której epoki historycznej się odniesiemy. W średniowieczu za główne grody śląskie uznawano: Wrocław, Głogów, Niemczę i Legnicę czyli miejscowości położone na Dolnym Śląsku i nie wchodzące w skład obecnego województwa śląskiego. Sama nazwa Górny Śląsk pojawiła się zresztą dopiero w XV wieku, a jego ziemie aż do XVIII wieku znajdowały się w cieniu ekonomicznie dominującego Śląska Dolnego.

W skład obecnego województwa śląskiego wchodzi wschodnia część ziem górnośląskich (pozostała część Górnego Śląska znajduje się w granicach województwa opolskiego i Republiki Czeskiej), które stanowią nieco ponad połowę województwa oraz ziemie małopolskie takie jak Beskid Żywiecki, Zagłębie Dąbrowskie i Jura Krakowsko-Częstochowska. O wejściu tych ziem w skład województwa śląskiego zadecydowały nie względy historyczne tylko gospodarcze.

Linki

www.wojewodztwoslaskie.pl