Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
|||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Kościół | {{Kościół infobox | ||
|nazwa = Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu | |||
|kod języka = | |||
|funkcja świątyni = | |||
|nr rej. zabytku = 000 | |||
|data rejestracji = | |||
|rejestr = | |||
|grafika = Bazylika Katedralna w Sosnowcu.jpg | |||
|opis grafiki = Katedra w Sosnowcu | |||
|miejscowość = [[xxx (gm. xxx)]] | |||
|szlak = | |||
|nocleg = | |||
|wyznanie = katolickie | |||
|kościół = rzymskokatolicki | |||
|administratura typ = Parafia | |||
|administratura nazwa = | |||
|tytuł świątyni = | |||
|data nadania = | |||
|nadający tytuł = | |||
|dedykacja świątyni = | |||
|dzień wspomnienia = | |||
|relikwie = | |||
|cudowne wizerunki = | |||
|data powołania = | |||
|data dekretu = | |||
|dekret wydał = | |||
|data rozpoczęcia budowy = | |||
|data zakończenia budowy = | |||
|data konsekracji = | |||
|data zamknięcia = | |||
|aktualne przeznaczenie = | |||
|data zniszczenia = | |||
|zniszczona przez = | |||
|data odbudowy = | |||
|data reaktywacji = | |||
|poprzednie wyznanie = | |||
|fundator = | |||
|plan świątyni = | |||
|opis planu = | |||
|styl = | |||
|architekt = | |||
|materiał budowlany = | |||
|liczba wiernych = | |||
|powierzchnia = | |||
|wysokość = | |||
|długość = | |||
|szerokość = | |||
|liczba wież = | |||
|wysokość wieży = | |||
|liczba kopuł = | |||
|średnica kopuły zew = | |||
|wysokość kopuły zew = | |||
|liczba ikonostasów = | |||
|liczba ołtarzy = | |||
|wezwania ołtarzy bocznych = | |||
|liczba naw = | |||
|szerokość nawy głównej = | |||
|wysokość nawy głównej = | |||
|szerokość nawy bocznej = | |||
|wysokość nawy bocznej = | |||
|szerokość transeptu = | |||
|liczba głosów = | |||
|liczba manuałów = | |||
|typ dzwonnicy = | |||
|nazwa dzwonu = | |||
|commons = | |||
|www = | |||
}} | |||
==Architektura== | |||
Świątynia jest trójnawową bazyliką, rozdzieloną 12 kolumnami, z transeptem, o wystroju neoromańskim. O pięknie kościoła decyduje przede wszystkim jego polichromia pokrywająca ściany i sklepienie, składająca się z 14 scen o treści historyczno-religijnej oraz wizerunków 62 świętych, wykonana w latach 1904-1906. Jej autorami są Włodzimierz Tetmajer (przyrodni brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera, autor polichromii w znanych polskich kościołach, m.in. w katedrze na Wawelu , kościele w Wieliczce, Kalwarii Zebrzydowskiej i Kaliszu) i Henryk Uziembło. Z malarstwem współgrają witraże przedstawiające świętych. | Świątynia jest trójnawową bazyliką, rozdzieloną 12 kolumnami, z transeptem, o wystroju neoromańskim. O pięknie kościoła decyduje przede wszystkim jego polichromia pokrywająca ściany i sklepienie, składająca się z 14 scen o treści historyczno-religijnej oraz wizerunków 62 świętych, wykonana w latach 1904-1906. Jej autorami są Włodzimierz Tetmajer (przyrodni brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera, autor polichromii w znanych polskich kościołach, m.in. w katedrze na Wawelu , kościele w Wieliczce, Kalwarii Zebrzydowskiej i Kaliszu) i Henryk Uziembło. Z malarstwem współgrają witraże przedstawiające świętych. | ||
| Linia 14: | Linia 80: | ||
Na południowej ścianie świątyni umieszczone są tablice ku czci Jana Kilińskiego, Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, lekarzy, Sybiraków i harcerzy. | Na południowej ścianie świątyni umieszczone są tablice ku czci Jana Kilińskiego, Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, lekarzy, Sybiraków i harcerzy. | ||
==Historia== | |||
Kościół zbudowany w latach 1893-1901 wg projektu architekta Karola Kozłowskiego (jego popiersie znajduje się w kruchcie). W 1899 r. został poświęcony i ustanowiono w nim parafię. W 1906 r. zakończyła się budowa plebanii, która dziś jest domem biskupim. | |||
[[Parafia p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu|Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu]] została ustanowiona 3 czerwca 1899 r. przez biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego. Pierwszym proboszczem został ks. Dominik Roch Milbert, budowniczy kościoła. | |||
W związku z uroczystościami milenijnymi jakie miały miejsce 20-21 maja 1967 r. (z wielkimi utrudnieniami ze strony władz wojewódzkich i miejskich), świątynię nawiedził Prymas Polski Stefan Wyszyński i metropolita krakowski Karol Wojtyła oraz przedstawiciele Episkopatu Polski oraz tysiące wiernych. | |||
Decyzją Ojca Świętego Jana Pawła II, po utworzeniu 25 marca 1992 r. diecezji sosnowieckiej, kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu został podniesiony do godności Katedry Biskupa Sosnowieckiego. | |||
Tytuł Bazyliki Mniejszej sosnowiecka katedra otrzymała na mocy uprawnień udzielonych przez Ojca Świętego Jana Pawła II na podstawie reskryptu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 28 października 1999 r., a jego uroczyste ogłoszenie nastąpiło w 2000 r. | |||
''opracował: Piotr Dudała'' | |||
==Na dawnej pocztówce== | |||
<gallery> | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec katedra 0001.jpg|Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra) | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec katedra 0002.jpg|Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra) | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec katedra 0003.jpg|Widok budującego się miasta oraz kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra) | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec katedra 0004.jpg|Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra) | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec katedra 0005.jpg|Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra) | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec katedra 0006.jpg|Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra) | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec koscioly 0001.jpg|Sosnowieckie kościoły | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: | |||
</gallery> | |||
==Galeria== | |||
<gallery> | |||
Plik:Katedra Sosnowiec.jpg| | |||
Plik:Bazylika Katedralna w Sosnowcu.jpg | |||
Plik:Freski tetmajera w Bazylice Katedralnej w Sosnowcu.jpg | |||
Plik:Bazylika Katedralna w Sosnowcu - od strony ulicy .jpg|Katedra od strony ulicy Wyszyńskiego | |||
Plik:Ołtarz boczny w Katerdze w Sosnowcu.jpg | |||
Plik:Polichromie Włodzimierza Tetmajera w Katedze w Sosnowcu.jpg | |||
</gallery> | |||
==Bibliografia== | |||
* http://www.katedra.info.pl/ | |||
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom I | data =[[2002]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce = | isbn = 83-915173-5-7 | strony = 25-26}} | |||
* Tadeusz Kwaśnik, [[Katedra Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu - Przewodnik]], Sosnowiec 1992 | |||
[[Kategoria:Zabytki Sosnowca]] | |||
[[Kategoria:Zabytki sakralne Sosnowca]] | |||
Aktualna wersja na dzień 14:15, 25 maj 2022
| Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu | |
 000
| |
 Katedra w Sosnowcu | |
| Miejscowość | xxx (gm. xxx) |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
Architektura
Świątynia jest trójnawową bazyliką, rozdzieloną 12 kolumnami, z transeptem, o wystroju neoromańskim. O pięknie kościoła decyduje przede wszystkim jego polichromia pokrywająca ściany i sklepienie, składająca się z 14 scen o treści historyczno-religijnej oraz wizerunków 62 świętych, wykonana w latach 1904-1906. Jej autorami są Włodzimierz Tetmajer (przyrodni brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera, autor polichromii w znanych polskich kościołach, m.in. w katedrze na Wawelu , kościele w Wieliczce, Kalwarii Zebrzydowskiej i Kaliszu) i Henryk Uziembło. Z malarstwem współgrają witraże przedstawiające świętych.
Ołtarz główny (z 1903 r.) jest kopią ołtarza z krakowskiego kościoła Bożego Ciała z r. 1634. Jest to dzieło w stylu renesansowym, bogate i złocone. Ufundowali go robotnicy i majstrowie Walcowni Milowickiej (huty "Milowice"), a wykonał rzeźbiarz z Olkusza Paweł Turbas. W ołtarzu głównym oprócz rzeźbionego znajduje się namalowany przez Tetmajera obraz Wniebowzięcia Matki Boskiej.
Poza ołtarzem głównym są cztery boczne ołtarze : w kaplicy Matki Bożej Różańcowej, Jezusa Ukrzyżowanego, Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Zyty. Autorem wiszącej nad głowami wiernych efektownej ambony jest Paweł Turbas.
Zakrystię zdobi piękna polichromia, a w jej przedsionku znajduje się obraz Tetmajera przedstawiający postacie związane z budową świątyni.
Na placu kościelnym znajduje się kapliczka upamiętniająca bitwę stoczoną w 1863 r. przez powstańców z wojskiem carskim. Zniszczona podczas I wojny światowej, została odtworzona w 1930 roku. Pierwotnie stała tam, gdzie doszło do bitwy - u zbiegu ulic Piłsudskiego i Teatralnej; ale podczas modernizacji układu komunikacyjnego miasta została przeniesiona na plac przy kościele.
Na południowej ścianie świątyni umieszczone są tablice ku czci Jana Kilińskiego, Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, lekarzy, Sybiraków i harcerzy.
Historia
Kościół zbudowany w latach 1893-1901 wg projektu architekta Karola Kozłowskiego (jego popiersie znajduje się w kruchcie). W 1899 r. został poświęcony i ustanowiono w nim parafię. W 1906 r. zakończyła się budowa plebanii, która dziś jest domem biskupim.
Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu została ustanowiona 3 czerwca 1899 r. przez biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego. Pierwszym proboszczem został ks. Dominik Roch Milbert, budowniczy kościoła.
W związku z uroczystościami milenijnymi jakie miały miejsce 20-21 maja 1967 r. (z wielkimi utrudnieniami ze strony władz wojewódzkich i miejskich), świątynię nawiedził Prymas Polski Stefan Wyszyński i metropolita krakowski Karol Wojtyła oraz przedstawiciele Episkopatu Polski oraz tysiące wiernych.
Decyzją Ojca Świętego Jana Pawła II, po utworzeniu 25 marca 1992 r. diecezji sosnowieckiej, kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu został podniesiony do godności Katedry Biskupa Sosnowieckiego.
Tytuł Bazyliki Mniejszej sosnowiecka katedra otrzymała na mocy uprawnień udzielonych przez Ojca Świętego Jana Pawła II na podstawie reskryptu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 28 października 1999 r., a jego uroczyste ogłoszenie nastąpiło w 2000 r.
opracował: Piotr Dudała
Na dawnej pocztówce
Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra)
Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra)
Widok budującego się miasta oraz kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra)
Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra)
Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra)
Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Katedra)
Sosnowieckie kościoły
Opis zdjęcia:
Galeria
- Błąd przy generowaniu miniatury: Plik z wymiarami większymi niż 12,5 MP
Katedra od strony ulicy Wyszyńskiego
- Błąd przy generowaniu miniatury: Plik z wymiarami większymi niż 12,5 MP
Bibliografia
- http://www.katedra.info.pl/
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom I. Muzeum w Sosnowcu, 2002, s. 25-26. ISBN 83-915173-5-7.
- Tadeusz Kwaśnik, Katedra Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu - Przewodnik, Sosnowiec 1992
